Dr. Yanıt
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 24, 2005 00:00
Bitkilerin belleği var mı?
Yanıt: Evet vardır. Fakat bitkilerdeki bellek insanlara benzemez, sinirsel bir düzeni yoktur; "bilgi biçimi" şeklinde kendini gösterir.
Biyolojik bellek gelecekteki tepkilerimizi etkileyen fiziksel durumdaki bir değişikliktir. Sözgelimi incindiği, zarar gördüğü durumlara tepki olarak, pek çok akasya, kendi gelişimi pahasına yapraklarında zehirli bir madde üretir. Ve bir şekilde bu mesajı rüzgar yönündeki komşularına iletir.
Afrika’daki kudu antilopları kendilerini "anımsayan" bitkilerden uzak durmaya bakar. Bunun için hafif bir otlama seansından sonra rüzgar yönüne doğru hızla uzaklaşırlar. Ancak kudular deneyimli akasyaların bulunduğu bir bölgede otlamak zorunda kalırlarsa seçenekleri az olduğu için sonuçta ölürler.
Bitkilerin belleği olduğunu kanıtlayan bir diğer olgu da geceyi gündüzden ayıran veya bitkinin mevsimsel olarak ne kadar ışık aldığını bildiren kimyasal bir maddeyi depolamalarıdır. Fotosentezin meydana geldiği kloroplast’ların içinde bulunan bu kimyasal maddeler, çevreden alınan uyarı tipine tepki olarak ne kadar glikoz veya fotosentetik polipeptid’in depolanması gerektiğini bitkiye "hatırlatır."
Bazı uzmanlar bitkilerde bir tür belleğin bulunduğunu, ancak bunların bilinçli yaratıklar olmadıkları için depoladıkları bilgilere erişemediklerini ileri sürüyor.
Bu bağlamda bitkiler CD çalıcıları olmayan CD’lere benzer. Veri vardır fakat bu veriler kullanılamaz. Sözgelimi ağaçların gövdelerinde insanların okuyabileceği halkalar bulunur. Bunlar belirli bir yılda iklimin nasıl olduğu, ağacın yaşı, orman yangınlarının olup olmadığı, böcek istilasına maruz kalıp kalmadıkları ile ilgili bilgi verir.
Bitkilerdeki belleğe en iyi örnek Venüs sinek kapanıdır. Kapanın içindeki duyusal tüylerden birine bir kez dokunulduğu zaman tuzakta herhangi bir hareket izlenmez. Ancak 10 saniye içinde aynı tüye bir kez daha dokunulursa tuzak aniden kapanır. Dolayısıyla tuzak bilgiyi 10 dakika kadar koruyabilir. Bu da belleğin tanımını en ilkel şekliyle tatmin eder. Ancak bunun çok kısa vadeli bir bellek olduğu görülür.
Bitkilerin ayrıca strese maruz kaldıkları durumları anımsadıkları düşünülüyor. Sözgelimi böcek istilası veya kuraklık gibi olumsuzlara maruz kalan böcekler, aynı duruma ikinci kez tanık olduklarında daha hızlı tepki verirler.
Yanıt: Evet vardır. Fakat bitkilerdeki bellek insanlara benzemez, sinirsel bir düzeni yoktur; "bilgi biçimi" şeklinde kendini gösterir.
Biyolojik bellek gelecekteki tepkilerimizi etkileyen fiziksel durumdaki bir değişikliktir. Sözgelimi incindiği, zarar gördüğü durumlara tepki olarak, pek çok akasya, kendi gelişimi pahasına yapraklarında zehirli bir madde üretir. Ve bir şekilde bu mesajı rüzgar yönündeki komşularına iletir.
Afrika’daki kudu antilopları kendilerini "anımsayan" bitkilerden uzak durmaya bakar. Bunun için hafif bir otlama seansından sonra rüzgar yönüne doğru hızla uzaklaşırlar. Ancak kudular deneyimli akasyaların bulunduğu bir bölgede otlamak zorunda kalırlarsa seçenekleri az olduğu için sonuçta ölürler.
Bitkilerin belleği olduğunu kanıtlayan bir diğer olgu da geceyi gündüzden ayıran veya bitkinin mevsimsel olarak ne kadar ışık aldığını bildiren kimyasal bir maddeyi depolamalarıdır. Fotosentezin meydana geldiği kloroplast’ların içinde bulunan bu kimyasal maddeler, çevreden alınan uyarı tipine tepki olarak ne kadar glikoz veya fotosentetik polipeptid’in depolanması gerektiğini bitkiye "hatırlatır."
Bazı uzmanlar bitkilerde bir tür belleğin bulunduğunu, ancak bunların bilinçli yaratıklar olmadıkları için depoladıkları bilgilere erişemediklerini ileri sürüyor.
Bu bağlamda bitkiler CD çalıcıları olmayan CD’lere benzer. Veri vardır fakat bu veriler kullanılamaz. Sözgelimi ağaçların gövdelerinde insanların okuyabileceği halkalar bulunur. Bunlar belirli bir yılda iklimin nasıl olduğu, ağacın yaşı, orman yangınlarının olup olmadığı, böcek istilasına maruz kalıp kalmadıkları ile ilgili bilgi verir.
Bitkilerdeki belleğe en iyi örnek Venüs sinek kapanıdır. Kapanın içindeki duyusal tüylerden birine bir kez dokunulduğu zaman tuzakta herhangi bir hareket izlenmez. Ancak 10 saniye içinde aynı tüye bir kez daha dokunulursa tuzak aniden kapanır. Dolayısıyla tuzak bilgiyi 10 dakika kadar koruyabilir. Bu da belleğin tanımını en ilkel şekliyle tatmin eder. Ancak bunun çok kısa vadeli bir bellek olduğu görülür.
Bitkilerin ayrıca strese maruz kaldıkları durumları anımsadıkları düşünülüyor. Sözgelimi böcek istilası veya kuraklık gibi olumsuzlara maruz kalan böcekler, aynı duruma ikinci kez tanık olduklarında daha hızlı tepki verirler.