Ezeli rekabet 100 yaşında

1905 yılında kurulan Galatasaray Kulübü ile 1907 yılında kurulan Fenerbahçe Kulübü, futbol branşında ilk kez, bundan tam 100 yıl önce, 17 Ocak 1909 tarihinde karşı karşıya geldi. Şimdiki Şükrü Saracoğlu Stadı’nın bulunduğu ve "Papazın Çayırı" olarak adlandırılan yerde yapılan ezeli rekabet tarihindeki ilk maçı G.Saray 2-0 kazandı.

Galibiyette F.Bahçe önde

100 yıla ulaşan ezeli rekabette, galibiyetlerde ve gol sayısında F.Bahçe’nin üstünlüğü var. Oynanan toplam 361 maçın 136’sını sarı lacivertliler kazanırken, sarı kırmızılılar 116 kez galibiyet sevinci yaşadı. 109 maçta ise eşitlik bozulmadı. F.Bahçe’nin attığı toplam 507 gole, G.Saray 462 golle karşılık verdi. Ligde 101 maçta F.Bahçe’nin G.Saray’a galibiyet sayısında 41-29 üstünlüğü var.

GALATASARAY VE FENERBAHÇE'DEN DOSTLUK MESAJLARI

Galatasaray'ın mesajı

Galatasaray, ezeli rekabetin 100. yılı nedeniyle resmi internet sitesinin açılış sayfasından rakibine bir dostluk mesajı yayınladı. Mesajda şu ifadelere yer verildi:

"Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki ilk maç bundan 100. yıl önce oynandı. 17 Ocak 1909 tarihinde Union Club sahasında oynanan ve Emin Bülend'in attığı gollerle Galatasaray'ın 2-0'lık galibiyetiyle biten bu maça ait olduğu kesinleşen tek fotoğrafı yayınlıyoruz. Bu fotoğraf kurucumuz Ali Sami Yen'in kişisel fotoğraf albümünde bulundu ve ilk kez geçtiğimiz ay satışa çıkan "Yüzyılın öyküsü: Galatasaray Tarihi" kitabında yayınlandı. Türk futbol tarihinin akışını belirleyen bu ezel rekabetin ve ebedi dostluğun 100. yılı şerefine bu fotoğrafı gururla yayınlarken, "İyiki Varsın Ezeli Rakibimiz, Ebedi Dostumuz Fenerbahçe!" diyoruz."

Fenerbahçe'nin mesajı

Fenerbahçe Kulübü de Galatasaray gibi, resmi internet sitesinin açılışından bir dostluk mesajı yayınladı ve mesajda şu cümlelere yer verdi:

"Bir tarihi yaşamak ve bu tarihe sahip çıkarken de onu yarınlara nakletme çabası içinde  bulunmak şüphesiz ki ilkelerin en yücelerindendir. Bu anlamda, sportif faaliyetler çok anlamlı bir misyonu da beraberinde getirmektedir ; Sporun, sevgi, kardeşlik ve dostlukları pekiştirmesini…

İşte, Türk spor tarihi içinde liderlik anlamında hep en ön saflarda yer almış iki güzide kulübümüz  Fenerbahçe Spor Kulübü ile  Galatasaray Spor Kulübü,  futbol liglerinde ilk kez karşı karşıya geldikleri 17 Ocak 1909 tarihinden bugüne, acı ve tatlı hatıraları ile birlikte yüz yılı arkalarında bırakırken, ebedi dostluk anlayışı içinde bizlere de, dünyanın en ünlü üç derbisinden biri ayrıcalığındaki "ezeli rekabet"i hediye etmişlerdir.

Birlikte daha nice yüz yıllar karşılaşmayı umduğumuz tüm sportif faaliyetlerde galip gelenin daima sevgi ve barış olması dileklerimizle, Fenerbahçe Spor Kulübü olarak ezeli rakip ebedi dostumuz Galatasaray Spor Kulübü'ne, en içten sevgi ve saygılarımızı sunarız."

LİGDE 101 KEZ KARŞILAŞTILAR

Fenerbahçe ile Galatasaray, 51. sezonunu geçiren lig tarihinde şimdiye dek 101 kez karşı karşıya geldi. Genel toplamdaki üstünlüğünü lig maçlarına da yansıtan Fenerbahçe, ezeli rakibine galibiyet sayısında 41-29 üstünlük kurdu. Ligdeki 31 maç da berabere sonuçlandı. Lig maçlarında sarı-lacivertlilerin attığı 132 gole, sarı-kırmızılılar 101 golle karşılık verebildi.

İLGİNÇ NOTLAR

Türk sporuna damga vuran ve “Zıt Kardeşler” olarak adlandırılan Fenerbahçe ile Galatasaray'ın 100. yıla ulaşan ezeli rekabeti, birçok ilginç olaya tanık oldu. 100 yıllık ezeli rekabette ilk golü Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent Serdaroğlu attı. 17 Ocak 1909 tarihinde “Papazın Çayırı” olarak adlandırılan yerde yapılan ilk maçı 2-0 kazanan Galatasaray, ezeli rakibinden ilk 7 maçta gol bile yemedi. Ezeli rekabette son golü ise 9 Kasım 2008 tarihinde Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadı'nda yapılan ve Fenerbahçe'nin 4-1 kazandığı lig maçında sarı-lacivertli takımdan Deivid kaydetti.

FENERBAHÇE 5 YIL BEKLEDİ

Fenerbahçe, Galatasaray karşısında ilk golü ve galibiyeti, ezeli rekabetteki 8. randevuda elde etti. 4 Ocak 1914 tarihinde Union Club sahasında yapılan İstanbul Ligi maçını 4-2 kazanan Fenerbahçe, böylece ezeli rakibi karşısında yaklaşık 5 yıl süren suskunluğuna da son vermiş oldu. Sarı-lacivertli takım adına Galatasaray'a tarihteki ilk golü ise Hasan Kamil Sporel attı.

EN AZ VE EN ÇOK SEYİRCİLİ MAÇLAR

Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki maçlarda en az seyirci 17 Kasım 1922'deki karşılaşmaya geldi. İttihat Sahası'nda şiddetli yağmur altında yapılan ve hakem Fethi Tahsin Başaran'ın şemsiyeyle yönetmek zorunda kaldığı maçı, tamamı biletsiz 14 kişi izledi. 21 Eylül 2003'de İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'nda yapılan lig maçını ise 70 bin 125 seyirci izlerken, bu rakam, ezeli rakipler arasındaki bir maçı izleyen seyirci sayısındaki rekor olarak tarihe geçti.

GOLCÜLER

Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki rekabette en fazla golü, Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel attı. Sporel, Galatasaray'a karşı oynadığı 42 maçta, toplam 27 kez rakip fileleri havalandırdı. Zeki Rıza Sporel'i, 24 golle yine bir Fenerbahçeli Alaattin Baydar izliyor. Fenerbahçeli Lefter Küçükandonyadis'in 20, Galatasaraylı Metin Oktay'ın ise ezeli rekabette 19 golü bulunuyor.

Bu arada iki takımda da forma giyen Tanju Çolak'ın da 14'ü Galatasaray, 8'i Fenerbahçe formasıyla olmak üzere ezeli rekabette toplam 22 golü var. Lig maçlarında ise Galatasaraylı Metin Oktay 9, Fenerbahçeli Aykut Kocaman da 8 golle takımlarının en golcü isimleri olarak tarihe geçti.

TURGAY ŞEREN'İN REKORU

Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında en çok oynama rekoru Turgay Şeren'e ait. (A) Milli Takım ve Galatasaray'ın unutulmaz kalecilerinden Şeren, sarı-kırmızılı kaleyi 55 kez Fenerbahçe'ye karşı korurken, ezeli rekabette en çok forma giyen futbolcu unvanını elinde bulunduruyor.

ÖZLEM DOLU YILLAR

Ezeli rakipler, rekabetin bazı dönemlerinde birbirlerine karşı galibiyet alma bakımından üstünlük kurmakta zorlandı. Galatasaray üst üste 18, Fenerbahçe ise 11 maçta galip gelemedi. Sarı-kırmızılı takım, 17 Mayıs 1942'de 3-1 kazandığı maçın ardından tam 18 maç galip gelemedi ve 19. maçta 1 Aralık 1946'da sahadan 1-0 galip ayrıldı. Sarı-lacivertliler ise 20 Kasım 1949'da 2-0 kazandığı maçın ardından üst üste 11 maç galip gelemedi ve 22 Şubat 1953'de taraftarlarına Galatasaray galibiyeti armağan edebildi.

HEYECANI İKİ TAKIMDA DA YAŞAYANLAR

Galatasaray-Fenerbahçe rekabetinde, şimdiye dek birçok oyuncu futbolculuk yaşamında iki formayı da giyme şansını buldu. Son dönemde iki takımda da oynayan futbolcular şunlar:

Raşit Çetiner, Güngör Tekin, Erdoğan Arıca, Engin Verel, Mehmet Oğuz, Erhan Önal, Arif Kocabıyık, İlyas Tüfekçi, Tanju Çolak, Semih Yuvakuran, Selçuk Yula, Hasan Vezir, Benhur Babaoğlu, Elvir Boliç, Sedat Balkanlı, Saffet Sancaklı, Ahmet Yıldırım, Sergen Yalçın, Emre Aşık, Fatih Akyel, Elvir Baliç, Haim Michael Revivo, Abdullah Ercan, Mehmet Yozgatlı, Stjepan Tomas, Servet Çetin, Emre Belözoğlu.

BİR MAÇTA 4'ER GOL ATANLAR

Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında şimdiye dek 1 maçta bir futbolcu tarafından atılan en fazla gol, 4 olarak gerçekleşti. Galatasaraylı Celal İbrahim, Cemil Gürgen ve Metin Oktay ile Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel, rakip filelere bir maçta 4'er gol atma başarısını gösterdi.

EN ÇOK GÖRÜLEN SONUÇ 1-0

Ezeli rakiplerin 100 yıllık geçmişinde, geride kalan 361 maçta en çok görülen sonuç 1-0 oldu. Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki maçlarda tam 67 kez 1-0'lık sonuç ortaya çıkarken, 45 kez 2-1'lik skor alındı.

EN FARKLI SKORLU MAÇ

İki takım arasındaki ezeli rekabette geride kalan 361 maçta en farklı skorlu galibiyeti, 7-0'lık sonuçla Galatasaray aldı. 12 Şubat 1911'de İstanbul Ligi'nde yapılan maçı, Galatasaray 7-0 kazanmıştı.

GALATASARAY'IN ZAFERLERİ

Galatasaray'ın, Fenerbahçe karşısında 100 yıllık rekabette aldığı en farklı skorlu galibiyetlerin tablosu şöyle:

Tarih Stat Organizasyon Sonuç (GS-FB)
---------- ---------- ------------- ------------
12.02.1911 Union Club İstanbul Ligi 7 - 0
04.05.1913 Union Club Özel 6 - 0
01.10.1914 İttihat Spor Özel 6 - 1
15.03.1942 Şeref İstanbul Kupası 5 - 0
18.12.1960 İnönü Birinci Lig 5 - 0

FENERBAHÇE'NİN FARKLI SKORLU GALİBİYETLERİ

Fenerbahçe ise ezeli rakibi Galatasaray karşısında şimdiye dek en farklı skorlu galibiyeti, 2002-2003 sezonunun ilk yarısında Kadıköy'de yapılan maçta elde etti. 6 Kasım 2002'de yapılan lig maçını 6-0 kazanan sarı-lacivertli ekip, aynı zamanda lig maçlarında iki takım arasındaki en farklı skorlu galibiyete imza attı.

FENERBAHÇE'NİN ZAFERLERİ

Fenerbahçe'nin ezeli rakibi karşısında aldığı en farklı skorlu galibiyetler şöyle:

Tarih Stat Organizasyon Sonuç (FB-GS)
---------- ---------- ------------- -------------
06.11.2002 Fenerbahçe Birinci Lig 6 - 0
23.02.1936 Fenerbahçe İstanbul Ligi 6 - 1
12.12.1976 19 Mayıs Deprem Kupası 6 - 1
16.08.1980 İnönü TSYD Kupası 5 - 0

EN GOLLÜ MAÇLAR

Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki en gollü maçlarda, penaltılar dışında sporseverler toplam 8'er gol gördü. 5 Haziran 1983 tarihinde Ali Sami Yen Stadı'nda yapılan lig maçında, ezeli rakipler 4-4 berabere kaldı. İki takım arasında 2000-2001 sezonunda, 7 Şubat 2001'deki Türkiye Kupası yarı final karşılaşması da 4-4 berabere sonuçlandı.

YARIDA KALAN MAÇ VE TARİHİ KAVGA

Ezeli rakiplerin 23 Şubat 1934 tarihinde yaptıkları İstanbul Ligi maçı futbolcular arasında çıkan büyük bir kavga nedeniyle yarıda kaldı. Taksim Stadı'nda yapılan maçın 60. dakikasında Galatasaraylı Kadri Dağ'ın, Fenerbahçeli M.Reşat Nayir'e attığı attığı tekme ve Kadri'nin üzerine doğru koşan Fenerbahçeli Fikret Arıcan'ın, Galatasaraylı Tevfik tarafından kucaklanıp, saha kenarına atılmasıyla saha bir anda karıştı. İki takım oyuncuları arasında başlayan kavgaya tribünlerdeki seyirciler de katılınca, olaylar iyice büyüdü.

Yarıda kalan maçın ardından toplanan “Mıntıka Futbol Heyeti”, Türk spor tarihinin en ağır cezalarından birisini verdi ve Fenerbahçe'den 9, Galatasaray'dan 8 futbolcu olmak üzere toplam 17 futbolcuyu uzun süreli cezalandırdı. Bu cezalardan en karlı çıkan takım Beşiktaş olurken, sezonu ezeli rakiplerinin önünde şampiyon tamamladı.

YABANCI HAKEMLER

Ezeli rekabetin geçmişinde yabancı hakemler de görev yaptı. Bu hakemler arasında Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı, Alman, İsviçreli, Rumen, Macar, Yugoslav, Belçikalı ve Bulgar hakemler bulunuyor.

TARİHTEN YAPRAKLAR

-Galatasaraylı Bahri Altıntabak, Fenerbahçeli Şeref Has ile Nezihi Tosuncuk, ezeli rekabet tarihinde hem kendi kalesine, hem de rakip kaleye gol atan oyuncular oldu.
-Şevki Şenlen, Raşit Çetiner, İlyas Tüfekçi, Hasan Vezir, Saffet Sancaklı ve Tanju Çolak, hem Galatasaray, hem de Fenerbahçe formasıyla ezeli rekabette gol atma sevinci yaşadılar.
-Ezeli rekabette takım değiştiren oyuncular arasında eski takımlarında kaptanlık bandını taktıktan sonra transfer olan futbolcular, Fenerbahçe kaptanıyken Galatasaray'a geçen Naci Erdem ve Galatasaray kaptanıyken Fenerbahçe'ye geçen Mehmet Oğuz olarak kayıtlara geçti.

CENTİLMENLİK DERSLERİ

Fenerbahçe ile Galatasaray futbol takımları arasında 100. yıla ulaşan rekabette geçmişte pek çok centilmenlik dersleri yaşandı. İki takım arasındaki ezeli rekabette futbolcu ve yöneticilerin centilmence davranışları, bu zevkli mücadeleye renk kattı.

Spor tarihçilerinin derlemelerine göre, ezeli rakiplerin birbirleriyle yapacakları bir maç öncesinde, Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylılar'a, “Oberle kardeşler hasta, Hasan da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik kadroyla görmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim” diye haber göndererek, maçın ertelenebileceğini iletti.

Fenerbahçe'nin bu önerisini kabul eden Galatasaray, oyuncuların iyileşmesinden sonra, 20 Ekim 1914'de yaptığı erteleme maçında sarı-lacivertli rakibini 6-1 yendi.

BERABER EV KİRALADILAR

Aynı kaynaklara göre, ezeli rekabetin yeni başladığı dönemlerde Galatasaray ile Fenerbahçe sporcuları ortak kiraladıkları bir evde kalıyorlar ve beraber ava çıkıyorlardı. İki takım sporcuları geceleri biraraya gelerek sohbet ediyorlardı. Yine bir gece sohbetin koyulaştığı sırada Galatasaray'dan Ali Sami Yen, Fenerbahçeliler'i, “Said, yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen” diye uyardı.

ERTELEMEYİ ÖNERDİLER

Ezeli rakipler arasında 17 Kasım 1922'de yapılan maç öncesinde de ilginç bir durum yaşandı. Bu tarihte Kadıköy'de ezeli rakiplerin maçı vardı. Maç öncesinde günlerce yağan yağmur sahayı adeta göle getirmişti. Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübü'ne telefon ederek, “Saha çok kötü, maçı erteleyelim” dedi. Galatasaray Başkaptanı Necip Şahin, bunun üzerine, “Anamız bizi bugün için doğurdu. Galip Bey, gelip maçı oynayacağız” diye yanıtladı. Galatasaray, Kadıköy'e gelip maça çıktı ve Fenerbahçe karşılaşmayı 3-0 kazandı.

BİRLEŞME DURUMU VE ORTAK TAKIM KURMA DÜŞÜNCESİ

Ezeli rakiplerin kuruluşlarının ilk yıllarında birleşme durumlarının bile ortaya çıktığı, hatta iki kulüp başkanının ortak takım kurma konusunda anlaştıkları iddia edildi. Galatasaray Kulübü'nün resmi yayın organı Galatasaray Dergisi'nin Şubat 2003 sayısında, Adnan Işık'ın belgelere dayandırarak verdiği haberde, 1912 yılında Galatasaray Kulübü Başkanı Ali Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Başkanı Hulusi Bey'in ortak imzayla kayıt altına aldıkları belgenin, birleşmeseler dahi, 2 kulübün yabancılara karşı “ortak bir takım” kurma konusunda anlaştıklarını, hatta tüzüğü bile hazırladıklarını gösterdiği kaydedildi.

BİLEREK KAÇIRILAN PENALTI

Ezeli rakiplerin 23 Ocak 1925 tarihinde Taksim Stadı'nda yaptıkları Vatan Gazetesi Kupası maçında ilginç bir olay yaşandı. Fenerbahçe'nin kazandığı penaltı sonrası, atış öncesinde stadın büyük balkon kısmı çöktü. Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bu gelişme üzerine penaltı atışında topu bilerek kaleci Ulvi Yanal'a teslim etti.

KARMA TAKIM: “FENERSARAY”

Fenerbahçe ile Galatasaray, 1934 yılında Türkiye'ye davet ettikleri yabancı takımlarla birer kez hazırlık maçı yaptıktan sonra, üçüncü maçı “Fenerbahçe-Galatasaray Karması” şeklinde oynadılar. Bu karmanın forması ise iki kulübün renklerinin karışımı olan lacivert, sarı ve kırmızıdan oluştu.

CANAYDIN'DAN CENTİLMENLİK DERSİ

Son yıllarda ezeli rekabetteki maçların bazılarında olaylar yaşanırken, Galatasaray Kulübü'nün eski Başkanı Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımıyla alkış aldı. Sarı-kırmızılı ekibin 6 Kasım 2002'de, Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadı'nda ezeli rakibine 6-0'lık yenilgiyle tarihi hezimete uğradığı maçta, başkanlık sıfatıyla ilk Fenerbahçe derbisini izleyen Galatasaray Kulübü Başkanı Özhan Canaydın'ın, rakibinin attığı golleri alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlaması, maça damgasını vurdu. Canaydın'ın bu centilmenlik gösterisi kendi camiasından bazı tepkiler alsa da, Dünya Fair Play Konseyi (CIFP) tarafından 2002 Dünya Fair Play Ödülü'ne layık görüldü.

Özhan Canaydın ayrıca, bu davranışı nedeniyle, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) tarafından düzenlenen “Fair-Play Sportif Davranış Ödülü”nü aldı.