Oluşturulma Tarihi: Ekim 15, 2005 00:00
Ceviz ağacı, evcil köpek ya da atın bitkilerdeki karşılığıdır. Binlerce yıldır insan yaşamının vazgeçilmez bir parçası olan ceviz, dünya üzerindeki en yararlı canlı türlerinden biridir. Hemen hemen her evin bahçesinde, kır kahvelerinde, sokak köşelerinde bir ceviz ağacına rastlamak işten bile değildir. Ceviz ağacı yakın bir ilişkinin simgesidir. İnsanlar o kocaman gölgesinden ve tadına doyum olmayan meyvesinden yararlanmak, yapraklarının salgıladığı zehirli buharın etkisiyle sinekleri uzaklaştırmak gibi amaçlarla ceviz ağacı dikerler.
Ne var ki, ceviz ağacının yararları yalnızca bunlarla sınırlı değil. Sinekleri uzaklaştıran "jugione" adlı kimyasal başka bitki türleri ve suda yaşayan canlılar üzerinde de toksik etki yaratıyor.
Ağaç çevresindeki düşmanları geri püskürtmek için kimyasal bir savaş başlatıyor. Bu etki en çok da Kuzey Amerika’nın doğusunda yetişen kara ceviz ağacında göze çarpıyor. Ağacın köklerinde oluşan jugione toprağa karışıp yakınındaki bitkilerin solunumunu etkiliyor ve sararmalarına, boyunlarını bükmelerine, sonunda da ölmelerine neden oluyor. Söz konusu kimyasal doğal bir böcek ilacı olarak kullanılıyor.
Sağlığa yararlı
Atlarda birtakım zehirlenme olaylarına tanık olunmakla birlikte, jugione maddesinin insanlar üzerinde olumsuz bir etki yarattığı yönünde herhangi bir kanıt bulunmuyor. Dahası, bu maddenin hastalıkları sağaltıcı etkileri bile olabileceğine inanılıyor. Çinli otacılar jugioneyi yıllardır tenya ve benzeri bağırsak asalaklarına karşı kullanıyorlar. Ceviz ağacının yenilebilir meyvesi antioksidanlar, vitaminler ve omega-3 gibi yağlı asitler açısından zengin olduğundan insan sağlığı üzerinde kesinlikle olumlu bir etki yaratıyor.
Uzmanlar günde bir avuç ceviz yemenin koroner kalp hastalıkları riskini azaltacağına dikkat çekiyorlar. Kısa bir süre önce yayımlanan bir araştırma da cevizin özellikle tip 2 şeker hastaları için yararlı olduğunu ortaya koyuyor.
Mobilya cilası
Ceviz ağacının yararları bu kadarla da kalmıyor. Cevizin işlemden geçirilen dış kabuklarından mobilya cilası, saç boyası ve mürekkep gibi çeşitli boyalar üretiliyor. Ağacın gövdesi eşya, silah kundağı ve araba panolarının yapımında kullanılıyor. Kara ceviz ağacının kurutulmuş meyveleri bir zamanlar beyzbol topu olarak kullanılmaktaydı.
Uçak pistlerindeki lambaların temizlenmesinde kullanılan aşındırıcılar son derece sert olan ceviz kabuklarının ezilmesi suretiyle üretiliyor. Bu kabuklar kozmetik yüz maskeleri olarak da harikalar yaratabiliyor.
NASA bile roket uçlarındaki ısı yalıtımını sağlamak amacıyla toz haline dönüştürülmüş ceviz kabuklarından yararlanıyor. Ayrıca, tohumların ezilmesiyle elde edilen ve eski çağlarda Mısırlıların mumyalamada kullandıkları ceviz yağı da sayısız yararlar sağlıyor.
Ancak ceviz ağacının en sıradışı kullanımı eski Romalıların bu ağacın meyvelerini gelin ve damadın üzerine serpme geleneği olsa gerek. Romalılar için doğurganlığı simgeleyen cevizle ilgili bu gelenek kulağa hoş gelse de, günümüzde uygulanmasının sakıncalı olabileceğini söylemeye bile gerek yok.