En büyük yat kupası denizi olmayan Ä°sviçre’nin

Dünyanın en önemli yat yarışı America Cup (Amerika Kupası) 152 yıl önce baÅŸladı. Ä°lk yarıştan itibaren kupayı Amerika aldı, 1983'te bir Avustralya yatına yenilinceye kadar kimseye bırakmadı. Böylece kupaya adını verdi. Avrupalılar bu kupayı hiç kazanamadılar. Son yarışların bittiÄŸi 1 Mart'ta tarih yazıldı: Kupa ilk kez Avrupa'ya geçti. Hem de denize kıyısı olmayan, daÄŸ ülkesi Ä°sviçre'nin yatçıları sayesinde...America Cup'ı Hürriyet Pazar için Kaptan Ferit Biren yazdıŞu feleÄŸin iÅŸine bak demek yerine, üzerinde düşünmemiz daha doÄŸru.Evet, Ä°sviçre bayraklı ‘‘Alinghi’’ Amerika Kupası’nı kazandı. Ä°ki satırlık bir cümleyle dünya medyasını sarsan bir baÅŸarı. Ama o iki satırın arkasında nice gayret, emek, azim, disiplin yatıyor.Peki, nedir bu Amerika Kupası?Aslında Amerika Kupası Avrupa'da, Büyük Britanya'nın Wight adasında 152 yıl önce baÅŸladı. Kupa yarışları önce uskanalar arasında, sonra J-Sınıf yatlar arasında yapıldı; sonra da 12 m. uluslararası sınıf ve Amerika Kupası sınıfı yatlar çekiÅŸmenin yeni kahramanları oldular. Daha ilk yarışta, 1851'de Amerikalı yatçılar, 18 Britanyalı yarışçıyı geçti ve ‘‘Auld Mug’’ denilen kupayı aldı. Böylece Amerika Kupası doÄŸmuÅŸ oldu. Tam 132 yıl ABD'de kalan kupa, 1983'te Avustralyalıların ‘‘Australia II’’ yatıyla kupayı kazanmaları üzerine Avustralya'ya geçti.Ama 1987'de yarışı yine ABD kazandı. Sonraki iki yarışta ABD'liler kupayı kazanmayı baÅŸardılar. 1995'te Yeni Zelanda kupayı aldı. 2000'de Auckland'de yapılan yarışta kupayı kimseye bırakmadılar.Amerika Kupası’nda ÅŸansa pek yer yoktur. Teknesi, arması, donanımı, aygıtları ve yelkenleri, uzun, titiz çalışmalarla hazırlanan, en verimli dizayna göre, özel teknolojiyle üretilen, özenle seçilmiÅŸ ekiplerle donatılan yatların mücadelesinde ÅŸans payı yok denecek kadar azdır.Ä°sviçreliler 2000 Eylül'ünde çalışmaya baÅŸladılar. Bir tarafta kırmızı-kurÅŸuni (kırmızı kazanma aÅŸkını, kurÅŸuni teknolojiyi temsil ediyordu) renge boyalı ‘‘Alinghi’’ hazırlanırken, bir yandan da ekip ayrı bir eÄŸitim yatıyla çalıştı. Aslında yarışa hazırlanırken üç adet ‘‘Alinghi’’ ACC yat yapıldı. Biri eÄŸitim, diÄŸer ikisi yarış için amaçlanmıştı.Ekim 2002'de Yeni Zelanda'da Auckland civarındaki Hauraki Körfezi'nde dokuz yarışmacı yat toplandı. Yarışı kazanan ‘‘Alinghi’’ yatı, Ä°sviçre bayrağı ve SNG'nin (La Societe Nautique de Geneve) Leman Gölü üzerinde bulunan Cenevre Yat Kulübü'nün forsunu taşıyor. Ä°sviçre'de deniz yok, ama Cenevre Yat Kulübü'nün aralarında Olimpiyat ÅŸampiyonlarının bulunduÄŸu 3 bini aÅŸkın üyesi var.Büyük bir yatırım gerektirmesine raÄŸmen, dilerim 2004'te Avrupa'da, Ä°sviçre'nin kupasını korumaya çalışacağı yarışa bir Türk yatı ve ekibi de girer. 2004 olmazsa, 2006 neden olmasın?Büyük bir reklam olayı sayılan bu yarışa katılacak yatların hepsinin sponsorları var. Dünya medyasının da gözdesi olan bu kupa adını perçinlemek isteyen kurumlar için büyük fırsat olarak deÄŸerlendiriliyor.Düşünün bir kere, kupa Türkiye'ye gelmiÅŸ ve Amerika Kupası yarışı Türkiye'de yapılıyor...DÄ°REĞİ 10 KATLI BÄ°NA KADARAlinghi, Amerika Kupası sınıfı bir yat. Yani 25 m. uzunluÄŸunda, 4 m. geniÅŸliÄŸinde, 25 ton ağırlığında. Tek direÄŸi 35 metre, yani on katlı bir bina kadar. Teknenin altında en verimli su altı hidrodinamik katsayısını elde etmek için torpido biçiminde bir yumru var. Bu yumru 20 ton ve yatın toplam ağırlığının yüzde 80'i. Yirmi ton, yani aÅŸağı yukarı 14 otomobil, 4 metre geniÅŸliÄŸindeki yatın altına asılmış gibi.ON ALTI KİŞİLÄ°K EKÄ°PAmerika Kupası'nda yarışan yatlarda 16 kiÅŸilik bir ekip görev alır. Her birini tek tek anlatmak ayrı bir yazı konusu. Ancak, genel olarak navigatör, taktikçi ve dümenci dışındaki ekip yelkenlerle uÄŸraşır. Navigatör, yarış iÅŸaretlerine ve rakiplere göre yatın mevkiini saptar. Dümenciye ve taktikçiye bilgi verir. Bir diz üstü bilgisayara, lazer gösterme ışınına ve tabii kıvrak bir zekáya ihtiyacı vardır. Taktikçi, yatın stratejistidir. Gerekli manevraları hesaplar. Rüzgár üstüne seyirde ne zaman tramola yapılacağını, rüzgár altı seyirde ne zaman kavanca yapılacağını söyler. Dümenci, direkleri ve yelkenleri yönetir. Manevralar sırasında mürettebata komut verir. Tek bir amacı ve hedefi vardır: Hız.Â