Dr. Yanıt
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 11, 2006 00:00
İritabl bağırsak sendromu (İBS) nedir ve nasıl tedavi edilir? ![/images/100/0x0/55eb0c71f018fbb8f8a7ae0f]()
Her dört kişiden biri reflü veya iritable bağırsak sendromu gibi sindirim sistemi hastalığı nedeniyle doktora başvurur.
Yanıtı Harvard Tıp Okulu’ndan sunuyoruz: Sabahleyin işe gitmek üzere yola çıkarsınız. Aniden o gün tamamlanması gereken bir raporu tamamen unuttuğunuz aklınıza gelir. Bağırsaklarınız kasılır, midenize kramplar girer ve birdenbire hastalandığınızı hissedersiniz.
Her dört kişiden biri reflü veya iritable bağırsak sendromu gibi sindirim sistemi hastalığı nedeniyle doktora başvurur. Doktorlar bu hastaları muayene ettikleri zaman kan testleri ve karın taramaları genellikle normal çıkar.
Ancak tümör veya ülser görülmemesi her şeyin yolunda olduğu anlamına gelmez. Beyin ve bağırsaklar çok gelişmiş bir hormon, peptit ve nörotransmiter ağı üzerinden haberleşirler.
Duygusal gerginlik bu haberleşmeyi bozduğu zaman etkileri beyin taramalarında görülür. Beyinde, orta "cingulate" korteks denilen bir bölge aşırı çalışmaya başlar ve bunun sonucunda bağırsaklarda rahatsız edici durumlar ortaya çıkar.
Etkili tedavi
Strese bağlı sindirim sorunları çoğunlukla, anti-asit ve ishal ilaçları gibi konvansiyonel tedavilere cevap vermez. Fakat, rahatlama, hipnoz veya bilişsel davranışsal terapi gibi akıl-vücut teknikleri güvenilir, etkili bir alternatif sunar.
Son yıllarda North Carolina Üniversitesi’nden bilim adamlarının yürüttüğü çalışmalarda, bilişsel davranışsal terapinin İBS tedavisinde etkili olduğunu gösteren sonuçlar alınıyor.
Beyin ağrıyı algıladığı zaman, duyudan rahatsız olur ve ağrıyı şiddetlendirir. Bilişsel davranışsal terapide eğitimli bir terapist hastaya, olumsuz düşüncelerden nasıl kurtulacağını ve bu şiddetlenmiş ağrıyı nasıl yatıştıracağını öğretir.
Karın ağrısının ilk belirtisinde, hasta kasılmak yerine kendisine şunu telkin eder: "Ben bu ağrı ile baş edebilirim ve normal yaşantıma devam edebilirim."
Eşit derecede etkili
Kuzey Carolina Üniversitesi’nin araştırmasında İBS hastalarının yüzde 70’i, 12 haftalık bilişsel davranışsal terapiden sonra daha az ağrı, gaz sancısı ve ishal gibi olumsuzluklar yaşadıklarını belirtirken, hastalıkları hakkında yalnızca bilgi verilen kontrol grubundakilerin yüzde 37’i rahatlamış.
Ve bilişsel davranışsal terapi "desipramine" adındaki antidepresan ile karşılaştırıldığında, iki tedavinin de eşit derecede etkili olduğu görülmüş.
Kişide İBS olup olmadığını gösterecek herhangi bir test olmadığı gibi, hastalığın kesin bir tedavisi de yoktur. Ne var ki çeşitli tedavilerle belitiler hafifleyebilir ve doktorunuzun desteğiyle bu hastalıkla birlikte yaşamayı öğrenebilirsiniz.
Bu alternatif terapilerden bazıları şöyle:
Alternatif terapiler
Rahatlama terapisi: Stres, kalp atışı ve bağırsak hareketleri gibi istemdışı işlevleri kontrol eden otonom sinir sistemini uyarır. Meditasyon ve diğer rahatlama teknikleri, stres yaratan düşünceleri, duyguları ve duyuları rayına sokarak otonom sinir sistemini yatıştırır. Progresif kas gevşetme yöntemi olarak bilinen yaygın bir teknik tek başına veya terapist ile uygulanabilir. Bu teknikte hasta uzanır veya sessiz bir şekilde oturur; daha sonra ayaklardan başlayarak yukarı doğru ilerler ve boyun ve omuzlara kadar tek tek her kasını esnetmeyi ve gevşetmeyi öğrenir.
Hipnoterapi: Bu teknik uzun süreli bir rahatlama ve gevşeme durumu yaratır ve bağırsaklardaki ağrılı kas hareketlerini yatıştırır. Eğitimli bir terapist, hastaya hipnotik duruma girebilmesi için gerekli olan aşamaları öğretir. Hasta soluk alması üzerinde yoğunlaşır ve tamamen rahatlamanın nasıl bir şey olabileceğini hayal etmeye başlar. Hasta bu aşamaları öğrendiği zaman, sempomlar ortaya çıkmaya başlayınca bu tekniği kullanarak gerginliğini azaltabilir ve ağrıyı daha az algılayabilir.
Biyo-geribesleme: Eğitimli bir uzmanın muayenehanesindeki elektronik bir monitörü kullanarak, hasta bağırsaklardaki kas faaliyetlerini hissetmeyi ve kontrol etmeyi öğrenir. Biyo-geribeslemenin nasıl çalıştığını kimse tam olarak bilmese de hastalar bu teknikten büyük yarar sağladıklarını belirtiyor.
Her dört kişiden biri reflü veya iritable bağırsak sendromu gibi sindirim sistemi hastalığı nedeniyle doktora başvurur.
Yanıtı Harvard Tıp Okulu’ndan sunuyoruz: Sabahleyin işe gitmek üzere yola çıkarsınız. Aniden o gün tamamlanması gereken bir raporu tamamen unuttuğunuz aklınıza gelir. Bağırsaklarınız kasılır, midenize kramplar girer ve birdenbire hastalandığınızı hissedersiniz.
Her dört kişiden biri reflü veya iritable bağırsak sendromu gibi sindirim sistemi hastalığı nedeniyle doktora başvurur. Doktorlar bu hastaları muayene ettikleri zaman kan testleri ve karın taramaları genellikle normal çıkar.
Ancak tümör veya ülser görülmemesi her şeyin yolunda olduğu anlamına gelmez. Beyin ve bağırsaklar çok gelişmiş bir hormon, peptit ve nörotransmiter ağı üzerinden haberleşirler.
Duygusal gerginlik bu haberleşmeyi bozduğu zaman etkileri beyin taramalarında görülür. Beyinde, orta "cingulate" korteks denilen bir bölge aşırı çalışmaya başlar ve bunun sonucunda bağırsaklarda rahatsız edici durumlar ortaya çıkar.
Etkili tedavi
Strese bağlı sindirim sorunları çoğunlukla, anti-asit ve ishal ilaçları gibi konvansiyonel tedavilere cevap vermez. Fakat, rahatlama, hipnoz veya bilişsel davranışsal terapi gibi akıl-vücut teknikleri güvenilir, etkili bir alternatif sunar.
Son yıllarda North Carolina Üniversitesi’nden bilim adamlarının yürüttüğü çalışmalarda, bilişsel davranışsal terapinin İBS tedavisinde etkili olduğunu gösteren sonuçlar alınıyor.
Beyin ağrıyı algıladığı zaman, duyudan rahatsız olur ve ağrıyı şiddetlendirir. Bilişsel davranışsal terapide eğitimli bir terapist hastaya, olumsuz düşüncelerden nasıl kurtulacağını ve bu şiddetlenmiş ağrıyı nasıl yatıştıracağını öğretir.
Karın ağrısının ilk belirtisinde, hasta kasılmak yerine kendisine şunu telkin eder: "Ben bu ağrı ile baş edebilirim ve normal yaşantıma devam edebilirim."
Eşit derecede etkili
Kuzey Carolina Üniversitesi’nin araştırmasında İBS hastalarının yüzde 70’i, 12 haftalık bilişsel davranışsal terapiden sonra daha az ağrı, gaz sancısı ve ishal gibi olumsuzluklar yaşadıklarını belirtirken, hastalıkları hakkında yalnızca bilgi verilen kontrol grubundakilerin yüzde 37’i rahatlamış.
Ve bilişsel davranışsal terapi "desipramine" adındaki antidepresan ile karşılaştırıldığında, iki tedavinin de eşit derecede etkili olduğu görülmüş.
Kişide İBS olup olmadığını gösterecek herhangi bir test olmadığı gibi, hastalığın kesin bir tedavisi de yoktur. Ne var ki çeşitli tedavilerle belitiler hafifleyebilir ve doktorunuzun desteğiyle bu hastalıkla birlikte yaşamayı öğrenebilirsiniz.
Bu alternatif terapilerden bazıları şöyle:
Alternatif terapiler
Rahatlama terapisi: Stres, kalp atışı ve bağırsak hareketleri gibi istemdışı işlevleri kontrol eden otonom sinir sistemini uyarır. Meditasyon ve diğer rahatlama teknikleri, stres yaratan düşünceleri, duyguları ve duyuları rayına sokarak otonom sinir sistemini yatıştırır. Progresif kas gevşetme yöntemi olarak bilinen yaygın bir teknik tek başına veya terapist ile uygulanabilir. Bu teknikte hasta uzanır veya sessiz bir şekilde oturur; daha sonra ayaklardan başlayarak yukarı doğru ilerler ve boyun ve omuzlara kadar tek tek her kasını esnetmeyi ve gevşetmeyi öğrenir.
Hipnoterapi: Bu teknik uzun süreli bir rahatlama ve gevşeme durumu yaratır ve bağırsaklardaki ağrılı kas hareketlerini yatıştırır. Eğitimli bir terapist, hastaya hipnotik duruma girebilmesi için gerekli olan aşamaları öğretir. Hasta soluk alması üzerinde yoğunlaşır ve tamamen rahatlamanın nasıl bir şey olabileceğini hayal etmeye başlar. Hasta bu aşamaları öğrendiği zaman, sempomlar ortaya çıkmaya başlayınca bu tekniği kullanarak gerginliğini azaltabilir ve ağrıyı daha az algılayabilir.
Biyo-geribesleme: Eğitimli bir uzmanın muayenehanesindeki elektronik bir monitörü kullanarak, hasta bağırsaklardaki kas faaliyetlerini hissetmeyi ve kontrol etmeyi öğrenir. Biyo-geribeslemenin nasıl çalıştığını kimse tam olarak bilmese de hastalar bu teknikten büyük yarar sağladıklarını belirtiyor.