Doğanın bütün gizleri henüz bilinmiyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Nisan 22, 2006 00:00
Doğada hálá araştırılmamış gizler var. Bilim adamları bu yüzden durmadan yeni böcek veya örümcek türleri keşfediyorlar. Ama bazen hiç kimsenin görmediği daha büyük tuhaf canlılar da bulunuyor.
Bir tahmine göre dünyada 30 milyon hayvan türü yaşamakta. Bunlardan birçoğu uzun süre gizli kalmıştır.
Aslında bu pek de şaşırtıcı değildir. Çünkü kıyıda köşede gizli kalmış hayvanlar genelde omurgasızlardır.
Yani böcekler, kurtçuklar ve örümcekler gibi hem küçük olan hem de "gizli dünyalarında" yaşayan hayvanlardır. Üstelik bu hayvanlar kendi sınıfları içinde birbirlerine benzerler.
Büyük hayvanlar daha dikkat çekici oldukları ve saklanamadıkları için genelde daha iyi bilinirler. Bu yüzden büyük bir hayvan türünün keşfedilmesi daha önemlidir bilim insanları için. Özellikle de yeni keşfedilen hayvan bilinenlerden çok farklı bir görünümdeyse, çok büyük bir ilgi uyandırır.
Bilim adamları geçtiğimiz yüzyılda son doğa cennetlerini iyice araştırarak, bugün artık bize pek de olağanüstü görünmeyen yeni türler buldular. Oysa aynı keşifler yüz yıl önce büyük sansasyonlar yaratabilirdi.
Ne zebra ne zürafa
20.yy’ın başlarında Afrika’nın ilkel ormanlarında Okapi, dağ gorili ve cüce suaygırı bulunmuştu. Kongo’da yaşayan Okapi (Okapia johnstoni) arkasındaki ve bacaklarındaki çizgiler nedeniyle ilk önce zebraya benzetilmişti ama daha sonra zürafayla akraba olduğu anlaşıldı.
Bonobo maymunlarının şempanze değil başlı başına bir maymun türü olduğunu bilim 1929 yılında öğrendi. Tüm bu hayvanları televizyondan, kitaplardan belki de hayvanat bahçesinden tanıyorsunuzdur.
Ancak bazıları henüz birkaç yıl önce bulundu. Mesela dünyanın tek zehirli kuşu olan Pitohui. Bilim adamları 1992 yılında, bu kuşun düşmanlarından, tıpkı Kolombiya’da yaşayan oklu kurbağalar gibi aynı zehirle korunduğunu buldular.
Fakat doğa gizini sadece karada değil, denizde de korumaya devam ediyor. Araştırmacılar özel denizaltı araçlarıyla git gide daha derine iniyorlar. Bu su altı gezileri sırasında yedi gagalı balina türü, dev ağızlı köpekbalığı (Megachasma pelagios) ve çok sayıda Antarktik balığı buluntu. Bundan daha birkaç ay önce ise gövdesi tüylü bir yengeç türü keşfedilmişti.
Mavi balık
Geçen yüzyılda doğa bilimi alanında en büyük sansasyon yaratan yeni hayvan türü "mavi balık" (Coelacanthimorpha) idi. Kara omurgalıların atası (yani insanların da) olan bu balık bundan 350 milyon yıl önce Devon döneminde bile dünya denizlerinde yaşıyordu.
Bilim insanları bu hayvanın, dinozorlarla birlikte tebeşir döneminin sonunda yaklaşık olarak 70 milyon yıl önce tamamen tükendiğini sanıyorlardı. Ama bu tahmin doğru çıkmadı. 1983 yılında Güney Afrika sahillerine avlanan balıkçıların ağına takılan mavi balık, bilim dünyasını hayretler içine düşürdü.
Ve iki yıl kadar önce yine en az bunun kadar ilginç iki canlı daha bulundu. Soyu tükendiği düşünülen mor kurbağa ve 11 milyon yıl önce dünya sahnesinden silindiği tahmin edilen bir kemirgen türü ! Bu tür canlılara araştırmacılar "yaşayan fosiller" diyorlar. Bu konuyu da önümüzdeki hafta işleyeceğiz.
Aslında bu pek de şaşırtıcı değildir. Çünkü kıyıda köşede gizli kalmış hayvanlar genelde omurgasızlardır.
Yani böcekler, kurtçuklar ve örümcekler gibi hem küçük olan hem de "gizli dünyalarında" yaşayan hayvanlardır. Üstelik bu hayvanlar kendi sınıfları içinde birbirlerine benzerler.
Büyük hayvanlar daha dikkat çekici oldukları ve saklanamadıkları için genelde daha iyi bilinirler. Bu yüzden büyük bir hayvan türünün keşfedilmesi daha önemlidir bilim insanları için. Özellikle de yeni keşfedilen hayvan bilinenlerden çok farklı bir görünümdeyse, çok büyük bir ilgi uyandırır.
Bilim adamları geçtiğimiz yüzyılda son doğa cennetlerini iyice araştırarak, bugün artık bize pek de olağanüstü görünmeyen yeni türler buldular. Oysa aynı keşifler yüz yıl önce büyük sansasyonlar yaratabilirdi.
Ne zebra ne zürafa
20.yy’ın başlarında Afrika’nın ilkel ormanlarında Okapi, dağ gorili ve cüce suaygırı bulunmuştu. Kongo’da yaşayan Okapi (Okapia johnstoni) arkasındaki ve bacaklarındaki çizgiler nedeniyle ilk önce zebraya benzetilmişti ama daha sonra zürafayla akraba olduğu anlaşıldı.
Bonobo maymunlarının şempanze değil başlı başına bir maymun türü olduğunu bilim 1929 yılında öğrendi. Tüm bu hayvanları televizyondan, kitaplardan belki de hayvanat bahçesinden tanıyorsunuzdur.
Ancak bazıları henüz birkaç yıl önce bulundu. Mesela dünyanın tek zehirli kuşu olan Pitohui. Bilim adamları 1992 yılında, bu kuşun düşmanlarından, tıpkı Kolombiya’da yaşayan oklu kurbağalar gibi aynı zehirle korunduğunu buldular.
Fakat doğa gizini sadece karada değil, denizde de korumaya devam ediyor. Araştırmacılar özel denizaltı araçlarıyla git gide daha derine iniyorlar. Bu su altı gezileri sırasında yedi gagalı balina türü, dev ağızlı köpekbalığı (Megachasma pelagios) ve çok sayıda Antarktik balığı buluntu. Bundan daha birkaç ay önce ise gövdesi tüylü bir yengeç türü keşfedilmişti.
Mavi balık
Geçen yüzyılda doğa bilimi alanında en büyük sansasyon yaratan yeni hayvan türü "mavi balık" (Coelacanthimorpha) idi. Kara omurgalıların atası (yani insanların da) olan bu balık bundan 350 milyon yıl önce Devon döneminde bile dünya denizlerinde yaşıyordu.
Bilim insanları bu hayvanın, dinozorlarla birlikte tebeşir döneminin sonunda yaklaşık olarak 70 milyon yıl önce tamamen tükendiğini sanıyorlardı. Ama bu tahmin doğru çıkmadı. 1983 yılında Güney Afrika sahillerine avlanan balıkçıların ağına takılan mavi balık, bilim dünyasını hayretler içine düşürdü.
Ve iki yıl kadar önce yine en az bunun kadar ilginç iki canlı daha bulundu. Soyu tükendiği düşünülen mor kurbağa ve 11 milyon yıl önce dünya sahnesinden silindiği tahmin edilen bir kemirgen türü ! Bu tür canlılara araştırmacılar "yaşayan fosiller" diyorlar. Bu konuyu da önümüzdeki hafta işleyeceğiz.