Hakemin yetiÅŸemediÄŸi yerde teknoloji var

Top kale çizgisini geçti mi, geçmedi mi? Penaltı mıydı, deÄŸil miydi? Ofsayt pozisyonu var mıydı? Hepsi de insan gözünün ilk anda süzemediÄŸi, tartışmalı futbol pozisyonları. Verilen kararlar sık sık seyircilerin tepkisini çekiyor. 1966 Dünya Kupası finalinde Ä°ngiltere'nin Hurst'ün ayağından bulduÄŸu üçüncü golde topun çizgiyi geçip geçmediÄŸi 37 yıl sonra hálá tartışılıyor. Kim 1991'deki Fenerbahçe-BeÅŸiktaÅŸ maçında Åžifo Mehmet'in golünü unutabilir ki? Fenerbahçeliler gol kararına uzun süre itiraz etmiÅŸ ama kimse tam bir karara varamamıştı. Birkaç yıldır, bu sorunlara çözüm olarak teknolojiden yararlanma fikri ortaya atılıyor. Ä°letiÅŸim teknolojilerinin geliÅŸmesi, özellikle dijital teknolojinin devreye girmesiyle televizyon görüntülerini çok daha hızlı deÄŸerlendirmek veya birçok açıdan seyretmek mümkün hale geldi. Ayrıca bilgisayar teknolojisinin de futbola girmesi eldeki verilerin daha iyi deÄŸerlendirilmesini saÄŸlıyor. ELEKTRONÄ°K VERÄ°CÄ°LÄ° TOPLAR SAHADASports Control Systems adlı bilgisayar firması futbol topunun içine bir verici yerleÅŸtirdi. Vericinin yolladığı sinyaller sahanın belli noktalarına gömülen alıcılara ulaşıyor. Topun hızı, milimetrik biçimde sahadaki konumu tespit ediliyor. Fakat bu sistemin maliyeti çok yüksek. Yani Dünya Kupası ve Åžampiyonlar Ligi gibi en üst düzeydeki turnuvalarda uygulanabilir ama tüm ulusal liglerde kullanılması kısa vadede mümkün gözükmüyor.Alman Cairos firması da mikrodalgalar vasıtasıyla çalışan vericileri futbolcuların tekmeliklerine ve futbol topuna yerleÅŸtirmeyi amaçlıyor. Sahanın 10 ayrı noktasındaki antenler sayesinde futbolcuların ve topun tüm hareketleri kaydedilecek. Bir ofsayt veya gol durumunda vericiler hemen bir uyarı sinyali gönderecek. Hakem de kolundaki saat büyüklüğündeki ayrı bir alıcı sayesinde topun akıbetini öğrenecek. Åžirketin ÅŸimdilik en büyük sıkıntısı FIFA ölçülerine uygun bir malzemeden top bulmak. Çünkü ÅŸu ana kadarki tüm denemeleri köpükten üretilmiÅŸ bir topla gerçekleÅŸtirdiler.Ä°ngilizler televizyonda maçı istedikleri kameradan izliyorFutbol maçlarında en çok tartışmayı çizgiyi geçip geçmediÄŸi anlaşılamayan toplar yaratıyor. Son Dünya Kupası'nda Güney Kore-Ä°spanya maçında yaÅŸanan pozisyonlar hakemi zor durumda bırakmıştı. Ä°spanya'nın attığı nizami gol topun oyun alanı dışından çevrildiÄŸi gerekçesiyle iptal edilmiÅŸ ve belki de elenmelerine sebep olmuÅŸtu. Son çarpıcı örnek geçen aralıkta Fenerbahçe-Trabzon maçında yaÅŸandı. Sarı-lacivertli takımın oyuncusu Ceyhun'un ÅŸutu iki kale direÄŸi arasında gidip geldi. Ne hakem, ne de yardımcısı topun çizgiyi geçtiÄŸini görebildiler. Bulundukları açı buna olanak tanımıyordu. Gerçekten de günümüzün dinamik futbolunda hakemler çoÄŸu zaman topun hızına yetiÅŸemiyor.Buna çare olarak geliÅŸmiÅŸ dijital televizyon teknolojisinden yararlanma fikri ortaya atılıyor. Kale çizgilerine yerleÅŸtirilecek kameralar aracılığıyla topun çizgiyi geçip geçmediÄŸi anında anlaşılabiliyor. Ä°ngiltere Süper Ligi maçlarını yayınlayan BSkyB televizyonu izleyicilerine istedikleri kamera açısından maç seyretme imkanı tanıyor. Hatta maç boyunca sadece belli oyuncuları izleyen kameralar var. Ä°ngiliz futbolseverler örneÄŸin David Beckham'ın sahadaki hareketlerine odaklanarak bir 90 dakika geçirebilirler. Veya önemli bir pozisyonun kale arkası çekimini görmek uzaktan kumandada bir tuÅŸ uzaklıkta.25’lik gençlerin peÅŸinden koÅŸan 40’lık adamlara cep kamerasıFutbol kuralları geçen yüzyılda deÄŸiÅŸikliklere uÄŸradı. Ama hakem ve iki yardımcısına kıyafetleri dışında pek dokunulmadı. Halbuki futbolun temposu arttıkça yarı profesyonel bir düzende çalışan hakemler gençlere ayak uydurmakta zorlanıyor. Fransa'nın önde gelen hakemlerinden Alain Sars durumu şöyle özetliyor: ‘‘90 dakika, belki de 120 dakika boyunca çılgın bir tempoda oynamaya hazır 25 yaşındaki gençlerin peÅŸinden koÅŸan 40 yaşında adamlar!’’Teknolojinin yardımı kabul edilirse, hakemler ellerindeki cep kameralarıyla pozisyonları tekrar izleme ve deÄŸerlendirme imkanına kavuÅŸacak. Ayrıca, tribünde oturan bir hakem de pozisyonları ekrandan izleyip doÄŸru kararın verilmesi için yardım edecek. ABD'de Amerikan futbolu ve basketbol maçlarında hakemler şüphe duydukları kararlardan sonra oyunu durdurup saha kenarındaki kameralardan pozisyonu inceleyebiliyor. Futbolda kamera uygulamasına karşı çıkanlar oyunun akışının sık sık kesileceÄŸini, heyecanın kaçacağını ve seyircilerin oyundan soÄŸuyacağını öne sürüyor. Hakemle futbolcu arasındaki muhabbeti dinlemek ister misiniz?Futbolcuların kendi aralarında veya hakemle ne konuÅŸtukları çok merak edilir. Öyle ya oyuncular hararetle ne anlatırlar hakeme? Haksız bir karar verdiÄŸini mi ima ederler yoksa rakip oyuncuyu mı ÅŸikayet ederler? Bu sorunun cevabı bu yılın başında kısmen alındı. 7 0cak'ta Fransa Kupası'nda oynanan Marsilya-Bastia maçında hakem Alian Sars'ın üzerinde taşıdığı mikrofon sayesinde oyuncularla arasındaki tüm konuÅŸmalar televizyon yayınına aktarıldı. Fransa Futbol Federasyonu hakem komitesi baÅŸkanı Michel Vautrot'nun fikir babalığını yaptığı yöntem sayesinde Fransız TF1 kanalından maçı seyreden herkes oyuncuların ve hakemin konuÅŸmalarını dinledi. Ama bu durumdan önceden haberdar oyuncuların aÄŸzını bıçak açmadı. Hakemle aralarında en ufak bir ters konuÅŸma geçmediÄŸi gibi Sars'ın iÅŸinin kolaylaÅŸtığı bile gözlendi. Hiçbir oyuncu hakemin gösterdiÄŸi beÅŸ sarı karta itiraz edemedi. Åžimdi top FIFA'da. Dünya futbolunun en üst kurumu bu ses kayıtlarıyla ilgili incelemeyi yaparak uluslararası maçlarda kullanılıp kullanılmayacağını tartışacak.Â