Canlılar Dünyası
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 27, 2004 23:21
Başlıklı maymunlar da alet kullanıyor
Açlık, başlıklı maymunları yaratıcı kılıyor. Maymunlar kıtlık zamanlarında yiyecek bulabilmek için taşları kürek gibi kullanarak toprağı kazıyorlar. Bilim adamları ilk kez vahşi hayvanlarda bu tür davranış biçimleri saptadılar.
Kuzey Brezilya ormanlarında bilim adamları, başlıklı maymunların, yiyecek arayışı sırasında neredeyse her gün bir alet kullandıklarını izlemişler. Hayvanlar tohumları ve dalları taşlarla kırıyorlar, diyor Cambridge Üniversitesi’nden Antonio Moura ve Phyllis Lee, Science dergisinde. Oysa benzer davranışlar bugüne değin sadece hayvanat bahçelerinde yaşayan hayvanlarda görülmüştü. Fakat başlıklı maymunlar taşları en çok da toprağı kazarken kullanıyorlar.
Bir elle taşı toprağa vururken diğer elleriyle de gevşeyen toprağı bir kenara itiyor, yumruları, kökleri veya böcekleri topluyorlar. Yumruları yine taşlarla ağızlarına uygun büyüklükte parçalıyorlar. Başlıklı maymunlar ayrıca dallarla, ağaç kovuklarında ve kaya yarıklarında, bal, böcek ve su arıyorlar.
Hatta bazı maymunlar dalları kullanmadan önce yapraklarını ve dikenlerini kopararak "işliyorlar" da. Bilim adamlarının tahminlerine göre maymunlar sadece kuraklık döneminde alet kullanıyorlar. Çünkü kuraklık dönemlerinde yiyecekler iyice azaldığı için, hayvanlar aletler sayesinde bunlara daha çabuk ulaşmaya çalışıyorlar.
Kaplanlarda sürpriz tür çeşitliliği
Asya kaplanları arasında yeni bir alttür keşfedildi. 134 kaplanın genetik analizi, Malezya yarımadasında yaşayan hayvanların, Hindiçin’in kuzey bölgelerinde yaşayan kaplanlardan farklı olduğunu göstermekte.
Panthera tigris jacksoni olarak adlandırılan yeni alttürle ilgili yazı PloS Biology dergisinde yayımlandı.
Frederick Ulusal Kanser Enstitüsü, Genetik Çeşitlilik Laboratuvarı’ndan Stephen J. O’Brien, Asya’nın tüm bölgelerindeki kaplanlardan kalıtım örnekleri topladıktan sonra hayvanların DNA’ları üzerinde bölgesel farklılıkları araştırmışlar.
Bu şekilde coğrafi kökenin, çizgilerdeki motifin veya uzunluğun genlere yansıyıp yansımadığını kontrol etmişler. Bilim adamları analiz sonuçlarına göre şimdilik alttür olarak sınıflandırılan Panthera tigris jacksoni’nin başlı başına bir alttür oluşturduğunu ve ayrı bir ismi hak ettiğini söylüyorlar.
Hayvanları koruma örgütlerinin açıklamalarına göre sekiz alttürden, üçünün soyu 40’lı yıllardan itibaren tükenmişti. O’Brien ve ekibinin son araştırmasıyla artık altı alttürden söz edilecek.
Vahşi kaplanlar tehlikede
Kaplanların da aralarında bulunudğu vahşi kediler tenlike altındaki bulunuyor. Yaşadıkları bölgelerin, yani habitatlarının insan yerleşimi baskısı altında bulunmaları, kaçak avlar ve kaçak kaplan ticareti, vahşi kaplanların toplam sayısını 7 binin altına indirdi.
1900’lü yılların başında ise Asya bölgesinde 100 bin vahşi kaplan yaşıyordu..
Mitekondriyal DNA analizleri, kaplanların, atalarımızdan 72 bin- 108 bin yıl önce dünyada yaşamaya başladıklarını gösteriyor.
Tarihsel süreçte kaplanların yaşam alanlarının Anadolu’nun dodğu bölgelerine kadar uzandığı biliniyor. Ancak Anadolu’da son kaplanların 1950’lerde yokedildiği biliniyor.
Kaplanların alt türleri
Amur - (Panthera tigris altaica)
N. Indochinese - (P. t. corbetti)
South China - (P. t. amoyensis)
Malayan - (P. t. jacksoni)
Sumatran - (P. t. sumatrae)
Bengal - (P. t. tigris)
Açlık, başlıklı maymunları yaratıcı kılıyor. Maymunlar kıtlık zamanlarında yiyecek bulabilmek için taşları kürek gibi kullanarak toprağı kazıyorlar. Bilim adamları ilk kez vahşi hayvanlarda bu tür davranış biçimleri saptadılar.
Kuzey Brezilya ormanlarında bilim adamları, başlıklı maymunların, yiyecek arayışı sırasında neredeyse her gün bir alet kullandıklarını izlemişler. Hayvanlar tohumları ve dalları taşlarla kırıyorlar, diyor Cambridge Üniversitesi’nden Antonio Moura ve Phyllis Lee, Science dergisinde. Oysa benzer davranışlar bugüne değin sadece hayvanat bahçelerinde yaşayan hayvanlarda görülmüştü. Fakat başlıklı maymunlar taşları en çok da toprağı kazarken kullanıyorlar.
Bir elle taşı toprağa vururken diğer elleriyle de gevşeyen toprağı bir kenara itiyor, yumruları, kökleri veya böcekleri topluyorlar. Yumruları yine taşlarla ağızlarına uygun büyüklükte parçalıyorlar. Başlıklı maymunlar ayrıca dallarla, ağaç kovuklarında ve kaya yarıklarında, bal, böcek ve su arıyorlar.
Hatta bazı maymunlar dalları kullanmadan önce yapraklarını ve dikenlerini kopararak "işliyorlar" da. Bilim adamlarının tahminlerine göre maymunlar sadece kuraklık döneminde alet kullanıyorlar. Çünkü kuraklık dönemlerinde yiyecekler iyice azaldığı için, hayvanlar aletler sayesinde bunlara daha çabuk ulaşmaya çalışıyorlar.
Kaplanlarda sürpriz tür çeşitliliği
Asya kaplanları arasında yeni bir alttür keşfedildi. 134 kaplanın genetik analizi, Malezya yarımadasında yaşayan hayvanların, Hindiçin’in kuzey bölgelerinde yaşayan kaplanlardan farklı olduğunu göstermekte.
Panthera tigris jacksoni olarak adlandırılan yeni alttürle ilgili yazı PloS Biology dergisinde yayımlandı.
Frederick Ulusal Kanser Enstitüsü, Genetik Çeşitlilik Laboratuvarı’ndan Stephen J. O’Brien, Asya’nın tüm bölgelerindeki kaplanlardan kalıtım örnekleri topladıktan sonra hayvanların DNA’ları üzerinde bölgesel farklılıkları araştırmışlar.
Bu şekilde coğrafi kökenin, çizgilerdeki motifin veya uzunluğun genlere yansıyıp yansımadığını kontrol etmişler. Bilim adamları analiz sonuçlarına göre şimdilik alttür olarak sınıflandırılan Panthera tigris jacksoni’nin başlı başına bir alttür oluşturduğunu ve ayrı bir ismi hak ettiğini söylüyorlar.
Hayvanları koruma örgütlerinin açıklamalarına göre sekiz alttürden, üçünün soyu 40’lı yıllardan itibaren tükenmişti. O’Brien ve ekibinin son araştırmasıyla artık altı alttürden söz edilecek.
Vahşi kaplanlar tehlikede
Kaplanların da aralarında bulunudğu vahşi kediler tenlike altındaki bulunuyor. Yaşadıkları bölgelerin, yani habitatlarının insan yerleşimi baskısı altında bulunmaları, kaçak avlar ve kaçak kaplan ticareti, vahşi kaplanların toplam sayısını 7 binin altına indirdi.
1900’lü yılların başında ise Asya bölgesinde 100 bin vahşi kaplan yaşıyordu..
Mitekondriyal DNA analizleri, kaplanların, atalarımızdan 72 bin- 108 bin yıl önce dünyada yaşamaya başladıklarını gösteriyor.
Tarihsel süreçte kaplanların yaşam alanlarının Anadolu’nun dodğu bölgelerine kadar uzandığı biliniyor. Ancak Anadolu’da son kaplanların 1950’lerde yokedildiği biliniyor.
Kaplanların alt türleri
Amur - (Panthera tigris altaica)
N. Indochinese - (P. t. corbetti)
South China - (P. t. amoyensis)
Malayan - (P. t. jacksoni)
Sumatran - (P. t. sumatrae)
Bengal - (P. t. tigris)