Alp ULAGAY
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 27, 2007 00:00
Protez bacaklarına bakıp sakın aldanmayın. Oscar Pistorius (20) dünyanın en hızlı atletleriyle rekabet etme yolunda hızla ilerliyor. "Cheetah" adlı iki protez bacağıyla üç yıldır öylesine rekorlar kırdı ki, gelecek yıl Çin’in başkenti Pekin’deki Olimpiyat oyunlarında "engelsiz" rakipleriyle mücadele etmek istiyor. Ancak, önünde bir engel var: Uluslararası Atletizm Federasyonu IAAF, Pistoris’un protezlerini fazlasıyla teknolojik bulup engelsizlerle birlikte yarışmasına karşı çıkıyor.
Mart ayında, Güney Afrika Atletizm Şampiyonası’nda ilginç bir görüntüyle karşılaştı seyirciler. 400 metre erkekler finalindeki atletlerden birinin iki bacağı yoktu. 20 yaşındaki Oscar Pistorius, sağlam bacaklı yedi rakibine karşı protez bacaklarla koşacaktı. Buna karşın Pistorius, altı rakibini geride bıraktı. Jan Van der Merwe’den sonra ikinci oldu. Sadece bu yarış bile azimli atletin hikayesini iyi anlatıyor. Ama bir de öncesi var tabii.
Pistorius, Güney Afrika’nın Pretoria kentinde doğdu, doğumdan sonra görüldü ki bacaklarında kaval kemiği yoktu. Ayrıca, iki ayağında da ortopedik sorunlar vardı. Henüz 11 aylıkken doktorlar iki bacağını da dizinin altından kesmek zorunda kaldı.
ÜÇ ALTIN, İKİ REKOR
Bu fiziki eksikliğe karşın hiçbir zaman hayattan kopmadı küçük Oscar. Hatta hayata daha bağlandı, birçok dalda mücadele veren bir sporcuya dönüştü. Önce tenis ve kriketle uğraştı. İlk gençlik yıllarında sutopu ve ragbi oynuyordu. Bu arada çeşitli bacak protezleri kullanmıştı. Ancak, dört yıl önce geçirdiği bir diz ameliyatından sonra ragbiyi bıraktı. Önünde yeni bir kapı açılıyordu: Atletizm.
Antrenörü Ampie Louw’un katkısıyla sprinter ve kısa mesafeci olmak için çalışmaya koyuldu. Kısa sürede 100, 200 ve 400 metrede derecelerini geliştirdi. 2004’te Atina’daki Bedensel Engelliler Olimpiyatları’nda 100 metrede üçüncü oldu. 200 metreyi ise dünya rekoru kırarak kazandı. Atletizme başlamasının üzerinden sadece 10 ay geçmişti.
2005 ve 2006’da da boş durmadı. Her girdiği yarıştan madalya ve rekorla dönüyordu. 2005’te ilk kez engelsiz atletlerle boy ölçüştü. Geçen yıl engelliler dünya şampiyonasında üç altın madalya kazanırken 200 ve 400 metrede dünya rekoru kırdı. Bu yıl ise dünya rekorlarını öyle bir seviyeye taşıdı ki engelsiz atletlere karşı nasıl koşacağı tartışılmaya başlandı.
TAKMA BACAĞIN DEZAVANTAJLARIZaten Pistorius da asıl hedefini belirledi: Gelecek yıl Pekin’deki Olimpiyat Oyunları’nda engelsiz atletlere karşı koşmak istiyor. Bunun için öncelikle 45,50 saniyelik Olimpiyat barajını aşması gerekiyor. Halen en iyi derecesi olan 46,56 saniyeyi bir saniyeden fazla geliştirmek zorunda. Bir de Uluslararası Atletizm Federasyonu IAAF’ın kurallarını esnetmesi gerekiyor. Çünkü IAAF yetkilileri Pistorius’un kullandığı protezin ona avantaj salladığını ve bir haksız rekabet oluştuğunu iddia ediyor.
Ortopedik protez alanında uzman Ossur şirketinin geliştirdiği korbon elyafından yapılmış "Cheetah" protezlerini kullanıyordu. Bu protez sayesinde koşarken her adımı 2,7 metreyi buluyor. Antrenörü avantaj sağlama bir yana engelsiz karşısında hálá çok sayıda dezavantajı bulunduğunu anlatıyordu New York Times gazetesine: Islak zeminde kavramanın azalması, rüzgar nedeniyle bacakların yana savrulması ve startta ayağa kalkıp koşu pozisyonu alırken kaybettiği zaman.
400 METREYİ KİM HIZLI KOŞUYOR2007’nin en hızlı erkek atleti: Jeremy Wariner (ABD) 44,02
2007’nin en hızlı kadın atleti: Allyson Felix (ABD) 50,40
Dünya erkekler rekoru: Michael Johnson (ABD) 43,18
Dünya kadınlar rekoru: Marita Koch (Doğu Almanya) 47,60
Türkiye rekoru: Serdar Tamaç 46,63TÜRK ATLETLER OSCAR’DAN YAVAŞ KOŞUYOROscar Pistorius geçen mart ayındaki Güney Afrika Şampiyonası’nda 400 metreyi 46,56 saniyede koşarak gümüş madalya kazandı. Bu derece Serdar Tamaç’ın iki yıl önce kırdığı Türkiye rekorundan bile iyi. Atletizm tarihinde sağlam bacaklarıyla Pistorius’un derecesinden hızlı koşan kadın atlet çıkmadı.
İZLANDA’DA ÜRETİLİYOR
İzlanda merkezli Ossur şirketi yaklaşık 35 yıldır bedensel engelliler için protez üretiyor. Şirket son yıllarda ortopedik protezler üzerine uzmanlaştı. Birkaç yıl önce geliştirdikleri flex-sprint serisi ise engelli sporculara özel tasarlandı. Serinin son modeli flex-sprint III’ün ismi de başarısı üzerine Cheetah (Çita) olarak değiştirildi.