LALE ORTA KİMDİR, kaç yaşında, nereli, hakem miydi? Yeni MHK Başkanı Prof. Dr. Lale Orta'nın kariyer hayatı ve biyografisi
Güncelleme Tarihi:
Prof. Dr. Lale Orta'nın hayatı ve biyografisi son dakika gelişmesinin ardından gündeme geldi. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Yönetim Kurulu, gerçekleştirdiği toplantıda aldığı kararla; Merkez Hakem Kurulu (MHK) Başkanlığına Prof. Dr. Lale Orta’yı getirdi. Türkiye'nin ilk kadın futbol antrenörü, ilk kadın futbol hakemi ve FIFA kokartlı ilk kadın hakemlerden biri olan Prof. Dr. Lale Orta, Yirmi yıl erkek liglerinde futbol hakemliği yaptı. Çok sayıda başarı ödülü bulunan Orta, futbolun yanı sıra toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda çalışmaları ile tanınıyor. Peki, Lale Orta kimdir, kaç yaşında? İşte, ayrıntılı bilgiler.
Türkiye Futbol Federasyonu, Merkez Hakem Kurulu Başkanlığı'na (MHK) Lale Orta'nın getirildiğini açıkladı. Yapılan açıklamada, "Türkiye'nin ilk kadın futbol antrenörü, ilk kadın futbol hakemi ve FIFA kokartlı ilk kadın hakemlerden biri olan Prof. Dr. Lale Orta başkanlığında göreve başlayacak olan MHK'nın; futbola değer katarak Türk futbolunu uluslararası alanda daha yüksek seviyelere getirmek için üzerine düşen sorumlulukları yerine getireceğine inanıyor, yeni MHK Başkanı ve üyelerine görevlerinde başarılar diliyoruz" denildi.
PROF.DR. LALE ORTA KİMDİR?
Lale Orta 1 Ocak 1960 yılında İstanbul'da doğdu. Türkiye'nin ilk kadın futbol antrenörü ve ilk kadın futbol hakemidir. Yirmi yıl erkek liglerinde futbol hakemliği yaptı, profesyonel ve amatör bin beş yüzün üzerinde maç yönetti. 2000 yılında tamamladığı doktora tezi ile ülkenin ilk kadın futbol doktoru unvanını aldı. Dünyadaki FIFA kokartlı ilk kadın hakemlerden biri olan Orta, 60 uluslararası maç yönetmiştir. Futbolun yanı sıra toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda çalışmaları ile tanınır.
Bir süre Vefa Kulübü'nde basketbol oynadıktan sonra Türkiye'nin ilk kadın futbol kulübü olan Dostlukspor Kız Futbol Kulübü'nde futbola başladı. Dostluk Spor'da 1976-1989 yılları arasında futbol oynadı. Kulüpte kalecilik ve kaptanlık yaptı. Yükseköğrenimini 1986 yılında Marmara Üniversitesi'nin İşletme Bölümü'nde tamamladı.
BAKMADAN GEÇME!
EĞİTİM VE KARİYER HAYATI
1985 yılında antrenörlük kurslarına devam etti, kursu birincilikle bitirerek Türkiye'deki ilk futbol antrenörü kadın oldu. Antrenörlük eğitimi sırasında futbol hakemliği eğitimi aldı. Futbol hakemliği kariyerine erkek liglerinde devam etti. İlk olarak Eyüp stadında bir maç yönetti. Türkiye profesyonel 1., 2. ve 3. liginde futbol maçı yöneten ilk kadın oldu. Birinci lig seviyesinde yardımcı olarak yönettiği ilk maç, 20 Mayıs 1990 günü oynanan Galatasaray-Sarıyer maçı idi. Hakem olarak ilk Süper Lig maçı ise 1999 yılında oynanan Sakaryaspor - Ankaragücüspor maçı idi.
Marmara Üniversitesi'nin Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu'nun, spor yönetimi yüksek lisans programında eğitimine devam eden Orta, “Türk Spor Teşkilatı İçinde Futbol Hakemliği Statüsü" konulu tezi ile yüksek lisans eğitimini 1993'te tamamladı. 1995 yılında, Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) tarafından 27 ülkeden seçilmiş 54 kadın hakem arasına girerek dünyadaki ilk FIFA kokartlı kadın hakemlerden birisi oldu. Hakemliği bırakana kadar 60 uluslararası maç yönetti.
2000 yılında “Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları üzerine Analitik Bir Yaklaşım” başlıklı tezi ile doktor unvanı aldı ve böylece Türkiye'de futbol hakkında doktora tezi yazan ilk akademisyen kadın oldu.
Akademik kariyerine İstanbul Teknik Üniversitesi'nde (1998-2003) ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü'nde öğretim üyesi (2003-2009) olarak devam etti. 2009'da Okan Üniversitesi'nde Spor Bilimleri Bölümü başkanlığını üstlendi. 2020 yılında profesör unvanını aldı.
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)'nde, Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği'nde, TFF Merkez Hakem Kurulu'nda çeşitli görevler yaptı. UEFA'da Delege ve Hakem Gözlemciliği (2006-2009) ile UEFA Hakem Eğitimciliği (2006-2007) yaptı.
BAKMADAN GEÇME!
ÖDÜLLERİ VE BAŞARILARI
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kadınların spora katılması konusunda öncü rol üstlenen kişi ve kurumlara verilen "Kadın ve Spor 2002 -Avrupa Kıtası Büyük Ödülü"'ne değer görüldü. 2003 yılında, UEFA tarafından Avrupa kıtasındaki en iyi 17 hakemden biri olarak seçildi. 21 Mayıs 2005 tarihinde Almanya'nın Postdam kentinde Almanya (Djugarden) ve İsveç (Alvsjö) takımları arasında oynanan UEFA Kupası Kadınlar Final Maçı'nı yönetti. İsmi, Küçükçekmece Stadı’nda hakem odasına verilmiştir.
2023'te Merkez Hakem Kurulu (MHK) Başkanı Sabri Çelik ve yönetim kurulunun istifası sonra 4 ay süreliğine MHK Başkanı olarak göreve başladı.