Hayaller Mateu Lahoz, gerçekler Ali Şansalan!
Güncelleme Tarihi:
Yabancı hakem kavramında dünya ile aramızdaki fark büyük.
SPOR SERVİSİ - Murat Fevzi TANIRLI Turnuva sürecinde yaşanan çirkinlikler nedeniyle “gitmez olaydık” desek de, Allah’ın takdiri demekten başka izah edilemeyecek 7 farklı ihtimalin gerçekleşmesiyle EURO 2016’ya katılabilmiştik. EURO 2020’ye zaten katılmayanı dövüyorlardı, Avrupa kıtasının yarısı boy gösterdi. Şimdi azap sırası 2022 Dünya Kupası ihtimallerinde. Ülke futbolunun A Milli takım ve kulüpler nezdinde dünya arenasındaki çöküşünün baş müsebbibi kim? Tabii ki hakemler(!) değil mi? İşte bu yüzden de saha içini değil, hakemi konuşan iklimimizin gündemi yine yabancı hakem ve MHK yapılanması.
ONLARIN ANLADIĞI FARKLI
Bizdeki yabancı hakem arzusuyla, konfederasyonların veya federasyonların anladıkları yabancı hakem kavramı bambaşka. Son 2 yıldır “hakem değişim programı” adı altında gelişmeler yaşanıyor. Şubat 2020’de UEFA ve CONMEBOL (Güney Amerika Futbol Konfederasyonu) hakemlere eğitim ve uluslararası deneyim kazandırma adına değişimi programı başlatma kararı almıştı. İlk mahsul olarak da EURO 2020’de Arjantinli Fernando Rapallini; Copa America’da da İspanyol Jesús Gil Manzano düdük çalmıştı. Bu değişimleri Şampiyonlar Ligi, Avrupa Ligi, Copa Libertadores, Copa Sudamericana turnuvalarında sürdürecekler.
SİFTAH GODINHO'DAN
Avrupa’nın büyük liglerinde değişim adımı Nisan 2021’de Portekiz ile Fransa arasında atıldı. Siftahı geçen ay Bordeaux-Lens maçında Portekizli hakem Luis Miguel Branco Godinho; Paços Ferreira-Braga maçında da Fransız hakem Willy Delajod yaptı. 9.hafta Nice-Brest maçında Portekizli Antonio Nobre ile görevlendirmeler sürdü. Portekiz Futbol Federasyonu yöneticilerinden Jose Fontelas Gomes “hakemlerin eğitimine, gelişimine bilgi ve teknoloji desteği ile birlikte uluslararası tecrübe düzeyinde en iyi koşulları sunmak arzusundayız” dedi. Fransa hakem direktörü Pascal Garibian da “hakemleri performans olarak çok daha iyi koşullarda eğitip uluslararası seviyeye getirmek için önemli kaynak seferber ettiklerini” belirtti.
Farklı bir bakış ise Portekiz Futbol Hakemleri Derneği (APAF) başkanı Luciano Gonçalves’den geldi: “Hakem değişimi protokolünün boyutunu ve amacını anlamak için zamana ihtiyaç var. Ancak bunun sadece eğitim kapsamında kalması, hakemlerimiz veya kulüpler nezdinde “değersizleştirme” algısı yaratmaması gerekir” dedi.
BİZE DE ONLARIN 'KORAY'LARI GELİRSE NE YAPACAKSINIZ?
Yabancı hakem sevdalıları acaba Avrupa’nın 5 büyük liginden hangi hakemlerin Süper Lig’e gelip maç yöneteceğini düşünüyor? Portekiz ve Fransa’nın değiştirdiği isimler elit hakemleri mi? Hayır... Örneğin Luis Miguel Branco Godinho... Gelecek vadediyor olabilir lakin 4 yıldır Portekiz Ligi’nde düdük çalıyor. Kariyerinde Avrupa Lig’nde 4, Konferans Ligi’nde 1 maç yönetmiş. Fransız Willy Delajod... 29 yaşında, 3 yıldır Ligue 1’de 56 maçta düdük çalmış. Kariyerinde Avrupa’da sadece 3 ön eleme maçı var.
FRANSA DIŞINDA YOK
Peki şu ana kadar Fransa dışındaki 4 büyük Avrupa Ligi böyle bir organizasyona girmiş mi? Henüz yok. Bize belli dönemlerde talep “doğudan” geldi. Cüneyt Çakır; Arabistan, Katar, Gürcistan ve Kazakistan’ın kritik maçlarına davet edildi. Mustafa Çulcu, İran’da kritik maça gitmişti. Atladığım varsa kusura bakmasınlar.
Asıl dikkat çekici son davet 6 ay önce bir Avrupa ülkesinden geldi. Gürcistan Futbol Federasyonu, Lokomotif Tiflis-Dinamo Tiflis maçına bizden hakem istedi. 4.sıradaki takımla liderin karşılaşmasıydı. MHK kimi gönderdi biliyor musunuz? Bu sezon başında Süper Lig’den düşürdüğü ve VAR kadrosuna aldığı Koray Gençerler’i!
COLLINA SONRASI LAHOZ
Kariyerinin ilk uluslararası maçına 1995’te Ordu Milli takımımızla Fransa eşleşmesinde merhaba diyen Pierluigi Collina, muazzam hakemlik yaşantısı boyunca bize en uğurlu gelen hakem olarak sevilmişti. Son dönemde Collina kadar sevgi gösterilen hakem ise İspanyol Lahoz oldu. “Zemine çıktığımda adıma tezahürat yapılan nadide ülke Türkiye” diyerek duygularını paylaşmıştı. Trabzonspor-Fenerbahçe maçına tarafların gönülleri “Lahoz” istiyordu belki ama son dönemde genel performansı iyi isimlerden Ali Şansalan atandı. Şükretmeyi de bilmek gerek.
UEFA ÖN AYAK OLMALI
UEFA, büyük organizasyonlarında başlattığı hakem değişim programını liglere genişletebilir. Avrupa’da bir hakem havuzu oluşturulur ve her ligin kontenjanı olur. FIFA hakemleri de her hafta Premier Lig, Süper Lig, La Liga, Serie A gibi dağılarak dönüşümlü maça çıkabilirler. Rekabet kaliteyi de beraberinde getirecektir. Yıllardır Süper Lig koltuğunu işgal eden/ ettirilen vasat hakemler yok olmaya başlayacaktır. Türkiye’deki stresten bunalan hakemlerimizin hem deneyimi hem futbol keyfi artacak. Daha önemlisi Süper Lig seviyesine en iyilerin çıkmasının yolu açılabilir. İyi hazırlanacak bir protokolle neden olmasın ama bir başka zamanın konusu. Ayrıca yabancı hakemlerin o ligde görev aldığı takımlar arasında da eş dağılım anlamında adaletin sağlanması şart.
YOKSA HALA METEU LAHOZ-FELIX BRYCH RÜYASINDA MISINIZ?
Kulüp, taraftar veya medya mensuplarının kulağa hoş geliyor sanılan yabancı hakem talebini bir kenara bırakıp, hakemlerimizin daha iyi yetişmesi, eğitimi, gelişmesi, torpil yerine yetenek avcılığı için neler yapılmalı üzerine kafa yorması şart. Avrupa liglerinde, otoritenin hakemi koruyan yapısı, bizde TFF’lerin hakemin kellesini alan yapısıyla acilen değişmeli. Hakemler acaba Avrupa’daki gibi bir otorite hissettiğinde nasıl maç yönetecek, test edilmeli. MHK’ların yıllardır süregelen kangren yapısı çok kereler yazdığımız Avrupa örnekleri yoluna girmeli. Yoksa, sadece büyüklerin keyfine göre Süper Lig’e yabancı hakem gelsin diyerek çözülecek bir sorun değil. Kulüplerimizin son dönemde Avrupa maçlarında isyan ettikleri hakemler gelirse ne yapacaksınız? Yoksa her hafta “Lahoz” veya Felix Brych rüyasında mısınız?
HAKEMLER DE YABANCI MHK-TFF İSTEMESİN...
Bu ülkenin futbol iklimi, Markus Merk gibi dünya markasına bile “TFF’nin ve yayıncı kuruluşun istediğini söylüyor!” diyecek kadar gözü dönmüş bir yapıda. Hakemler de acaba yabancı yorumcu, yabancı gazeteci, yabancı MHK, yabancı TFF yönetimi istiyor olmasın?