Buzul devrine geri dönüş var
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 03, 2003 17:58
Son 300 000 yıl öncesinin iklim sürecini anlamak için Grönland buzullarını inceleyen kutup araştırmacılarına göre, sera iklimi, yerini buzul devrine bırakacak.
2100 yılına kadar Avrupa’da ortalama hava sıcaklığı 5 derece birden düşecek. Hava şartlarından etkilenen altyapılara sahip ülkeler için bu tehlikeli olabilir.
48 000 yıllık zaman yolculuğu yaklaşık yarım saat kadar sürüyor. Daha sonra 2120 m derinlikten elde edilen buz örneği çıkarılıyor. Bu örneklerde gezegenimizin iklim tarihi gizli.
İlk bakışta sıkıştırılmış kar kristallerinden başka bir şey görünmese de, bu buz parçasının bir öyküsü var.
Küresel soğuk iklim dönemi en yüksek noktasına ulaştığında, Neandertaller daha henüz mamutlarla besleniyor, Homo sapiens henüz Avrupa’ya doğru yol alıyordu. İşte 2 bin metre derinlikten çıkartılan kar kristalleri, o dönemde atalarımızın üzerinde düşen kar taneleridir aslında.
Bilim adamları Grönland’daki buz tabakasından 3m uzunluğunda ve 10cm çapında örnekler çıkarıyor. Daha sonra 3000m kalınlığındaki buz tabakası delindi ve alttaki kaya parçalarına ulaşıldı. İşte o zaman, 300 000 yıl öncesinin iklim olayları daha iyi anlaşılacak. Özel giysiler içinde çalışan araştırmacıların bulundukları ortam Ğ27 derece.
Kuzey Atlantik’teki düşük basınç bölgelerinden Grönland bölgesine her yıl yeni kar tabakaları taşınır. ‘Buzun içindeki baloncuklarda karbondioksit ve metan gibi iklim gazlarına da rastlıyoruz’ diyor paleoklimatolog Sigfus Johnsen. Bu oluşumu ağaçtaki yaş halkalarına benzetiyor.
Merak edilen konu
Gezegenimiz aşırı sıcaklar ve kuraklığın etkisine girecek mi? Veya dünyamız yeni bir buzul devrine mi yaklaşıyor? gibi soruların yanıtları önemli. Ne var ki bu bilgilerle son 150 yılın iklim sürecini açıklığa kavuşturmak olası değil; bunlar ancak 4-5 günlük tahminler için yeterlidir.
Gerçekten de birkaç bin yıl içinde yaşanan soğuk ve sıcak iklim dönemlerinde hava sıcaklığında önemli iniş çıkışlar kaydedildi. ‘Son soğuk iklim dönemindeki oynamalar birkaç on yıl içinde gerçekleşti’ diyor, Alfred_Wegener Enstitüsü’nden (AWI) Hubertus Fischer.
Elde edilen buzul örnekleri ayrıntılı bir biçimde incelenmekte. İyon kromatogramlarındaki ölçüm dalgaları, dünya üzerindeki yaşam hakkında bilgiler de veriyor.
Son 200 yıla ait buz örnekleri, Homo sapiens’in, yani modern insanın doğaya vermiş olduğu zararları belgeliyor: Otomobil egzozlarından çıkan kükürt, nükleer deneylerden artakalan radyoaktif partikülleri gibi.
Kısa sürede soğuma
Buzul araştırmacılarının en büyük rüyası, bugünkü insanın yaşadığı atmosfere benzer bir iklim dönemine rastlamaktır.
Aslında buzul örneklerinden, son 400 000 yıl içinde daha ılıman bir iklimin hüküm sürdüğü ortaya çıkıyor. Klimatologlar, yani iklimbilimciler şu sıralar iki dönem üzerinde duruyor. İlki bundan 130 bin yıl önce başlayan ve yaklaşık 15 bin yıl önce sona eren ılıman iklim dönemi.
O dönemdeki iklimin de CO2 yoğunluğuyla ısınmış olabileceğine inanıyor Johnsen. Çünkü örneklerde kısa süreli sıcaklık oynamalarına işaret eden izler var. Bu teoriye göre Grönland, bu ılıman dönemin sonunda birkaç yıl içinde 15-20 derece birden soğumuştu.
Spiegel’de yer alan habere gore, bu tür iklimsel iniş çıkışlarına son soğuk iklim döneminde de yaşandı. Bundan yaklaşık 11 000 yıl öncesine kadar devam eden bu dönemde, sıcaklığın 24 kez dalgalandığı ortaya çıktı. Ancak dünya bugünkü ılıman iklime girmeden önce sıcaklık birkaç yıl içinde buzul devrindeki seviyeye kadar düşmüş, Amerika ve Avrupa’daki buzullar yeniden genişlemeye başlamış.
Soğuk senaryolar
Bu sonuçlara göre Kuzey Avrupa’daki elverişli iklimi sağlayan körfez akıntısının durmuş olduğu anlaşılıyor. Nedeni, karmaşık akıntıları harekete geçiren tuz yoğunluğunun azalması. Bu azalma ise şu şekilde açıklanıyor: Dev buz kütleleri buzul döneminin sonlarında Grönland’a buradan da güneye doğru ilerlemiş ve burada erimişler.
Benzer durum, kuzey Atlantik bölgesindeki yağışların artması veyahut da deniz yüzeylerinin ısınmasıyla da yakın bir gelecekte tekrar yaşanabilir. ‘İklimi aynı doğrultuda devam etmeyen bir sistem gibi düşünmeliyiz. Küçük nedenler büyük etkiler yaratıyor’ diyor araştırmacılar.
Postdam İklim Araştırmaları enstitüsünden Stefan Rahmstorf, sera etkisiyle ortaya çıkacak soğuk iklim senaryoları hazırlıyor.
Rahmstorf’un verilerine göre 2100 yılına kadar Avrupa’da ortalama hava sıcaklığı 5 derece birden düşecek. Tabii bu buzul devri demek değil, diyor klimatolog, ama hava şartlarından etkilenen altyapılara sahip ülkeler için tehlikeli olabilir.
Ve klimatologa göre dünyamızın iklimi son derece kritik bir noktaya doğru ilerlemekte.
2100 yılına kadar Avrupa’da ortalama hava sıcaklığı 5 derece birden düşecek. Hava şartlarından etkilenen altyapılara sahip ülkeler için bu tehlikeli olabilir.
48 000 yıllık zaman yolculuğu yaklaşık yarım saat kadar sürüyor. Daha sonra 2120 m derinlikten elde edilen buz örneği çıkarılıyor. Bu örneklerde gezegenimizin iklim tarihi gizli.
İlk bakışta sıkıştırılmış kar kristallerinden başka bir şey görünmese de, bu buz parçasının bir öyküsü var.
Küresel soğuk iklim dönemi en yüksek noktasına ulaştığında, Neandertaller daha henüz mamutlarla besleniyor, Homo sapiens henüz Avrupa’ya doğru yol alıyordu. İşte 2 bin metre derinlikten çıkartılan kar kristalleri, o dönemde atalarımızın üzerinde düşen kar taneleridir aslında.
Bilim adamları Grönland’daki buz tabakasından 3m uzunluğunda ve 10cm çapında örnekler çıkarıyor. Daha sonra 3000m kalınlığındaki buz tabakası delindi ve alttaki kaya parçalarına ulaşıldı. İşte o zaman, 300 000 yıl öncesinin iklim olayları daha iyi anlaşılacak. Özel giysiler içinde çalışan araştırmacıların bulundukları ortam Ğ27 derece.
Kuzey Atlantik’teki düşük basınç bölgelerinden Grönland bölgesine her yıl yeni kar tabakaları taşınır. ‘Buzun içindeki baloncuklarda karbondioksit ve metan gibi iklim gazlarına da rastlıyoruz’ diyor paleoklimatolog Sigfus Johnsen. Bu oluşumu ağaçtaki yaş halkalarına benzetiyor.
Merak edilen konu
Gezegenimiz aşırı sıcaklar ve kuraklığın etkisine girecek mi? Veya dünyamız yeni bir buzul devrine mi yaklaşıyor? gibi soruların yanıtları önemli. Ne var ki bu bilgilerle son 150 yılın iklim sürecini açıklığa kavuşturmak olası değil; bunlar ancak 4-5 günlük tahminler için yeterlidir.
Gerçekten de birkaç bin yıl içinde yaşanan soğuk ve sıcak iklim dönemlerinde hava sıcaklığında önemli iniş çıkışlar kaydedildi. ‘Son soğuk iklim dönemindeki oynamalar birkaç on yıl içinde gerçekleşti’ diyor, Alfred_Wegener Enstitüsü’nden (AWI) Hubertus Fischer.
Elde edilen buzul örnekleri ayrıntılı bir biçimde incelenmekte. İyon kromatogramlarındaki ölçüm dalgaları, dünya üzerindeki yaşam hakkında bilgiler de veriyor.
Son 200 yıla ait buz örnekleri, Homo sapiens’in, yani modern insanın doğaya vermiş olduğu zararları belgeliyor: Otomobil egzozlarından çıkan kükürt, nükleer deneylerden artakalan radyoaktif partikülleri gibi.
Kısa sürede soğuma
Buzul araştırmacılarının en büyük rüyası, bugünkü insanın yaşadığı atmosfere benzer bir iklim dönemine rastlamaktır.
Aslında buzul örneklerinden, son 400 000 yıl içinde daha ılıman bir iklimin hüküm sürdüğü ortaya çıkıyor. Klimatologlar, yani iklimbilimciler şu sıralar iki dönem üzerinde duruyor. İlki bundan 130 bin yıl önce başlayan ve yaklaşık 15 bin yıl önce sona eren ılıman iklim dönemi.
O dönemdeki iklimin de CO2 yoğunluğuyla ısınmış olabileceğine inanıyor Johnsen. Çünkü örneklerde kısa süreli sıcaklık oynamalarına işaret eden izler var. Bu teoriye göre Grönland, bu ılıman dönemin sonunda birkaç yıl içinde 15-20 derece birden soğumuştu.
Spiegel’de yer alan habere gore, bu tür iklimsel iniş çıkışlarına son soğuk iklim döneminde de yaşandı. Bundan yaklaşık 11 000 yıl öncesine kadar devam eden bu dönemde, sıcaklığın 24 kez dalgalandığı ortaya çıktı. Ancak dünya bugünkü ılıman iklime girmeden önce sıcaklık birkaç yıl içinde buzul devrindeki seviyeye kadar düşmüş, Amerika ve Avrupa’daki buzullar yeniden genişlemeye başlamış.
Soğuk senaryolar
Bu sonuçlara göre Kuzey Avrupa’daki elverişli iklimi sağlayan körfez akıntısının durmuş olduğu anlaşılıyor. Nedeni, karmaşık akıntıları harekete geçiren tuz yoğunluğunun azalması. Bu azalma ise şu şekilde açıklanıyor: Dev buz kütleleri buzul döneminin sonlarında Grönland’a buradan da güneye doğru ilerlemiş ve burada erimişler.
Benzer durum, kuzey Atlantik bölgesindeki yağışların artması veyahut da deniz yüzeylerinin ısınmasıyla da yakın bir gelecekte tekrar yaşanabilir. ‘İklimi aynı doğrultuda devam etmeyen bir sistem gibi düşünmeliyiz. Küçük nedenler büyük etkiler yaratıyor’ diyor araştırmacılar.
Postdam İklim Araştırmaları enstitüsünden Stefan Rahmstorf, sera etkisiyle ortaya çıkacak soğuk iklim senaryoları hazırlıyor.
Rahmstorf’un verilerine göre 2100 yılına kadar Avrupa’da ortalama hava sıcaklığı 5 derece birden düşecek. Tabii bu buzul devri demek değil, diyor klimatolog, ama hava şartlarından etkilenen altyapılara sahip ülkeler için tehlikeli olabilir.
Ve klimatologa göre dünyamızın iklimi son derece kritik bir noktaya doğru ilerlemekte.