Futbolcu bir üründür şirket gibi yönetilmeli

İspanyol kulübü Barcelona, Brezilyalı süper yıldızı Ronaldinho’ya yılda 8.4 milyon Euro (yaklaşık 16.5 milyon YTL) ödüyor. Kısacası 20 yıl önceki meslektaşlarına oranla bugünün yıldız futbolcuları çok daha yüksek ücretler alıyor. Üstelik tek geçim kaynakları, kulüplerinden aldıkları bu paralar değil. Örneğin Ronaldinho, 15 kadar şirketten, yılda toplam 15 milyon Euro’ya yakın reklam ve sponsorluk kazancı elde ediyor. Futbolcuların gelirlerindeki bu çılgın artışı Limoges Üniversitesi öğretim üyesi Jean-François Nys’le konuştuk. Spor Ekonomisi isimli bir kitabı bulunan Nys, aynı zamanda Fransa 5. Ligi’nde mücadele eden Limoges FC kulübünün de ikinci başkanı.

KAYNAĞI BİLİNMEYEN PARALARLA ÜCRETLER YÜKSELİR

Bugün Avrupa’nın büyük kulüplerini bir araya getiren G-14 grubu ve bazı kulüp başkanları, oyuncu ücretlerini sınırlamak istiyorlar. Ancak servetinin kaynağını tam bilmediğimiz milyarderler var ve futbola bu para girdikçe, çok iyi bir takım kurmak için futbolculara çılgın ücretler ödeyecek başkanlar hep çıkacak. Rus işadamı Roman Abramoviç’in Chelsea’ye gelmesiyle bunu daha iyi gördük.

RUMMENIGGE TAVAN GETİRİLMESİNİ İSTEDİ

Profesyonel futbol, hiçbir kuralın ve düzenin bulunmadığı, vahşi rekabetin hakim olduğu bir alan haline geldi. Aynen gösteri dünyasındaki gibi fiyatı olmayan yıldızlar var. Birkaç hafta önce Brüksel’deki Avrupa Parlamentosu’nda futbol üzerine bir oturum yapıldı. Bayern Münih kulübünün ikinci başkanı Karl-Heinz Rummenigge ücretlere bir tavan getirilmesi için kamu müdahalesi gerektiğini savundu. Burada garip bir durum var. Çünkü kulüp başkanları halbuki genelde ultra liberaldir.

HÜKÜMETLER MÜDAHALE ETMEZ TEK ÇARE FIFA YA DA AB

Hükümetlerin kendi futbol kulüplerini uluslararası turnuvalarda zayıf düşürmemek için futbolcu ücretlerine bir müdahale yapmayacağını çok iyi biliyoruz. Geriye sadece uluslararası bir müdahale kalıyor. Bu Avrupa Birliği mi yoksa FIFA mı olur bilemiyoruz. Birkaç ay önce Başkan Sepp Blatter, futbolcuların ücretleri için "ahlaksızca" yorumunu yapmıştı ama şu anda FIFA hiçbir şey yapmıyor. Bu durumda AB müdahale edip "Futbolcu ücretleri şu rakamı geçmesin" veya "Ücretlerin toplamı, kulüp gelirlerinin yüzde 55’ini veya 60’ını aşmasın" diyebilir.

YANLIŞ TERCİHLER YÜZÜNDENİFLAS EDEN FUTBOLCU GÖRDÜK

Kulüplerinden aldıkları ücretler dışında, sporcu aynı zamanda bir üründür. Bu ürünü satmak için de, imajının bir şirket gibi profesyoneller tarafından yönetilmesi gerekir. Beckham biraz bunu yapmaya, markasını satmaya çalıştı. Bu çapta bir üne ulaşınca sinema ve sponsorluk gibi imajla ilgili her türlü alanda bu markayı kullanabilir. Daha önce sinema yıldızlarının denediği gibi ismini lokantalara verebilir. Burada iş, menajerlik ekibinin becerisine kalmış. Futbolu bıraktıktan beş yıl sonra yanlış tercihler yüzünden iflas eden futbolcular da gördük.

ZIDANE TIRAŞ REKLAMLARINDA RONALDINHO SPOR AYAKKABI

31 yaşındaki Beckham, bir dönem gençlerin özdeşleştiği bir imaja sahipti. Zidane ve Figo da öyle. Ama artık bu futbolcuların popülariteleri düşüyor. Örneğin Marks&Spencer gibi bazı sponsorlar Beckham’la sözleşme yenilemedi. Bugün gençliği, enerjisi, yeteneği, gülüşü ve neşesiyle Ronaldinho etkiliyor. Gençler onun gibi olmak istiyor. Örneğin Zidane, 30’unu geçen erkeklere yönelik tıraş bıçağı reklamlarında oynarken, Ronaldinho Pepsi, Nike, Danone gibi ürünlerde 20’li yaşlardaki gençlere hitap ediyor. Ronaldinho’nun yükselişinde, bir Brezilya etkisinden de söz edilebilir tabii. Latin Amerika’da Ronaldinho imajıyla Beckham ya da Zidane imajına göre çok daha güçlü bir etki yaratırsınız ve bugün Latin Amerika, şirketler için çok önemli bir pazar.

BİRBİRİNE YAKIN ÜRÜNLERİN REKLAMINA ÇIKMAMALILAR

Futbolcular da bir gün Formula 1 sürücüleri gibi olabilir. Formula 1’deki her pilotun tulumunda 10 ayrı reklam göze çarpar. Burada futbolculardan ziyade reklamverenler bir sorun yaşayabilir. Çünkü Ronaldinho reklam filminde tek başına oynuyor. Bu reklama takımı Barcelona dahil değil. Bence pazarın Ronaldinho’ya doyma riski pek yok. Ama reklamveren için aynı alandaki başka bir ürünle karıştırılma riski var. Ronaldinho’nun danışmanları kendisine birbirine çok yakın olmayan ürünleri önermeli. Çok para kazanma hırsıyla her isteyene görüntüsünü satarsa bir doyma riski oluşur.

PELE GİBİ BİR SPORCU 30 YILDA BİR GELİR

Sporcular, çok kazananlar listesinin başında en fazla 10 yıl kalabilirler. Bu süreyi geçenler var ama ender. Örneğin Pele. Burada biraz mitlere giriyoruz. Böyle oyuncular ancak 30 yılda bir gelir. Bir de belki golfçüler ayrı değerlendirilmeli! Futbolda şu anda yıldız Ronaldinho ve hálá genç. Önünde dört-beş yılı daha var. İyi bir imaja ve yeteneğe sahip. Hele Dünya Kupası’nda da güzel oynarsa iyice yıldızlaşır. Ondan sonra İngiliz Wayne Rooney geliyor.

FUTBOL ABD’DE GELİŞİRSE FUTBOLCULAR DAHA ZENGİN OLUR

Futbolcuların Michael Jordan (basketbol) veya Tiger Woods (golf) kadar para kazanmaları biraz zor. Çünkü futbol, henüz ABD pazarına giremedi. Formula 1 pilotu Michael Schumacher dışında diğer çok kazanan sporcular ABD’de. En büyük spor sponsorları yine ABD’de. Futbol orada gelişip önemli bir spor dalı haline gelirse, NBA oyuncularının ya da Amerikan futbolu oyuncularının gelirine yakın kazanan futbolcular da çıkacaktır.

DÜNYANIN EN ÇOK KAZANAN FUTBOLCULARI

SıraOyuncuKulüpÜlkeToplam gelir

(milyon Euro)

1RonaldinhoBarcelonaBrezilya23

2David BeckhamReal Madridİngiltere18

3RonaldoReal MadridBrezilya17.4

4Wayne RooneyManchester Unitedİngiltere16.1

5Christian VieriMonacoİtalya16

6Zinedine ZidaneReal MadridFransa15

7Del PieroJuventusİtalya11.5

8Frank LampardChelseaİngiltere9.8

8Thierry HenryArsenalFransa9.8

10John TerryChelseaİngiltere9.7

Kaynak: France Football