İhtiyar Ben Johnson affedilmedi

100 metre Dünya Rekoru uğruna doping yapan atlet, şimdi yeni bir başlangıç yapmak ve hálá büyük bir güç olduğunu kanıtlamak için mücadele veriyor.

Dünyanın en hızlı adamı, Sevilla'ya hazırlanıyor. Fakat en hızlı adamı derken sadece Dünya Rekortmeni Maurice Greene anlaşılmasın. Greene 100 metreyi 9,79 saniyede koşan tek atlet değil. ABD'li sprinter iki hafta önce Londra Crystal Palace'ta düzenlenen Grand Prix yarışları sırasında şöyle konuştu: ‘‘Elbette Ben Johnson 100 metreyi 9,79 saniyede koştu, fakat dopingli koştuğu için ceza aldı. İşte bu nedenle, benim açımdan Ben Johnson'un derecesi yok sayılır.’’

Ancak Ben Johnson yok sayılamaz. Greene gibi o da Sevilla'da bir kader buluşmasına hazırlanıyor. Ve Ben Johnson'un menajeri Morris Chrobotek'e göre sürgündeki hız rekortmeni yakın bir gelecekte, Greene'in dünya rekorunu kırmaya hazırlanıyor. Chrobotek, birkaç hafta önce Toronto'daki bürosundan şu açıklamayı yaptı: ‘‘Dünya dikkat et, bir sürprizle karşılaşacaksın. Ben Johnson geri dönecek. Ve 100 metreyi 9,79 saniyeden daha hızlı koşacak.’’

Ancak Ben Johnson, geri dönmeden önce masabaşındaki maratonu kazanmak zorundaydı. Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu’nun (IAAF) Sevilla'da 20 Ağustos'ta başlayan şampiyonadan dört gün önce yaptığı toplantıda Ben Johnson'a uluslararası yarışlara katılma izni verilebilirdi. IAAF Konseyinin yapacağı toplantının gündem maddelerinden biri de, geçen Nisan ayında Kanada'da yerel bir mahkeme tarafından verilen ve Johnson'ın ömür boyu pistlerden uzak kalma cezasının affedilmesi kararı oldu.

Ben Johnson, yarışmalara katılabilmek için öncelikle IAAF'ın onayını almak zorunda. Johnson, 1987 yılında Roma'daki II. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda 100 metreyi 9,83 saniyede koşarak ilk dünya rekorunu kırmıştı. Ertesi yıl Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen Olimpiyat Oyunları’nda rekoru 9,79'a geliştirdi. Ancak, iki gün sonra dopingli yarıştığı saptanınca rekoru ve altın madalyası elden gitti. Daha sonra 1988 öncesinde de düzenli olarak doping kullandığını itiraf edince tüm dereceleri iptal edildi.

İYİMSERİZ

Kanada'daki duruşmaya katılmayan Ben Johnson, menajeriyle birlikte Avrupa'ya gitti ve IAAF'ın Monte Carlo'daki Genel Merkezi'nde cezasını kaldırtma girişiminde bulundu. 60 sayfalık hakem raporu, Ben Johnson'un girişimini destekleyen bir belgeydi. Raporda, yaşam boyu yarışmalara girmenin yasaklanması prosedürünün, Athletics Canada ve IAAF tarafından doğru olarak uygulanmadığı belirtildi.

Tartışma sadece Johnson'un 1988'de Seul Olimpiyatları’nda doping testini geçememesinden ibaret değil. 1993 yılında Montreal'deki salon yarışmalarında 60 metre yarışından sonra yapılan idrar testi Johnson'un durumunu daha da zorlaştırdı. Ünlü atletin idrarında yer alan yasak maddeler listesindeki testosteron bulundu. Johnson, idrar örneğinin hemen buzdolabına kaldırılması gerekirken bir gece arabanın bagajında bırakıldığını ileri sürerek kendini savunmak istemişti. Ama bu savunma Johnson'ın ömür boyu uluslararası yarışmalardan men cezası almasını önleyemedi.

Menajer Chrobotek, ‘‘Biz iyimseriz. Hem de çok iyimseriz. Eğer yan komite bizi desteklerse, konsey üyelerinin de destekleyeceklerinden eminiz. Çünkü rapor tüm konuları kapsıyor. Athletics Canada da hata yaptığını kabul etmişti,’’ diyerek umutlu olduğunu belirtmişti.

Chrobotek sözlerini şöyle sürdürüyordu: ‘‘Johnson'un mücadelesi altı yıl altı aydan beri sürüyor. Yani Büyük Britanyalı sprinter Doug Walker'in mücadelesinden beş yıl 10 ay daha uzun sürdü. Walker'in kısmen haklı bulunduğunu öğrendim.’’ Johnson bekleyedursun Walker'in dönüşü şimdi IAAF hakem heyetinin kararına bağlı. Geçen yaz, Budapeşte'de 200 metre Avrupa Şampiyonu olan 26 yaşındaki İskoç atlet için hálá zaman var.

Johnson Aralık ayında 38 yaşına basacak. Johnson'un 100 metreyi son kez 10 saniyenin altında koşmasının üzerinden 11 yıl, dünya çapında bir yarışmaya katılmasının üzerinden yedi yıl geçti. Fakat Johnson, günde iki kez antrenman yapmayı sürdürüyor. Ve artık uluslararası yarışlara dönmeye hazır olduğunda ısrar ediyor. Johnson bir süre önce, ‘‘İnsanları şaşırtacağım’’ dedi, ‘‘Eskisinden daha da hızlı olacağım.’’

JOHNSON'UN HEDEFİ

Menajeri de Johnson'un büyük hız yapabileceğine inanıyor. Johnson'un yaşı ve pistlerden uzak kaldığı süre hatırlatıldığında menajer Chrotobek şöyle cevap verdi: ‘‘Bakın, Johnson, iki ay önce dört kilo fazlası varken 100 metreyi 11 saniyede koştu. Üstelik de sakatlığı vardı. Dört hafta önce Johnson'un fazlalığı 2,5 kiloya indi. Sakatlığı sürdüğü halde, 100 metreyi 10,20 saniyede koştu. Bu denemeden önce doping testinden de geçirilmişti. Eğer Johnson, 2,5 kilo fazlasına rağmen 100 metreyi 10,20 saniyede koşabiliyorsa, önümüzdeki üç dört haftada ne kadar hızlı koşabileceğini tahmin edersiniz. Johnson, 10 saniyenin altına inecek, bunu başarmaya hazır. Yapılacak ilk iş, başvuruyu sonuçlandırmak. Daha sonra Ben Johnson'un 60 metre yarışlarına katılmasını sağlayacağım ve sıra 100 metre koşmaya gelecek. Ben Johnson'un bu mesafeyi 9,79 saniyeden daha hızlı koşabileceğinden eminim. Gelecek yıl Sydney Olimpiyatları'nda büyük başarı sağlayacak. Fakat bizim hedefimiz 9.79 rekorunu kırmak.’’

Cesaretle verilmiş bu açık mesajdan sonra toplanan IAAF Konseyi, Johnson'ın beklediği kararı almadı. Raporu dikkatle inceleyen Konsey, Johnson'a verilen ömür boyu yarışmalardan men cezasını kaldırmak için geçerli sebep bulunmadığına karar verdi.

Greene ve ekibininse bu karardan ve Johnson'ın açıklamalarından etkilendiğini düşünmek yanlış olur. İki grup arasında bir bağ da var: Greene'in antrenörü John Smith'in faal sporculuk döneminde, ona Johnson'u yetiştiren guru Charlie Francis rehberlik yapmıştı. Fakat Johnson'un aksine Greene, girdiği her doping testinde temiz çıktı. Greene, ‘‘Annemin hayatı üzerine yemin ederim ki’’ diyor, ‘‘hayatım boyunca yasaklanmış bir madde kullanmadım.’’

25 yaşındaki ABD'li sprinter aynı zamanda tüm zamanların en hızlı atleti olduğunu da ileri sürüyor. Haziran ayı içinde Atina'da kırdığı 9,79'luk Dünya Rekorundan sonra Stokholm'de de 100 metreyi 9,87 saniyede koşan Greene, ‘‘ Eğer Johnson'un 9,79'unu benimkiyle mukayese ederseniz, Johnson'un arkadan esen saniyede 1,1m rüzgára koştuğunu benim ise saniyede 0,1m rüzgar ile koştuğumu da dikkate almalısınız. Bu durumda ben çok az rüzgarla 100 metreyi en hızlı koşan atletim.‘‘

Greene daha da hızlı koşmayı planlıyor. ‘‘Benim hedefim 100 metreyi 9.76 saniyede koşmak ve bu hedefe 1999 yılı içinde ulaşacağıma inanıyorum. Benim hızımın sınırı yok.‘‘ İhtiyar Ben tekrar şansını deneme fırsatını bulamadan 100 metre süresinin daha da kısalması mümkün.

100 metre Dünya Rekorunun Gelişimi

ATLET ÜLKESİ DERECE YIL YER

Jim Hines ABD 9.95 sn 1968 Meksiko City

Calvin Smith ABD 9.93 1983 Colorado Springs

Ben Johnson * Kanada 9.83 1987 Roma

Ben Johnson * Kanada 9.79 1988 Seul

Carl Lewis ABD 9.92 1988 Seul

Leroy Burrell ABD 9.90 1991 New York

Carl Lewis ABD 9.86 1991 Tokyo

Leroy Burrell ABD 9.85 1994 Lozan

Donovan Bailey Kanada 9.84 1996 Atlanta

Maurice Greene ABD 9.79 1999 Atina

* Ben Johnson'un 1987 ve 1988 yıllarında kırdığı iki Dünya Rekoru doping yaptığı gerekçesiyle iptal edildi. Rekor Seul'deki final yarışında Johnson'ın ardından ikinci olan Carl Lewis geçti.