Finlandiya’da dünyanın en güçlü atom santralı yapılıyor

Batı Finlandiya’daki Eurajoki bölgesine bağlı aynı isimli küçük bir ada üzerinde bulunan Olkiluoto 1 ve Olkiluoto 2 santrallarının hemen yanında yeni bir atom santralı yükseliyor. Olkiluoto 3 santralının basınçlı su reaktörü Finlandiya tarihinin en masraflı endüstri projesi. 1600 megavatlık atom santralı 2009 yılında çalışmaya başlayacak. Adanın gnayisli ve granitli kayaçlarının derinliklerinde nükleer atık deposu görevini görecek bir de tünel var.

Bölge, ülkede kullanılan tüm elektriğin yüzde yirmisini karşılıyor, üçüncü reaktörün çalışmasından sonra %35’ini karşılayacak.

Beş milyonluk nüfusun elektrik ihtiyacını karşılayan toplam dört reaktör var ülkede.

Olkiluoto’daki inşaatta daha henüz beton temeller üzerinde demirler yükselirken, altıncı reaktörün planları yapılıyor.

Finlandiya’nın nükleer enerjiye bu kadar çok yatırım yapmasının nedeni, ülkedeki kağıt, metal ve kimya endüstrisi yüzünden ülkede elektrik sarfiyatının diğer Avrupa ülkelerine göre (mesela Almanya’ya göre iki misi fazla) çok daha yüksek olması ve Finlandiyalılar özellikle de Rus bağımlılığından kurtulmak istiyor.

Turistler şaşkın

Gerçi Finlandiya’da nükleer santral karşıtları yok denecek kadar az. Ama yine de bazı kaygılar var. İnsanlar ışınlardan ekinlerine zarar gelip gelmeyeceğini de merak ediyor. Ve turistler ama özellikle de Japonlar, Finlandiya’daki yeni atom santralinin protesto edilmemesini hayretle karşılıyor.

Finlilere göre bunun nedeni, Finlandiya’nın Avrupa’nın sonu olan kuzeydeki konumu. Kışları uzun ve karanlık geçmesi ve eski santrallerin birçoğunun dışarıdan alınan kömürle çalışması ve ülkenin hemen bitişiğindeki Rus tehlikesi de, atom reaktörlerine karşı sessiz kalınmasında etkili olan faktörler olarak açıklanmakta.

Ülkedeki üç büyük ırmağın korunma altına alınması nedeniyle de su santralları daha fazla geliştirilememiş. Hatta rüzgar enerjisi de işlememiş Finlandiya’da. Dondurucu soğuklar ve buzlanma yüzünden rüzgar değirmenleri çalışmıyor.

Eski ticaret bakanı Mönk?re’ye göre Finlandiya’daki reaktör inşası tüm Avrupa için önem taşımakta. Çünkü süper reaktör diğer ülkelerin elektrik ihtiyacını da karşılayabilir. Acaba Olkiluoto 3, Avrupa’nın diğer yerlerindeki yeni reaktörler için bir başlangıç mı?

Avrupa için başlangıç mı?

Fakat Finlandiya’daki gelişmelerden büyük kaygı duyanlardan var. Helsinki’deki Gelecek Araştırmaları Merkezi kurucusu ve ekonomi profesörü Pentti Malaska, Spiegel’de yayımlanan demecinde (47/2003), ülkenin ışınlardan büyük zararlar göreceği endişesini dile getirdi.

Dünya piyasasındaki fiyatı son yıllarda neredeyse beşe katlandığı için, şimdi kıt olanaklarla uranyum rezervleri aranmakta.

Hatta nükleer atık deposuna dışarıdan atık bile gönderilebilir.

Ülkenin uzun vadede nükleer parka dönüştürüleceğinden endişeli olan bilim adamı, "Finlandiya halkı aldatıldı" görüşünü ileri sürüyor.

2004 yılı kişi başına elektrik enerjisi megawattsaat olarak

Finlandiya 17.7 (% 24’ü Atom santralinden)

İsveç 16.3 (% 52)

Fransa 9,2 (% 78)

İngiltere 6.4 (% 19)

Almanya 6.0 (% 32)

Rusya 5.9 (% 16)

2003 yılında kişi başına elektrik sarfiyatı

Finlandiya 15.2

İsveç 14.8

Fransa 7.2

Almanya 6.2

İngiltere 5.8

Rusya 5.7