Doğa

Dünyanın en ilkel hayvanları tartışması

Edicarium dönemindeki tuhaf canlıların daha sonraki hayvanlarla ilişkili olabileceği saptandı.

En ilkel canlılar dünyamızda yaklaşık olarak 550 milyon yıl önce yaşamışlar. Bilim adamları Vendobiontların bulunmasından önce, çok hücreli gelişkin yaşamın, şaşırtıcı bir şekilde Kambriyum döneminde bundan aşağı yukarı540 milyon yıl önce ortaya çıktığını sanıyorlardı.

Fakat bu biyolojik ilk patlama teorisi fosil buluntularla çoktan çürütüldü bile. Ancak uzmanlar hala en ilkel canlıların görünümleri hakkında ve daha sonraki hayvanlarla ilişkileri olup olmadığı konusunda hemfikir değillerdi.

Çin- Xian’daki Kuzeybatı Üniversitesi’nden Degan Shu ve arkadaşları şimdi Kambriyum dönemine ait bir Vendobiont ile ilgili yazılarını yayımladılar. Vendobiontların sınıflandırılması paleontologlar arasında tartışmalıdır.

Kambriyen patlaması

İskelet veya kabuk gibi sert organları bulunmayan gelişkin bir yumuşakça olarak tanımlanan Vendobiont’un görünümü tüy, medüz, mercan ya da solucanları hatırlatmakta.

Shu ve arkadaşlarının Science dergisinde yayımladıkları araştırma şimdi, Kambriyen patlamasının yeniden tanımlanması gerektiğini gösteriyor. Ediacara faunasının yumuşakçaları Kambriyen’deki canlılar dünyasıyla en azından bir paralellik göstermekte.

Çin’in Yunnan bölgesindeki Kunming kentindeki buluntu yerinden çıkartılan fosiller, yaklaşık olarak 515 ila 520 milyon yılık. Sekiz farklı parçanın analiz edilmesinden sonra diğer Ediacara fosilleriyle yakın bir benzerlik ortaya çıktığı için diğer bir Vendobiont türü olarak sınıflandırılmış.

Bedendeki boru

Yaprak biçimindeki Stromatoveris psygmolena, yaklaşık olarak 2,5 ila 7,4cm uzunluğunda. Bedeninin ortasında yer alan bir sap, hayvanın ayak kısmında son buluyor.

Bilim adamları hayvanın bununla zemine tutunduğunu sanıyorlar. Bu saptan uzanan dalların içindeki tortul kalıntıları, bunların bir zamanlar içleri jölemsi bir dokuyla dolu olan "can damarları" olduğunu gösteriyor.

Anlaşıldığı üzere Stromatoveris psygmolena Ediacara dönemini atlatarak, Kambriyum döneminde deniz canlısı olarak yaşamaya devam ederek gelişmiş. Bu tür Vendobiont’ların, "omurgalı" medüzlerin (Pleurobrachia pileus) öncüleri olabileceği düşünülmekte. Omurgalarının yapısı Stromatoveris’in dallarına çok benzemekte çünkü.

Katil yosunlar kendiliğinden yok oldu

Mayorka sularını tehdit eden "katil yosunları" Akdeniz’den toplamak için büyük bir savaşım verildiyse de kökleri bir türlü kurutulamamıştı. Yosunlar şimdi ilginç bir şekilde kendi kendilerine yok oldular.

Mayorka’daki Balear adalarında ortaya çıkan "Caulerpa taxifolia" yosunuyla mücadele pek başarılı olmamıştı. Anlaşıldığı üzere şimdi doğa sürpriz bir çözüm buldu. Fakat uzmanlar katil yosunların esrarengiz yok oluşunu açıklayamıyorlar.

"Fakat katil yosunun Mayorka sularında tamamen yok olduğu kesin" diyor deniz rezervleri dairesi şefi Antoni Grau. Katil yosunlar ilk olarak 1992 yılında Mallorca’nın güneydoğu sahillerindeki Cala d’Or körfezinde ortaya çıkmış ve Porto Colom ve Porto Pedro’ya kadar 300 hektarlık bir alana yayılmıştı.

Katil yosunlar deniz diplerinde yeşil bir halı gibi yayılırken, diğer su yosunlarının ve su bitkilerinin ışığını ve oksijenini aldıkları için yavaş yavaş sudaki yaşamı öldürüyorlar.

Normalde tropikal sularda yaşayan yosun, tahminlere göre 1984 yılında Monako’daki deniz akvaryumundan denize yayılmıştı. Gemi çapaları veya ağlarla da Akdeniz’e getirilmiş olabilir diyor bilim adamları. Katil yosun ilginç bir şekilde soğuk sularda da yaşıyor.

Zehirli olduğu için deniz canlıları kesinlikle yemiyorlar. Laboratuvarda yapılan deneylerle, mesela deniz kestanelerinin katil yosun yemektense ölmeyi tercih ettikleri görülmüş. Bilim adamları daha önceleri katil yosunun doğal bir düşmanı olmadığını sanıyorlardı.

Fakat Akdeniz’de yok olmalarından sonra yanıldıkları anlaşıldı. Uzmanlar, katil yosunların, bitkinin zehrine karşı bağışık olan deniz salyangozları tarafından tüketildiğini düşünüyorlar.