Ä°çinden cumhur geçmeyen cumhuriyet her duraÄŸa uÄŸramaz

80. yaşında artık genç olmayan rejimimizin, ne olduÄŸu, ne anlama geldiÄŸi konusunda ülkede fikir birliÄŸi yok. Adeta adını aldığı cumhurun önemli bir bölümüne Cumhuriyet'in bazı kompartmanlarında yer yok!Hiç şüphe yok ki, 20. yüzyılda Türkiye'nin en büyük kazanımı cumhuriyettir.Nitekim, hemen tüm saha araÅŸtırmaları, tarihsel olarak din ağırlıklı partilere oy veren vatandaÅŸların bile yüzde 70-75'inin ‘‘Cumhuriyet'in kazanımlarının, kaybettirdiklerinden fazla olduÄŸunu’’ düşündüklerini vurguluyor.*Ancak, 80. yaşında artık genç olmayan rejimimizin, ne olduÄŸu, ne anlama geldiÄŸi konusunda ülkede fikir birliÄŸi yok.Adeta adını aldığı cumhurun önemli bir bölümüne Cumhuriyet'in bazı kompartmanlarında yer yok!Sanki Cumhuriyet ‘‘birilerinin’’, ve ‘‘birilerinin’’ lütfettiÄŸi kompartmanlarda ‘‘diÄŸerlerine’’ yer var.Neden?80 yıllık Cumhuriyeti hálá tam olarak anlamadık ondan!*Cumhur, Bağımsızlık Savaşı'nı beraber yaptı. Ressamlar, başı örtülü kadınları sırtlarında taşıdıkları mermiler ile resmederek bize Bağımsızlık Savaşı'nın ruhunu anlattılar.Ancak, savaÅŸ bittikten, bağımsızlık kazanıldıktan sonra yollar bir anlamda ayrıldı.Ä°yi niyetlerinden zerre kadar şüphe etmediÄŸim elit cumuhura don biçti, bu donu da alel acele yorgun cumhura giydirmeye çalışıyordu.Acele etmezlerse cumhurun baÅŸkalarının peÅŸine düşmesinden korktular.*Elitin gözünde cumhur, Cumhuriyet'i hak ediyor ama vesayete ihtiyaç var.‘‘Yorgun ve cahil cumhur kendisi için neyin iyi olduÄŸunu kendisi seçemez, o halde onun adına biz seçim yapalım.’’*Ben Cumhuriyet kuran elitin cumhur adına seçtiklerinin büyük çapta doÄŸru olduÄŸunu düşünüyorum.Ama, üç noktada yanıldılar.1) Acele ile yeni deÄŸerler sistematiÄŸi (Cumhuriyetçi referans) kurulamaz.2) Kurulsa dahi aceleye gelen deÄŸerler sistematiÄŸini kitlelere benimsetmek çok zordur.3) Ãœstüne üstlük, tarihsel olarak cumhurun kendisine seçtiÄŸi, candan benimsediÄŸi deÄŸerler sistematiÄŸi (Ä°slami referans) ret edilerek / rakip görülerek yeni bir deÄŸerler sistematiÄŸi kurulamaz.*Tabii ki, yeni deÄŸerler sistematiÄŸine tepki duyanlar, bunu yıkmak isteyenler (ÅŸeriatçı referans) her zaman vardı.Ancak Cumhuriyetçi elitin en vahim hatası çoÄŸunluÄŸun benimsediÄŸi ‘‘İslami referans’’ ile muazzam ufak bir azınlığın yapıştığı ‘‘şeriatçı referansı’’ birbirine karıştırmaktır.*Giderek paranoyaya dönüşmüş bu akıl karışıklığı Cumhuriyet'i tek baÅŸlarına temsil ettiÄŸine inanan elitin bugün hala en tepesinden en alt noktasına kadar geçerlidir.Ä°ÅŸte bu paranoya da Cumhuriyet'in en önemli deÄŸeri olan ve tüm inançları en doÄŸru çözümle mezc eden ‘‘laik yönetimi’’ büyük çapta yaralıyor.Cumhuriyetçi elit bugüne dek laikliÄŸi kendisi anlayamadı, anlamadığı için de ne cumhura anlatabildi, ne de doÄŸru dürüst uyguladı.Sadece dayattı!Dayatılan laiklik de giderek cumhura aba altından sopa gösterme güdüsüne kurban edildi.FAZIL HÃœSNÃœ DAÄžLARCAÇocuk ve AllahÃœfleme bana anneciÄŸim korkuyorumDua edip edip, geceleri.Hastayım ama ne kadar güzelGidiyor yüzer gibi, vücudumun bir yeriAHMET ARÄ°FHasretinden Prangalar EskittimArd-arda kaç zemheri,Kurt uyur, kuÅŸ uyur, zindan uyurdu.Dışarda gürül-gürül akan bir dünya...Bir ben uyumadım,Kaç leylim bahar,Hasretinden prangalar eskittim.Saçlarına kan gülleri takayım,Bir o yana,Bir bu yana...FARUK NAFÄ°Z ÇAMLIBELHan DuvarlarıYağız atlar kiÅŸnedi, meÅŸin kırbaç ÅŸakladı,Bir dakika araba yerinde durakladı.Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylarGözlerimin önünden geçti kervansaraylar...AHMET KUTSÄ° TECEROrda bir köy var uzakta,O köy bizim köyümüzdür.Gezmesek de, tozmasak daO köy bizim köyümüzdür.CAHÄ°T SITKI TARANCIOtuz beÅŸ yaÅŸ ÅŸiiriYaÅŸ otuzbeÅŸ! yolun yarısı eder,Dante gibi ortasındayız ömrün.Delikanlı çağımızdaki cevher,Yalvarmak yakarmak nafile bugünGözünün yaşına bakmadan gider.NAZIM HÄ°KMETKerem GibiBen yanmasamsen yanmasanbiz yanmasak,nasıl çıkarkaranlıklaraydınlığa...AHMET MUHÄ°P DRANASFahriye AblaHava keskin bir kömür kokusuyla dolar,Kapanırdı daha gün batmadan kapılar.O afyon ruhu gibi baygın mahalledenHayalimde tek çizgi bir sen kalmışsın, sen;Hülyasındaki geniÅŸ aydınlığa gülenGözlerin, diÅŸlerin ve ak pak gerdanınlaNe ÅŸirin komÅŸumuzdun sen Fahriye abla!ORHAN VELÄ°Kitabe-i Seng-i MezarHiçbir ÅŸeyden çekmedi dünyadaNasırdan çektiÄŸi kadar;Hattá çirkin yaratıldığından bileO kadar müteessir deÄŸildi;Kundurası vurmadığı zamanlardaAnmazdı ama Allahın adını,Günahkar da sayılmazdı.Yazık oldu Süleyman Efendi'yeATÄ°LLA Ä°LHANBen Sana Mecburumne kadınlar sevdim zaten yoktularyaÄŸmur giyerlerdi sonbaharla birazıcık okÅŸasam sanki çocuktularbıraksam korkudan gözleri sislenirne kadınlar sevdim zaten yoktularYAHYA KEMAL BEYATLIAkıncılarBin atlı akınlarda çocuklar gibi ÅŸendik,Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!Â