Dubalar Şamandıralar ve Tonozcular

Rahmi Koç’un 1994 yılında kurduğu Deniz Temiz Derneği, Mustafa Koç’un geçirdiği deniz kazasının ardından, İstanbul Boğazı’ndaki şamandıraların aydınlatılması için çalışmalara başlıyor. Deniz Temiz Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Tezcan Yaramancı, “Mustafa Koç’un geçirdiği kazadan bağımsız olarak bir çalışmamız vardı. Baharda çalışmamızı sunacağız” dedi.KOÇ Holding Yönetim Kurulu ve TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Mustafa Koç’un önceki gün Çırağan açıklarında bir şamandıraya çarparak kaza geçirip bacağını kırması, duba ve şamandıraların yeteri kadar iyi görülmediği için yenilenmesini gündeme getirdi. Şamandıraların aydınlatılarak veya fosforlu bant çekilerek daha net görülebilir şekilde konumlandırılması konusunda daha önce uyarıları bulunan Deniz Temiz Derneği’nin (Turmepa), bu konuda yeni çalışmaları bulunuyor. Deniz Temiz Derneği Turmepa Yönetim Kurulu Başkanı Tezcan Yaramancı, “Mustafa Koç’un geçirdiği kazadan bağımsız olarak bir çalışmamız vardı. ” dedi.Derneği’nin Daha önce Göçek sahillerinde böyle bir çalışmamaları oldu. . Derneğin yaptığı açıklamaya göre şu anda İstanbul için bir çalışma yürütülüyor. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, Denizcilik Müsteşarlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ile görüşmeleri sürmekte .İstanbul sahillerindeki şamandıra ve dubaların bazılarının çok eski Şamandıralar dönem dönem yenileniyor ancak aydınlatmaların elden geçirilmesi gerekiyor. İstanbul’daki şamandıraların görülebilir hale gelmesi lazım. Bunun için aydınlatma ve fosforlu bantlar çekilmeli. Değiştirilmesi gereken varsa yenilenmeli. Çalışmamız başlarsa Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ve Denizcilik Müsteşarlığı aydınlatmaları ve yenilemeleri yapacak. Şamandıraların karanlıkta görünmesi şart. Ancak İstanbul’da karanlıkta bunlar gözükmüyor. 2-3 ay içerisinde, bahar aylarında çalışmamızın başlayacağını düşünüyoruz.”İstanbul Boğazın da ve genel olarak tüm İstanbul sahilinde bir çok duba,şamandıra  ve bunlara bağlı suda yüzen halatlar bulunmakta hele akıntıyla şamandıraların bir kısmı sulara gömülmekte ve fark edilmeleri oldukça zor gece nerdeyse imkansız yada bazılar zaten batık seyir sırasında ciddi tehlikeler,yaratıyorlar.Birden bodoslama da bir ses başta,salma,dümen, pervane de en iyi ihtimalle hasar yaratmaktalar. Düzensiz, ışıksız,aydınlatmasız ,ikazsız suda yüzen halatları bulunan bu tonoz şamandıralarının bazıları tam bir mayın adeta. Paslı boyasız olanlarının yaratığı görüntü kirliliği de ayrı bir konu.İstanbul da Bogaz ve tüm Anadolu sahili şamandıra dolu.

Şamandıra konusuna bu vesile ile gene başka  bir yerden bakarsak şu denizciliğimizin gelişiminde ki en büyük sorun dediğim Liman,bağlanma barınma,çekek, semt iskelesi,rampa konusu masaya yatıralım gene Acaba Turizim işletme izinli Marinaların dışında işgalle karada yer alarak denizi sahili pazarlayan bu tonozculara Müsteşarlığın yapacağı bu yenileme,ışıklandırma çalışmasında  bir yer verilir mi onların şamandıraları ve durumları incelenir mi. İstanbul da ve bir çok yerde tekne bağlamak,yanaştırmak büyük sorun demiştik. Bu yüzden yaygınlaşamıyor ve pahalı kalmakta su sporları ve gezi denizciliği demiştik..234 tane tanımlanmış balıkçı barınağı var ülkede .Yasaya göre zorunlu haller dışında �

sadece balıkçılara açık barınaklar.Fakat bazı barınaklarda ve bu sayını dışında ki yerlerde,kilerinde balıkçı yok denecek kadar az yada yasalar fırsatlara çevrilmiş durumda.Bir takım kişilerce.İstanbul da denize sıfır yer önce işgal edilmekte dolgu alanları genelde bu alanlar. İlgili yere kırası ödenmekte.Birde güzel çay bahçesi yanına,lokanta  bir dernek , komperatif kurulmakta her şey yasaya uygun kılıflanmış tabi tanıdıklarda varsa işlerde yolunda.Bazıların da ise bir direk   Türk Bayrağı çektiniz mi işlem tamam.150 teknelik yer 150 komperatif üyesi 20 balıkçı teknesi, gerisi kiracı tonozcuya .Dere ağızların da tonoza bile gerek yok direk aborda. Tüm Anadolu yakasındaki sahil yolu boyunca tonoz şamandıralar dolu.Tekneniz alargada hep sallanmakta soluganlara acık.Sandalla götürüp getirir sizi teknenize bahşişi ayrı yoksa bir şey unutursanız biraz beklersiniz karaya çıkmak için.Teknenizi çeker atar boyar işleri kendiniz yapmak isterseniz seneye yer yok size yelkenli ,sandal,sporcu istemezler bu tonozcular,pekte yelkencileri sevmezler laf aramızda işgal etikleri yerde.Tabi işgalleri yüz metre kare diyelim ama tüm çevreyi kullanırlar.Garibim tekneleri birde naylonla saralar ki bu şarttır.Kısacası bu iş manen ve madden eziyet olur artık.Bir şişme botu rampasından indirmeye kalsanız sizden hizmet karşılığı hemen parasını ister neyse bu hizmet.Bir dostumun başına geldi bir bot 3 metre değil tekneleri 5 beygirlikte motor aldılar.Kursumdan sonra heves etiler bir yerden başlamak lazım diye denizciliğe.Tonozcunun .İstediği bedel bir aracın günlük otopark bedelinin iki misli.Arazı kamunun ,bot sızın ama tonozcu var .Tabi bıraktılar bu işi neyi kime şikayet edecekler..Yada yanaşmaya katlınız ya yer yoktur kesin ,yada tanıdıksınız ama bir saat 5 -10 dakika fark etmez .Zaten yanaşabildiğiniz için şanlısınız tonozcuya istediği ücreti vereceksiniz Yarattıkları yakıt tehlikesi, çevre kirliğini konuşmuyoruz daha .Yelken spor yapmak için dernekler var onlara yer yok sahilde.Maalesef ilgili yasal düzenleme halen yok.Yelken kulüp ü bu işi nerde yapacak bu spora nasıl sporcu yetiştirecek .Yelken kulüpleri su sporları kulüpleri ,ferdi sporcu ve gezginler,suyun dibinde ,sahilde olmak zorundadır.Bazıları spor derneklerimiz ise işgal ettikleri yerin parasını ödemek için lokanta işletmecisi ,sponsor ortak peşinde yada derneğe denizle yelkenle alakası olmayan ‘’sosyal’’ üye kaydetme uğraşındır işgal bedelini ödemek için. .Gene de aldınız şu tekneyi  yeri ile beraber ve vatandaş olarak geldiniz sahilde yanaşacak bir yere anayasada acık açık yazılmış ama yer yok tonozcu var ,bazen de dernek,komperatif niye yasak anlamakta zorluk çekersiniz. .İstanbul Büyük Şehir Belediyesi bu konuda bir çalışma yapmakta  11 adet koyda bir düzenleme yapacak .İstanbul da çoğunluğu boğazda olan iş-parkın işleteceği düzenli limanlar olacak fakat buralardaki tekneler zaten büyük ticari amatör ,yatlar tabik bu düzenleme iyi bir başlamngıç. Bizim konumuzsa başka .Her kese açık olan sahiller de yasal bir düzenlemede olmadan  bir takım kişilerce halen tonoz atılıp üzerlerine de şamandıra konarak tekne bağlamak için  ciddi bedellerle kiralanmakta.Bu kişilerden icazet almadan o bölgelere karadan da denizden de girememektesiniz. Bu şekilde insanlarımız ancak denize uzaktan bakar.Umarız Deniz Temiz Deneğinin yaptığı çalışmalar sonucu başlayacak olan Duba ,şamandıra  düzenlenmesi çalışmalarından fırsatla, Denizcilik Müsteşarlığımızın ,yerel yöneticilerimizin, sportif ve gezi denizciliğinin ucuz güvenli ve kolay yapılabilmesi için kamuya ait bu işgal altındaki yerleri de düzenler.Her vatandaşın kullanımına acar. Denizci ülkelerde olduğu gibi başta İstanbul olmak üzere tüm yurta yapılacak düzenleme ile liman, rampa,çekek,semt iskelesi,barınak, tonozlama hizmetlerini düzenler ve organize eder. İstanbul da ki görüntü ve çevre kirliliğinin de önüne geçilebilir Balıkçısı,sporcusu,gezgini,profesyoneli,tiçarisi,askeri ile denizcilerin hepsi birdir. Amatörü profesyoneli olmaz tümü denizcidir ve ihtiyaçları aynı kullandıkları araçlar farklıdır  Üç yanı denizlerle çevrili ülkemizde önce insanımız denize coğalabilmelidir ki gezgini , sporcusu ticarisi her konusu gelişebilsin .İstanbul içinden deniz geçen bir şehir olarak tüm dünyada  denizle anılmaktadır .2010 Kültür Başkenti olarak ta bu düzenleme İstanbul a çok yakışacaktır.

aerdem@hurriyet.com.tr