Beyaz adamın kendini kabul ettirmesi uzun sürüyor

Türk voleybolu Bayan Milli Takımı'nın Avrupa ikinciliÄŸiyle bir ivme yakaladı. Bu ikincilik sayesinde milliler kasım ayındaki Dünya Kupası'nda dünya devleriyle kozlarını paylaÅŸacak. Daha önce genç ve yıldız milli takımları ve birçok kulüp takımını çalıştıran antrenör Nejat Sancak (40) da Türk voleybolunu Afrika'da temsil ediyor. Yunanistan ve Ukrayna'daki çalışmalarından sonra geçen mayıs ayında Kenya Milli Takımı'yla anlaÅŸan Sancak yaz boyunca genç Kenyalılar'la çalıştı. Hatta onları kamp için Türkiye'ye kadar getirdi. Sancak aynı zamanda uluslararası bir antrenör eÄŸitmeni. Åžimdiki hedefi Kenya'yı olimpiyatlara hazırlamak. EÄŸer planları tutarsa gelecek yıl Türk Milli Takımı'nı Nairobi'de ağırlayacak. n Kenya Voleybol Federasyonu'ndan ilk teklifi ne zaman aldınız?-Daha önce Afrika'da Mısır, Nijerya, Botsvana, Güney Afrika gibi ülkelere antrenörlük kurslarına gitmiÅŸtim. Bu kurslardan beni tanıdıkları için temasa geçtiler. Uluslararası Voleybol Federasyonu FIVB'nin onlara önerdiÄŸi deneyimli birkaç kiÅŸi arasında ismimi vermiÅŸ. 2002'nin ocak ayında Ä°nterfarma Numune takımını çalıştırırken Kenya'dan teklif aldım. Ama şöyle talihsiz bir durum yaÅŸandı. Görüşmelerden sonraki nisan ayında bana teklifi yapan federasyon baÅŸkanı öldü. Ãœlkedeki ilk demokratik genel seçimler nedeniyle bir türlü yeni baÅŸkan atanamadı. Bu yüzden takımı geçen yılki Dünya Åžampiyonası'na götürme fırsatını kaçırdım.n Kesin olarak ne zaman anlaÅŸtınız?-Bu yılın mayıs ayında baÅŸkent Nairobi'ye uluslararası antrenörlük kursu vermeye gittim. Yeni federasyon baÅŸkanıyla anlaÅŸmaya vardık. Bu sefer nihai hedefimiz 2004 olimpiyatları’ydı. Maddi zorluk yüzünden ABD'deki oyuncuları getiremeyince aÄŸustostaki Afrika Åžampiyonası'nda Mısır'ın ardından ikinci olduk. Bu yüzden kasım ayındaki Dünya Kupası fırsatını kaçırdık.n Åžimdi yeni bir kadroyla mı çalışıyorsunuz?-Geçen yıl Dünya Åžampiyonası için ellerinde deneyimli oyuncular vardı. Bu oyuncuların çoÄŸu ÅŸampiyona sonrası burs alıp ABD'ye gitti. Yeni milli takım seçmesi için 30'un üzerinde oyuncu getirdiler. Daha önce milli takımda oynamış birçok oyuncuyu eledik. Takımdaki statükoyu sarstık. Åžimdi takımın büyük bölümü 18 ila 25 yaÅŸlarında. Birkaç tane de 30 yaÅŸlarında tecrübeli oyuncu var. ÖrneÄŸin takım kaptanı Barasa Yunanistan'a transfer oldu. Yeni planım ÅŸu: Oyuncuları belli bir seviyeye getirdikten sonra Türkiye ve Yunanistan'daki üst düzey liglere göndermek. Buradan gelecek maddi katkıyla da hem sporcuları motive etmek hem de takımın finansmanını saÄŸlamak.n Yaz aylarında takımı Türkiye'ye getirdiniz deÄŸil mi?-Afrika Åžampiyonası'ndan önce takımı üç haftalık bir kamp için Türkiye'ye getirdim. Türk Milli Takımı'yla, genç milli takımla, Kazakistan'la ve Fenerbahçe'yle 11 maç yaptık. Yeni ve tecrübesiz bir oyuncu grubuyla çalışıyoruz.ZAYIF TARAFLARI EZÄ°KLÄ°K DUYGUSUn Kenya eski bir Ä°ngiliz sömürgesi. Kriket ve rugby oynanır ama voleybol da nereden çıktı, diye soru takılıyor kafamıza?-Voleybol 1958'de gelmiÅŸ Kenya'ya. Kenyalılar'ın karakterine gayet uygun bir spor dalı. Çünkü pek kavgacı bir millet deÄŸiller. Ve Türkiye'deki gibi kadınlarda birinci takım sporu. Atletizm genelde kısa boyluları seçtiÄŸi için uzun boylular voleybola kalıyor. Siyah oldukları için fiziksel özelikleri geliÅŸmiÅŸ ama Batı Afrikalılar kadar uzun boylu insan yok. Sıçrama ve sürat özellikleri geliÅŸmiÅŸ. Dayanıklılıkları üst düzeyde. Kenya 600-2400 metre rakımda bir plato olduÄŸu için anaerobik kapasiteleri çok fazla. Yani anne karnından özellikle akciÄŸerler açısından dayanıklı olarak doÄŸuyor. Zayıf tarafları ise psikolojik eziklik. Kenya dünya voleyboluna çok uzak bir ülke. Kaliteli takımlarla karşılaÅŸma fırsatı bulamıyorlar. Afrika'dan çıktıklarında bir anda çok güçlü takımlarla karşılaşıp eziliyorlar.n Gelecek yıl için nasıl bir plan yaptınız?-Olimpiyat öncesindeki dört aylık dönem için önerdiÄŸim program kabul edilirse ocak ayındaki olimpiyat elemelerinde takımın başında olacağım. Yurtdışında kamp yapma imkanı bulmalıyız. Takımı Türkiye'ye ve Yunanistan'a götürmek istiyorum. Haziran ayında da Türkiye'yi Kenya'da ağırlamak istiyoruz. Elemeleri geçeriz ama sonrası önemli. Çünkü Atina'da çok güçlü takımlarla oynayacağız. Orada deÄŸil maç kazanmak, mücadele bile edemeyiz. VerdiÄŸim hedefler içinde 24 takımın katılacağı 2006 Dünya Åžampiyonası da var. Takım gelecek hafta yardımcım David Nungaho yönetiminde Nijerya'daki Afrika oyunlarına katılacak. Orada tecrübe kazanmaya çalışacaklar.n Afrika'da voleybol seviyesi ne düzeyde?-Bir geliÅŸme var. Kamerun, Tunus, Cezayir, SeyÅŸeller. Üç seneden beri eskiden sömürgesi oldukları Fransa'dan spor konusunda mali yardım alıyorlar, antrenör saÄŸlıyorlar. Her milli takım Fransa'da bir ay kamp yapıyor. Fransa beÄŸendiÄŸi bazı oyuncuları vatandaÅŸ yapıyor.BEYAZ ADAMI TURÄ°ST SANIYORLARn Takımla haziran ayında buluÅŸtunuz. Oyuncularla hemen bir intibak saÄŸlayabildiniz mi?-Takımla iletiÅŸimde hiçbir zorluk yaÅŸamadım. Oyuncularla Ä°ngilizce konuÅŸuyorum. Kendi aralarında yerel lisanları Svahili'yi de konuÅŸuyorlar. Svahilice'de bazı voleybol terimlerini öğrenmek zorunda kaldım. Bir de kendilerine özgü garip bir voleybol terminolojisi geliÅŸtirmiÅŸler. ÖrneÄŸin pasöre ‘‘setter’’ yerine ‘‘booster’’ diyorlardı. Bunu uluslararası standarda getirmeye çalışıyoruz.n Beyaz bir antrenör takım içinde sorun yarattı mı?-Tabii, ilk anda yadırgıyorlar. Uzun süre hep siyah antrenörlerle çalışmışlar. Beyaz adam olarak kendinizi kabul ettirme süreniz var. Kafalarında hep bir soru iÅŸaretiyle beyazlara ‘‘Bu da bizi sömürecek’’ mantığıyla bakıyorlar. Türk veya Ä°ngiliz diye bir ayrım yapmıyorlar.n Kenya'daki yaÅŸam ÅŸartlarına uyum saÄŸlamakta zorluk çektiniz mi?-Ä°klim ÅŸartları açısından Türkiye'ye benziyor. Mayıs ve haziranda 20 derece civarında ideal bir sıcaklık var. Ama yazın 40 dereceye çıkıyor. Gıdalar da Türkiye'dekine çok benziyor. Kuzu eti, dana eti ve tavuk eti çok tüketiliyor. Ä°nsanlar da sıcak kanlı ama çok fazla insan içine karışamıyorsunuz. Gelir düzeyi düşük olduÄŸu için hırsızlık tehlikesi var. Hatıra eÅŸya satılan bir pazara gittik. Alman antrenör arkadaşımızı herkes çekiÅŸtiriyor. Korkudan pazarlık edemedi ve heykellere beÅŸ katı fiyat ödedi. Beyaz adama turisttir ve buraya para harcamaya gelmiÅŸtir diye bakılıyor.n GittiÄŸiniz ülkedeki sosyal yapıya uyum saÄŸlamanın önemi var mı?-Elbette. Bu biraz kendi ÅŸahsiyetinize de baÄŸlı. GittiÄŸiniz ülkedeki yapılanma çalışmanız ve sosyal uyumunuz da çok önemli. Sadece takım çalıştırmakla kalmaz yöre insanıyla temas kurarsanız daha baÅŸarılı olursunuz. ÖrneÄŸin DedeaÄŸaç'tayken Türk-Yunan yakınlaÅŸmasında ismim geçti. Türk basını DedeaÄŸaç'a geldi. Türk topluluÄŸu maçları seyretmeye geldi. İçe kapanırsanız bu olaylardan uzak kalırsınız.10 yıl önce ‘iÅŸimiz antrenörlük’ diyemezdikOn yıl önce, iÅŸim voleybol antrenörlüğü deyince ‘‘Asıl iÅŸiniz nedir’’ diye sorarlardı. O zaman zaten, iÅŸimiz voleybol antrenörlüğü, demeye çekinirdik. Åžu anda bunu daha rahat telaffuz edebiliyoruz. DiÄŸer spor dallarındaki antrenörler sayesinde de insanlar da profesyonel bir iÅŸ olduÄŸunu daha iyi anlıyorlar. Bundan 10 yıl önce voleybol antrenörlüğü bir iÅŸ olarak algılanmıyordu. Bu iÅŸ yavaÅŸ yavaÅŸ profesyonelleÅŸmeye baÅŸladı. Åžu an bize yetersiz gelen yarı profesyonel ortamı 10 yıl önce tahayyül bile edemezdiniz. Hálá da tam anlaşılmış deÄŸil gibi. Zaten en büyük sıkıntı burada. Bugünkü antrenörlükte iÅŸin yüzde 20'si teknik-taktiktir, geri kalan yüzde 80'i organizasyon ve ana stratejinin çizilmesidir. Bu organizasyonu yapmazsanız baÅŸarılı olmanız imkansiz. Bugün bir masör, diyetisyen, doktor ve kondisyoner eÅŸliÄŸinde çalışmıyorsanız uzun vadeli baÅŸarı elde etmeniz mümkün deÄŸil.Türkiye'de sentetik zeminde oynadılar kendilerini yerden yere attılarDünyadaki voleybola göre bizim takımın fiziksel kalitesi yeterli deÄŸil. Kenyata Ãœniversitesi'nde oyuncuların testlerini yaptırdık ve birçok oyuncunun uygun mevkilerde oynamadıklarını gördük. Atletizm dışındaki bir spor dalında ilk kez böyle testler yapılıyordu. Belli noktalarda eksikleri giderdik. Ama federasyonun yapması gerekenler var. ÖrneÄŸin lig maçları daha çok açık sahada oynanıyor. Parke zemine alışık oyuncular Türkiye'deki kamp sırasında sentetik (taraflex) zeminde kendilerini yerden yere attılar. Çünkü sakatlanma riski yoktu. Türkiye'yle kıyaslarsanız imkanlar yeterli deÄŸil. Ayrıca, modern ve süratli hücum setlerinin hiç kullanılmadığı klasik bir voleybol oynanıyordu. Smaç servis gibi bazı yeni ÅŸeyler benimsettik. Oyunu daha spektaküler hale getirmeye çalışıyoruz. VerdiÄŸim kursa katılan 25 antrenör bu prensipleri tüm ülkeye yerleÅŸtirmeye çalışıyor.YABANCI ANTRENÖRE KARÅžI HER YERDE ÖNYARGI VARDIR ELÄ°NÄ°ZÄ° SALLAYA SALLAYA BÄ°R ÃœLKEYE GÄ°DEMEZSÄ°NÄ°Zn Birkaç aydır Kenya Milli Takımı'nı çalıştırıyorsunuz ama yurtdışı baÄŸlantılarınız yeni deÄŸil. Yurtdışında çalıştırıcılık serüveniniz nasıl baÅŸladı?-Ä°lk eÅŸim Victoria Sancak dolayısıyla 1991'de Ukrayna'ya Kent Åžekerlemeleri'nin genel müdürü olarak gittim. Ama voleybolla iliÅŸkim hiç kesilmedi. 1995 Avrupa Åžampiyonası'nda Ukrayna Milli Takımı'nın menajeri olarak görev yaptım. Åžampiyonayı yedinci sırada bitirdik. Aynı yıl spor ağır basınca kesin dönüş yaptım. Türkiye'de kısa bir süre Emlakbankası'yla çalıştım. Bunu takiben YeÅŸilyurt ve Bursaspor'u çalıştırdım. Bursaspor'daki bir yıldan sonra ise Yunanistan'a, Niki DedeaÄŸaç takımını çalıştırmaya gittim.n Yunanistan'daki ilk antrenörlük deneyimine nasıl baÅŸladınız?-1993'ten beri oyuncu menajerliÄŸi de yapıyorum. Niki DedeaÄŸaç takımına oyuncu bulmuÅŸtum. 1999-2000 sezonunun ortasında arayıp ‘‘Hem oyuncu hem antrenör sıkıntımız var. Ä°ki yabancı alıp gelir misiniz’’ dediler. Ama Bursaspor'la Yunanistan'a kampa gittiÄŸimiz için antrenörlüğümü de biliyorlardı. Ä°lk devrenin sonuna doÄŸru göreve baÅŸladım ve takımı ligde tuttum. Ama maddi imkansızlıklar yüzünden takımı kapattılar. Tüm mali desteÄŸi üstlenen kulüp baÅŸkanı Yunanistan'daki deprem sonrası hükümet kendisine 500 milyarlık para cezası kesince finansörlüğü sürdüremedi.n Ä°ki komÅŸu ülkeyi karşılaÅŸtırmak daha kolaydır. Türkiye'de ve Yunanistan'da antrenörlük yapmak arasında ne gibi farklılıklar var?-Bu Türkiye'de de vardır: Yabancı antrenöre karşı sistem hemen savunmaya geçer. Yerli antrenörler yabancı antrenöre karşı tavır alıp birbirleriyle teknik bilgi alışveriÅŸine girerler. Bunu biz de yapıyorduk. Böyle üst düzey bir lige giderken kuvvetli olmanız lazım. Ãœlke basınıyla, antrenörlerle, hatta federasyonla, orada sizi tutunduracak birtakım baÄŸlantılarınızın bulunması gerekiyor. Öyle elinizi kolunuzu sallayarak yabancı ülkeye gidemezsiniz. Federasyon baÅŸkanını tanımama, antrenör arkadaÅŸlarıma raÄŸmen sıkıntılar yaÅŸadım.Â