Efsane kaleciden radikal öneri: Kaleler büyütülmeli! Meslektaşları ne dedi? ‘Neden kendi oynarken bunu söylememiş?’ ‘Şenol Güneş bugün kaleci olamazdı’
Güncelleme Tarihi:
Yakın zamanda futbolu bırakan İtalya'nın efsane kalecilerinden Gianluigi Buffon, radikal bir kural değişikliği önerisinde bulundu. Efsane kaleci, kale boyutlarının günümüz futboluna uygun olmadığını ve büyütülmesi gerektiğini söyledi. Peki kale boyutları değişmeli mi? Bu kural hayata geçerse nasıl sonuçlar ortaya çıkabilir? Futbolda başka hangi değişiklikler gündeme gelmeli? Tüm bu sorulara eski kaleciler, kaleci antrenörleri ve spor yazarlarıyla cevap aradık.
Günümüzde futbol giderek hızlanıyor ve değişime uğruyor. Bu doğrultuda yeni kurallar üzerinde tartışılıyor ve bazıları da hayata geçiyor. Değişimin amacı oyunu daha keyifli kılmak…
Örneğin Arsenal'in efsane eski teknik direktörü Arsene Wenger’in FIFA Geliştirme Direktörü olarak hayata geçmesine liderlik ettiği yeni ofsayt yöntemi dünyada hâlâ tartışılıyor. Yeni ofsayt tanımında, bir oyuncunun ofsaytta sayılması için defans oyuncusunun tamamen önünde olması gerekiyor.
Son olarak İtalya futbolunun efsanevi kalecilerinden Gianluigi Buffon’un kale boyutları ilgili açıklaması da tartışmalara neden oldu.
'30 YIL ÖNCE HER 50 ŞUTTA 10 GOL ATILIYORDU ŞİMDİ İSE 3 BİLE ÇOK'
Buffon gündem olan açıklamasında, “Kalenin boyu 1875'te belirlenmişti ve muhtemelen o zamanın antropometrik (insan vücudunun ölçüleri ile ilgilenen bir teknik) değerlerine uygundu. Ama şimdi, bazı sporcular ve kaleciler düşünüldüğünde, bu üzerinde düşünmemiz gereken bir şey. Voleybolda bile file yüksekliği tartışılan bir şey” dedi ve ekledi:
“Buna karar vermek bana bağlı bir şey değil elbette... Bunu değerlendirecek ve inceleyecek yönetim organları var. Ancak kalecilerin boyu uzadı. Öte yandan diğer oyuncularda daha hızlı ve daha öngörülemez hale geldiler, daha sert şut çekiyorlar. Oyuncuların teknikleri iyileşiyor. Ama yine de kalecinin boyunun, uzaktan şutlar üzerindeki etkisini görebilirsiniz. 30 yıl önce her 50 şutta 10 gol atılıyordu. Bugün ise 50 şuttan 3'ünün gol olması bile fazla kabul ediliyor. İki metre boyundaki bir kaleciye uzaktan gol atmak çok daha zor.”
Peki bu kural hayata geçerse nasıl sonuçlar ortaya çıkabilir? Bugünün kalecileri eski kalecilere göre daha mı uzun boylu? 
Gianluigi Buffon
‘BUFFON BU AÇIKLAMAYI FUTBOLCULUK ZAMANINDA NEDEN YAPMADI?’
Eski milli kaleci Hayrettin Demirbaş, futbolda böyle bir şeye ihtiyaç olmadığının altını çizerek “Buffon neden futbol oynadığı zamanlarda böyle bir açıklama yapmadı? Kendisi muhtemelen 1.90 ya da üzerindedir. Hem onun oynadığı hem de benim oynadığım zamanlarda kaleciler çok kısa değildi. Daha çok gol izlemek için böyle bir şey düşünülebilir, bunu da anlarım ama çok gerekli değil. Hatta kale boyu uzarsa ligimizdeki kaleciler için kötü olur. Çünkü kalecilerimizin boyu çok uzun değil” dedi.
Artık yeni neslin kaleciliğe çok sıcak bakmadığını söyleyen Demirbaş, “Geçtiğimiz günlerde bir takımın altyapısında futbolcu seçmeleri yapıldı. Ben de yakından takip ettim. 300 tane futbolcu vardı, iki tane kaleci… Yani 300 tane çocuk futbolcu olmak istiyor iki tanesi kaleciliği hedefine koymuş. Çünkü kalecilik artık o kadar zorlaştı ki çocuklar ya da gençler bu mesleği gündemine almıyor. Biliyorlar ki bir şekilde fatura genelde kalecilere kesiliyor. Örneğin Mert Günok gibi milli takımın kalesini korumuş bir kaleci çok çabuk harcanabiliyor” ifadelerini kullandı.
‘KALENİN 10-15 SANTİM UZAMASI KALECİLER İÇİN BİR ŞEY DEĞİŞTİRMEZ’
Zamanında Galatasaray başta olmak üzere pek çok Süper Lig takımında kalecilik yapan Mehmet Bölükbaşı ise Buffon’un açıklamalarına daha sıcak bakanlardan… Ancak Bölükbaşı, futbolda her değişikliğin kalecilerin aleyhine olduğuna dikkat çekti:
-- Şu an kullanılan toplar bile kalecileri zor durumda bırakmak için tasarlanmış durumda. Örneğin benim futbol oynadığım zamanlarda Gheorghe Hagi bir vuruş tekniğini bulmak için yüzlerce kez topa vuruyordu. Şimdi herhangi bir futbolcu Hagi’nin o kadar çalışıp bulduğu tekniği daha kolay başarıyor. Yani topların da kalitesi değişti ve bu da kalecilerin aleyhine oldu. Penaltı atışında bile çizgiden bir adım öne gidemiyorsunuz.
-- Özetle daha çok gol izlenmesi için her şey yapılıyor. Kale boyutu da yenilenebilir. Bunu da çok radikal bir karar olarak görmüyorum. Enine ya da boyuna kalenin 10-15 santim uzaması kaleciler için çok şey değiştirmez gibi duruyor. Kaleciler ve biz kaleci antrenörleri de bu duruma yönelik kendimizi geliştirme adına bir şeyler buluruz.
‘ŞU AN ŞENOL GÜNEŞ YETENEĞİNDE OLAN BİR KALECİ BOY NEDENİYLE BELLİ BİR SEVİYEYE YÜKSELEMEZ’
Ülke futbolumuzda teknik direktörlerin kaleciler için ciddi bir boy takıntısı olduğunu söyleyen Mehmet Bölükbaşı, “Genç milli takımlarda çalıştığım çok fazla kaleci var. Çabuk ve çevik kaleci ile ağır ve fizikli kaleci arasında hiçbir fark yoktur. Sonuçta biri bir hamlede gidiyor öbürü de iki hamlede… Fakat liglerimizdeki pek çok teknik direktör en az 1.93 boylu kaleci istiyor. Halbuki kalecilikte boy her şey değildir. Dünyada 1.90’ın altında çok iyi kaleciler bulunuyor” ifadelerini kullandı.
Bölükbaşı, “Örneğin hâlâ kırılmayan pek çok rekoru elinde barındıran Şenol Güneş, şu an kaleci olmak istese bu boyla olması imkânsız. Mevcut sistem Şenol Güneş kadar yetenekli bir kaleciyi boy kriterinden dolayı belli bir seviyeye getirmez" dedi ve ekledi:
"Öyle ki Trabzonspor’un genç kalecisi Taha Tepe için 1.87’lik boyu olmasına rağmen 'Kısa kalıyor' diyorlar. Halbuki Taha çok özel bir kaleci… Hatta Manchester City’nin kalesini koruyan Ederson’dan hiçbir eksiği yok. Keza Antalyaspor'un kalecisi Ataberk Dadakdeniz 1.85 boyunda ama harika bir Beşiktaş maçı performansı çıkarmıştı. Biraz ligimizde kaleciler için bu boy takıntısından vazgeçmek gerekiyor.”
‘SÜPER LİG’DE KALEYİ BİRER METRE BÜYÜTSEK KALİTE YİNE ARTMAZ’
Bölükbaşı kaleciler ve kale boyutu kadar oyunun geneline de bakılması gerektiğine vurgu yaparak, “Kalenin büyümesi sıkıntı değil ama hep de kalecilere yüklenilmemesi lazım. Biraz da oyunun geneline bakmak gerekiyor. Şu an Süper Lig’deki oyun kalitesine baktığınız zaman kaleyi birer metre daha enine boyuna büyütsek ne olacak ki? Çoğu maç kalite anlamında çok kötü geçiyor. Buffon bu sözleri daha küresel bakarak söylüyor ama ligimiz için biraz uçuk kalıyor” ifadelerini kullandı.
‘KALE BOYUTU GENİŞLERSE KALECİLER ONA GÖRE KENDİLERİNİ GELİŞTİRMELİ’
Bir dönem Galatasaray’ın kalesini koruyan Kerem İnan, “Sadece gol üzerinden bu konuyu tartışırsak önümüzdeki yıllarda böyle bir değişiklik gerekebilir. Özellikle kalenin enine ve boyuna yarım metre genişlemesi çok daha fazla gol izleyeceğimiz anlamına gelir. Bu da futbolu daha keyifli hale getirebilir” dedi.
“Böyle bir durumda kalecilerin kendilerini daha da geliştirmeleri gerekir” diyen İnan, “Günümüzde kalecilerin, geçmiş dönemdeki kalecilerle kıyasla boy olarak pek farkları olduğunu düşünmüyorum. Ancak bugünün kalecilerinde eski kalecilerin yetenekleri yok. Eski kaleciler çok daha iyiydi. Mesela Buffon ve Casillas gibi kaleciler şu an neredeyse yok. Ancak geldiğimiz noktada antrenman bilimi değişti, kalecilerde farklı kaliteler ortaya çıktı. Eğer kale boyu uzarsa yeni nesil kaleciler buna uygun şekilde kendilerini geliştirmeli” ifadelerini kullandı.
Antoine Griezmann'dan Alperen Şengün'e: Bunu beğendim‘KALECİLERİN KENDİLERİNİ DAHA DA ZORLAMASI İÇİN BU DEĞİŞİKLİĞE İHTİYAÇ VAR’
Number One GK Kaleci Akademisi’nin kurucusu Koray Tetik ise bu değişikliğe ihtiyaç olduğunu düşünenlerden… Tetik, “Böyle bir şey gerekiyor. Futbolu güzelleştiren şey goldür. Eğer kale boylarında değişiklik olursa kalecilerin daha çok kendini zorlaması için imkânlar sağlanmaya çalışılır. Pozisyon alma gibi birçok şey değişir. En önemlisi de çok farklı bir heyecan gelir. 10’ar santimetre uzaması da idealdir” ifadelerini kullandı.
‘KISA BOYLU BİR KALECİNİN ÇOK İYİ AYAKLARI OLMASI LAZIM’
Avrupa'daki kalecilerin fiziksel olarak ciddi gelişim kaydettiğini söyleyen Tetik, “Fiziksel yeterlilik noktasında ülkemizde yeni yetişen kaleciler Avrupa’nın biraz altında kalıyor. Şu an 1.95’in altındaki kaleciler kısa görünüyor. Uzun boylu olmak kalecilikte en büyük kıstas değil. Fakat kısa boylu bir kalecinin çok üst düzey ayaklarının olması gerekiyor. Ekstra bir özelliği olmadığı sürece kısa boylu kalecilerin ilerlemesi çok zor gözüküyor” ifadelerini kullandı.
‘DEĞİŞEN OYUNUN GÖTÜRDÜKLERİ DE OLUR’
Uzun yıllar pek çok kulübün akademisinde görev yapmış Teknik Sorumlu ve Spor Yorumcusu Semih Sezerli ise “Bir sabah uyandık ve kale ölçülerini büyütmek mi aklımıza geldi? Yoksa konuyla ilgili geçerli ve birden fazla çıkarıma mı sahibiz? Bu çok kritik bir karar olabilir. Gerçekten futbola pozitif bir etkisi olacak mı, gerçek sorun bu mu yoksa uzaktan atılan şutların gole dönüşme yüzdesinin düşmesinin farklı sebepleri mi var? Bunların hepsini tüm parametreleri göz önünde bulundurarak değerlendirmek gerekir” dedi. Sezerli, şöyle devam etti:
-- Örnek 2010 sonrası maç başına atılan şut, bunların isabet oranı, kalecilerin pozisyonu ve boy ortalamalarına kadar her detay incelenmeli. Sadece veri ve istatistik olarak değil, 2 metreye yakın olan kalecilerin uzaktan atılan şutları karşılamalarına kadar bakılmalı. Dünyada futbol dönemsel olarak değişir, değişen oyunun getirdikleriyle beraber doğal olarak götürdükleri de olur.
-- Bence, futbolun atletizm odaklı bir oyuna evrilmesi, topun oyunda kaldığı süreler, 10 numara kavramının repertuardan çıkması gibi konulara odaklanılması daha elzem. İşin pozitif tarafında ise kaleciler ve antrenman teknikleri gelişti. Buna bağlı olarak kalecilerin daha iyi pozisyon aldığını da söylemek yanlış olmaz. Ek olarak takımlar, bütün halinde topun arkasına geçip merkezi ve alanı kapatıyorlar. Haliyle oyuncuların şut açıları kapanmaya, alanları daralmaya başladı.
‘GEÇMİŞTEKİ KALECİLERİ BUGÜNKÜLERLE KIYASLAMAK ÇOK DOĞRU DEĞİL’
2000 öncesi futbol oynayan kalecilerle şimdiki kalecileri kıyaslamanın çok doğru olmadığını söyleyen Sezerli, “Dünya futbolunda ikonikleşmiş çok fazla kaleci sayabiliriz. Her dönemde adını altın harflerle yazdırmış kaleciler vardır. Kalite olarak geçmiş dönemi şimdiyle kıyaslamak çok faydalı olmayabilir. Çünkü her dönemin dinamikleri farklı sonuçlar çıkarıyor. Şu an imkânların çok daha fazla olduğu, antrenman tekniklerinin üst düzey olduğu bir dönem yaşıyoruz. Sadece uzun boylu olmak bir kaleci için yeterli olamaz. Günümüzde kalecilerin özelliklerine bakılırken ayak tekniği de göz önünde bulunduruluyor” dedi.
FUTBOLDA BAŞKA HANGİ DEĞİŞİKLİKLER OLMALI?
“Futbolda değişmeyecek tek olgu hücum ve savunma prensipleridir” diyen Sezerli, “Ancak değişimleri yaparken futbolun doğasından, fabrika ayarlarından da uzaklaşmamakta fayda var. Taç ve ofsayt konusu bence olmazsa olmazlardan… Belki oyunun süresi kısalabilir. Oyunun süresini kısaltmak tempoyu bir nebze yükseltir mi bakmak lazım. Süreye dokunmadan 2 devre oynatmak yerine 3 devre oynatıp dinlenme aralıkları da çoğaltılabilir” dedi.
Fotoğraflar: Alamy, iStock