Fransa’da aikidonun ustası bir Türk Nebi Vural

Seminerler vermek için Türkiye'ye geliyor. Ülke ülke dolaşıp başta güvenlik teşkilatları olmak üzere birçok kuruluşa ders veren Vural, Fransız federasyonunda da teknik sorumlu olarak görev yapıyor.

Ufak tefek adam kendisine doğru saldırıya geçen üç genç rakibini göz açıp kapayıncaya kadar usta vücut hareketleriyle savuşturup yere deviriyor. Bu sahne son derece seri bir şekilde birkaç kez daha tekrarlanıyor. Hareketleri öyle çabuk ki saldırganlar çaresiz kaldığı gibi izleyiciler de şaşkınlıklarını gizleyemiyor. Bu kadar fazla sayıda hareketi peşpeşe yapıp saldırıyı savuşturmak ve bu arada rakibini de sakatlamamak herkesin harcı değil.

28 yıllık aikidocu Nebi Vural genç aikidoculara tecrübesini bu tür seminer ve gösterilerle aktarıyor. Vural 52 yaşında, yıllardır aralıksız sürdürdüğü idmanlar sayesinde ufak tefek vücudu son derece esnek: ‘‘Her akşam iş çıkışı salona gidip 1.5-2 saat çalışıyorum. Eve ancak 10.30 gibi dönüyorum. Bu tempoyu hiç aksatmıyorum. Bana uyum sağlamak ve evde yalnız oturmamak için bizim hanım da en sonunda aikidoya başladı. Oğlan da uğraşıyor. Bir tek kızımı razı edemedik.’’

FİZİK OKUMAYA GİTMİŞTİ

Nebi Vural 1972'de burs kazanıp Fransa'ya matematik ve fizik okumaya gitmiş. Sonra da Paris'e 150 km uzaklıktaki Blois'ya yerleşmiş. 1970'lerde Türkiye'deki ortam dolayısıyla da bir daha ülkesine dönememiş: ‘‘O dönemde Türkiye'de sağ-sol çatışması yüzünden durum çok kötüydü. Arkadaşlarımızın hayatı bile tehlikedeydi. Geri dönmeye fırsat olmadı.’’

Subay olan babası nedeniyle çocukluğu da askeri bir disiplin içinde geçmiş, sporla içiçe olmuş. 15 yaşında Ankara'da karateye başlamış. Fransa'da üniversitedeyken aikidoya başlayınca karateden uzaklaşıp kendini bu Japon savaş sanatına kaptırmış. Amerikan otomotiv şirketi Delphi'nin Fransa bölümünde lojistik sorumlusu olarak çalışırken bu sporda büyük usta sayılan Tamura Sensei'nin öğrencisi olmuş. Uzakdoğu yakın dövüş sporlarına yatkınlığının da katkısıyla kısa zamanda siyah kuşağa ulaşmış.

Şu anda Japonlar dışında 6. Dan seviyesine ulaşmış ender aikidoculardan birisi. Bu becerisinden yararlanmak isteyen Fransa Aikido Federasyonu onunla teknik sorumlu olarak anlaşmış. Fransa'da federasyon 100 bini aşkın aikido sporcusunu temsil ediyor. Federasyon bünyesinde uluslararası faaliyetlerden sorumlu teknik sorumlu olarak çalışan Vural sık sık seyahat edip tecrübesini aktarıyor.

ÖĞRENCİLERİ HOCA OLDU

Ama Nebi Vural Türkiye'de son birkaç yıldır tanınıyor. Paris'te Vural'la tanışan kimi öğrenciler Türkiye'ye döndükten sonra kendi kurslarını açmış. 2000 yılından beri de hocalarını Türkiye'ye davet ediyorlar. Türkiye'nin yanı sıra Slovakya, Macaristan, Rusya gibi Doğu Avrupa ülkelerinde, bazen de Türkmenistan, Azerbaycan gibi Türki devletlerde de seminerlerini sürdürüyor. Doğu Avrupa'da aikidonun güvenlik kuvvetlerince benimsenmesi Vural'ı çok şaşırtıyor: ‘‘Oralarda KGB döneminin de etkisiyle yakın dövüş teknikleri güvenlik teşkilatlarına yerleşmiş. Biraz kendilerine uygun hale getirmişler ama temelde aynı. Şimdi benden yardım istiyorlar. Örneğin Küba. Orada bile aikidonun yaygın olduğunu gördüm.’’

Türkiye’de 20 bin aikidocu var

Japonya'dan dünyaya yayılan Aikido için bir yakın mesafe savunma sporu denilebilir. Japonya'da Judo ve Kendo'yla birlikte Budo denilen Japon savunma sanatları üçlüsünü tamamlıyor. Rakibin saldırgan hamlelerini savuşturmaya dayanan bu spor güçten çok çabukluk, esneklik gerektiriyor. Esneklik için de taiçi (Tai-chi) tekniğinden yararlanılıyor. 1983'te Türkiye'ye Komatsu Genel Müdürü olarak gelen 5. Dan sahibi Kenji Kumagai bir grup öğrencisine aikidoyu öğreterek yayılmasına katkıda bulundu. Zaman içinde aikido tutkunlarının sayısı hızla arttı. Şu anda Türkiye'de 20 bin civarında aikidocu olduğu tahmin ediliyor. Üniversite kulüpleri ve özel kurslarla sayı giderek artıyor. Bu spor 1999'da Türkiye Judo Federasyonu'na bağlandı. 2000'de bir şampiyona düzenlenince Japonya'daki merkez Aikikai Türkiye'yi uyararak yarışma kavramının aikidonun ruhuna aykırı olduğunu hatırlattı. Türkiye'de 6. dan ünvanına sahip kimse henüz bulunmuyor. 5. Dan'daki az sayıda ustanın birkaç yıl daha sabredip 6. Dan'a ulaşması mümkün.

SİNİRLERİ KONTROL ALTINA ALAN SPOR

Ustalık seviyesi olarak 6. Dan olan Vural, dünyada çok az ustaya layık görülen 7, 8 veya 9. Dan unvanlarına ulaşabilir mi? ‘‘8. Dan için en az 60 yaşında olmak gerekir. Hem engin bir tecrübe hem de ruhsal olgunluk gerektiriyor. Aikido için insan zihnen ve kafaca rahat olmalı. Bu spora devam edenlerin zaman içinde yürürken, yemek yerken hareketleri değişir. Kısacası bu spor duygulara, sinirlere hakim olmaya dayanıyor.’’