Dünya Kupası'ndaki maçlara neden bu kadar uzun duraklama süreleri ekleniyor? | 4 SORU 4 YANIT
Güncelleme Tarihi:
Futbola en uzak olanlarımız bile "Maç 90 dakikadır" kuralını bilir. Ancak Katar'ın ev sahipliğinde gerçekleşen 2022 Dünya Kupası'nın ilk üç günündeki maçların neredeyse hepsi 100 dakikanın üzerinde sürelerde oynandı. Peki ama neden? Turnuvanın hakemleri neden bu kadar uzun duraklama süresi kararları veriyor?
Dünya Kupası'nın 92 yıllık tarihinde dün yepyeni bir sayfa açıldı. Dünyanın dört bir yanındaki futbol severler kupa tarihinde ilk defa günde dört maç izleme keyfini yaşadı.
Ancak görünen o ki 360 dakikayı yani bir günün tam tamına dörtte birini kıran kırana mücadelelerle geçirmek FIFA için yeterli değil. Öyle ki kupanın devamında da şu ana kadar oynanan maçlardaki trend devam ederse 2022 Dünya Kupası'nın toplam süresinin uzunluğu kupa tarihinin rekorunu kırmış olacak.
Turnuvanın Katar ile İngiltere'yi karşı karşıya getiren açılış maçı, 90 dakikalık sürenin üzerine toplam 10 dakika 18 saniye daha oynandı. Hollanda'nın Senegal'i 2-0'la geçtiği maçta duraklama süresi 12 dakika 49 saniyeydi. ABD ve Galler arasında oynanan ve beraberlikle sonuçlanan müsabakaya ise 14 dakika 34 saniye eklendi.
Ancak bu süreler bile İngiltere'nin İran karşısında 6-2'lik bir galibiyet aldığı 117 dakika 16 saniyelik maçın yanında kısa kaldı.
Aynı şekilde dün oynanan maçlarda da 90 dakikalık süre fazlasıyla aşıldı. Örneğin Suudi Arabistan'ın Arjantin karşısında 2-1'lik tarihi bir galibiyet elde ettiği maç tam 110 dakika 12 saniye oynandı. Danimarka-Tunus ve Fransa-Avusturalya maçları da 12-13 dakika civarında uzadı. Üç günün karşılaşmalarında 100 dakikanın altında kalan tek maç 99 dakika 24 saniye ile Meksika-Polonya oldu.
Aslına bakılırsa, FIFA Hakem Komitesi Başkanı Pierluigi Collina da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, taraftarlara "100 dakika civarındaki maçlara" alışmalarını söylemişti.
Peki neden? Hepimizin aklında yer eden 90 dakika kuralı tarih mi oluyor? Gelecekte de 100 dakikalık maçlar devam edecek mi? 2026 Dünya Kupası'nda maç süreleri daha da mı uzayacak? İşte 4 soruda Dünya Kupası'nın duraklama dakikaları...
1) MAÇLAR NEDEN BU KADAR UZUN OYNANIYOR?
Çünkü FIFA, maçlardan alınan keyfi artırmak için topun oyunda kaldığı süreyi artırmak istiyor.
Dünya futbolunun tepe kuruluşu olan FIFA'nın yetkilileri daha önce defalarca VAR müdahalesi, sakatlık tedavileri, oyuncu değişiklikleri, penaltılar ve kırmızı kartlar gibi nedenlerle oyunu durduğu anların saate eklenmesi gerektiğini vurgulamıştı. Turnuvanın açılış düdüğünden iki gün önce Doha'da gazetecilere açıklamalarda bulunan Collina da oyuncuların zamanı boşa harcamasını önlemek istediğini söyledi.
Collina FIFA'nın tavrını şöyle özetledi:
"Eğer daha fazla hareket izlemek istiyorsak bu tür duraklama sürelerine hazır olmalıyız. Bir maçın bir devresinde üç gol olduğunu düşünün. Gol sonrası kutlamaların her biri 1 ila 1,5 dakika sürüyor. Üç golle 5 hatta 6 dakikaya yakın zaman kaybediyorsunuz. Yani bizim asıl amacımız, eklenecek zamanı doğru hesaplamak."
"Futbolun imajını korumak istiyorsak süreyi hesaplamalı ve iki yarının da sonlarına eklemeyiz. Topun toplamda 43, 44, 45 dakika sahada olduğu maçlar istemiyoruz. Her iki takım için de adaleti sağlamalıyız."
Boşa geçen zamanın ölçüleceğini ve ilk yarıya da ikinci yarıya da 7-8 dakikalık eklemeler yapılabileceğini belirten Collina, "Burada yeni bir şey yok. En azından Rusya'da yapılan son Dünya Kupası'nda dördüncü hakemin kaldırdığı tahtada 7, 8, 9 dakikaları görmek gayet normal bir şey haline gelmişti" diye konuştu.
2) GERÇEKTEN ÖYLE Mİ OLMUŞTU?
Evet, Rusya 2018'deki maçlar, daha önceki Dünya Kupası müsabakalarına kıyasla daha uzun oynanmıştı. Üstelik bu durum o dönemde de taraftarların dikkatinden kaçmamıştı.
Aşağıdaki tabloda The Athletic'in FiveThirtyEight'in verilerinden derlediği 2018 Dünya Kupası'ndaki ilk 16 grup maçının süreleri yer alıyor.
Bu maçlardan sadece dördünde eklenen süre 5 dakikanın altındayken, dört maçta da duraklama süresi 8 dakikanın üzerindeydi.
Ancak Katar'da oynanmakta olan müsabakalarla kıyaslandığında, Rusya'daki maçların bile kısa kaldığını söylemek mümkün.
Tabii bu noktada İngiltere-İran maçına bir parantez açmamız gerek. Karşılaşmada iki futbolcunun beyin sarsıntısı geçirip geçirmediğinin tespiti adını yapılan kontroller nedeniyle 27 dakikadan fazla duraklama süresi oynandı.
Ancak bu maçı dahil etmediğimizde bile kalan yedi maçın duraklama sürelerinin ortalaması 13 dakika 28 saniyeyi buluyor.
Grafikler: Harun Elibol
İlk yarılara eklenen duraklama sürelerinde de rekorlar kırıldı. Örneğin İngiltere-İran maçının ilk yarısı 14 dakika 8 saniye, ikinci yarısı ise 13 dakika 8 saniye uzatıldı. En kısa ilk yarıyı ise Meksika-Polonya maçında izledik.
Diğer yandan ABD-Galler ve Senegal Hollanda maçlarının ikinci yarıları 10'ar dakikadan fazla uzadı. Arjantin-Suudi Arabistan maçının ikinci yarısındaki duraklama süreleri ise 14 dakikaya ulaştı.
2022 Dünya Kupası'nda şu ana kadar oynanan maçların ortalama süresi 117 dakika 16 saniyeyi buluyor. Aynı ortalama 2018 Dünya Kupası'nda 97 dakika 12 saniyeydi.
3) DURAKLAMA SÜRELERİNİN UZAMASI ÖNEMLİ Mİ?
Hem de çok önemli.
Örneğin İngiltere Milli Takımı'nın İran karşısındaki gollerinin ikisi duraklama dakikalarında geldi. Kaptan Raheem Sterling ilk yarıda, Jack Grealish ise ikinci yarıda topu ağlarla buluşturdu. Yine aynı maçta 103'üncü dakikada kullandığı penaltıyı gole çeviren Mehdi Taremi de maç sonucunu değiştiremedi belki ama skoru değiştirdi.
Hollanda Milli Takımı da Senegal karşısındaki ikinci golünü 99'uncu dakikada kaydetti.
Jack Grealish'in gol sevinci çok konuşuldu
4) BAŞKA BİR ÇÖZÜM BULUNABİLİR Mİ?
Bulunabilir, hatta maç süresinin 60 dakika olduğu ve (basketbolda olduğu gibi) kronometrenin durdurulup yeniden çalıştırıldığı karşılaşma konseptlerine verilen destek günden güne artıyor.
Bu alternatif senaryoların amacı maçlarda hızı ve akıcılığı artırmak. Hatta bu nedenle taca çıkan topların saha içine elle değil ayakla gönderilmesi yönünde bir kural değişikliği bile tartışılıyor.
Arsenal'in eski menajeri ve FIFA'nın Küresel Futbol Geliştirme Direktörü Arsene Wenger'in savuncusu olduğu bu fikir, Uluslararası Futbol Birliği Kurulu'nun (IFAB) onay vermesi halinde bu sene denenecek. Özellikle taç atışlarına odaklanılmasının sebebi ise bu anların maçları yavaşlatan faktörlerin başına gelmesi. (IFAB daha önce 60 dakikalık maç teklifini reddetmişti.)
Wenger, geçen yıl yaptığı açıklamada, "Hedefimiz oyunu daha izlemeye değer ve daha hızlı bir hale getirmek. Örneğin taç atışlarını ayağınızla yapabileceksiniz ama atışı beş saniyelik sürede kullanmanız gerekecek. Bunun gibi şeylerden bahsediyoruz" diye konuştu.
Futbolun kural kitabında geçmişte de böyle değişiklikler yaşanmıştı. Örneğin, 1992 yılında zaman kaybını önlemek amacıyla geri pas kuralı uygulamaya koyulmuştu.
Elbette saati durdurma ya da taçları ayakla kullanma gibi alternatiflerin hangisinin geçerli bir çözüm olacağını zaman gösterecek. Nitekim Collina da "Değişiklikler net değil" sözleriyle bu noktaya dikkat çekti. Ancak daha fazla futbol, daha az duraklama izleme isteği noktasında bir uzlaşı olduğu ortada.
Bu bağlamda Katar'da oynanan 100 küsur dakikalık maçların henüz başlangıç olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Turnuvanın şu ana kadarki en kısa müsabakası olan Meksika-Polonya maçının dördüncü hakemi 2 dakikalık duraklama süresini gösteriyor
Süper Lig'in 2020-2021 sezonunda oynanan maçlara ilişkin bir analizde toplam süre ortalamasının 98 dakika 55 saniye olmasına karşın topun oyunda kalma süresinin sadece 54 dakika 32 saniye olduğu ortaya çıkmıştı. Bu ortalamanın Avrupa'nın beş büyük liginin gerisinde olduğu ancak bu liglerin hiçbirinde topun oyunda kalma süresinin maç süresinin yüzde 60'ını bulmadığı da araştırma sonuçlarında vurgulanmıştı. Diğer yandan bazı ulusal liglerde topla oynama süresinin Collina'nın da dikkat çektiği üzere 45 dakikaya kadar indiği de biliniyor.
The Athletic'in "Explained: Why so much stoppage time is being added on to World Cup 2022 matches" ve "The Guardian'ın "Time after time: World Cup’s record match durations after new Fifa directive" başlıklı haberlerinden derlenmiştir.