Oluşturulma Tarihi: Ocak 27, 2002 00:15
Büyük çekişmeler
Yazar:
Hal Hellman
Türkçesi:
Füsun Baytok
TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları
Bilimde önemli buluşların, yaratıcılıkların çok hoş öyküleri vardır. Bu öykülerde bilimi değil, belki de daha çok ‘insan’ı, insan olanı görürsünüz. Bu açıdan bakıldığında bilim tarihi, bilim adamları arasındaki büyük kavgaların, büyük tartışmaların, büyük çekişmelerin de tarihidir.
Tabii, bu kavgalarda belki başgöz yarılmadı, cinayetler işlenmedi, ancak bu tartışmalarda nefretler, kıskançlıklar kol gezdi. Fiziki olmasa bile kötülükler yaşandı.
Burada sözünü ettiğimiz sıradan olaylar ve sıradan bilim adamları değil.
Bilim tarihinde kilometre taşı sayılan, varolan kabulleri, teorileri yıkan, yeni bir çığır açan, devrim yaratan olaylar...
Ve Galileo’lar, Newton’lar, Hobbes’lar, Lord Kelvin’ler, Wegener’ler, Darwin’ler, Leibniz’ler...
Kitap, işte bilim tarihinin çok bilinmeyen bu çekişmelerin labirentlerinde dolaşıyor. Kitap çok yeni. Yazar 1997’te, seçtiği 10 büyük çekişmeyi, gerekli bütün kütüphaneleri gezerek ve kaynakları birinci elden tarayarak yazdı. Gazete koleksiyonlarından, orijinal eserlere kadar, bulduğu her izi kovaladı.
Böyle bir çalışmanın da ortaya zevkle okunan bir eser çıkartacağına şüphe var mı?
Eski bir kuram veya kemikleşmiş bir düşünceyi yıkmaya kalkışırsanız, hele bu kuram veya düşünce dünya çapında kök salmışsa, taraftarı çoksa, hele bu taraftarlar kilise, din, saray vb gibi büyük egemen kurumlara dayanıyorsa, epey zorluklarla karşılaşılacağını anlamak zor değildir. Kitapta bunu açıkça görüyorsunuz.
Ustaca anlatım
Galileo ile Papa VIII. Urban arasındaki çatışma bu açıdan tipiktir. Bir zamanlar Galileo’nun entelektüel çevresi içinde bulunmaktan zevk alan din adamı Urban’ın, Papa olduktan sonra, bu büyük bilim adamına karşı saldılarını ve Galileo’nun büyük ve zeka dolu onurlu direnişini bir solukta okuyorsunuz.
İki ünlü İngiliz matematikçi ve doğa bilimcinin bir daireyi karelere bölmek konusundaki amansız rekabetini; büyük İngiliz matematikçi ve doğa bilimci Newton ile Alman felsefe bilimcisi Leibniz arasındaki bazen akıl almaz noktalara varan karşılıklı saldırıları ve düşünce kavgalarını; yine Voltair ile Needham’ın birbirlerinin kuyusunu kazmak için yaptıklarını; Darwin’in çömezi ‘Buldok’ Huxley ile kilisenin dalkavuğu Wilberforce arasındaki, bilim tarihinin en ilginç sözlü düellosunu; jeologlarla biyologların fosil kavgasını; ünlü yerbilimci Wegener’in bütün herkese meydan okuyuşunu; Antropologlar arasındaki büyük çekişmeyi... Büyük bir ustalıkla sunuyor bize kitap.
Hem de, okuru önce bilgilendirerek ve olaya hazırlayarak... Tartışmanın geçtiği kavramları anlatarak ve sonuçlarını da özetleyerek.
Bu kitap bilim tarihinin kilometre taşları üzerinden büyük bir ustalıkla sekerek dolaşmanıza izin veriyor.
Okuyun.