Oluşturulma Tarihi: Kasım 04, 2006 00:00
ABD’deki Genetik ve Kamu Politikası Merkezi (GPPC) tarafından yapılan bir araştırma, doğum kliniklerinin %40’ından fazlasında anababaların bebeklerinin cinsiyetini seçmelerine izin verdiklerini ortaya koyuyor.
İmplant öncesi genetik tanı (PGD) adı verilen sınama yöntemi, ilk olarak Tay-Sachs gibi ciddi ya da ölümcül hastalıkların saptanması amacıyla geliştirildi. Bu yöntem genelde üç günlük embriyondan bir hücrenin alınarak kromozom bozuklukları ya da belirli gen değişinimlerinin saptanması amacıyla taramadan geçirilmesinden ibaret.
New Scientist’te yayımlanan yazıya göre, görünürde sağlıklı embriyonlar ana rahmine yerleştirilirken, ötekiler ya atılıyor ya da donduruluyor.
A.B.D’de toplam 415 doğum kliniğinden 186’sının ele alındığı araştırma araştırma PGD işlemlerinin yaklaşık üçte ikisinin sakat doğum ya da düşük riski olan embriyonların belirlenmesi amacıyla uygulandığını ortaya koyuyor.
Ne var ki, araştırma söz konusu yöntemin daha geniş kapsamlı bir duruma getirilerek bebeğin cinsiyetinin seçilmesi ve yaşamın geç bir evresinde ortaya çıkabilecek hastalıkların belirlenmesi amacıyla da uygulandığını gözler önüne seriyor.
Hastalık belirleme amaçlı
A.B.D’de 2005 yılında uygulanan PGD işlemlerinin %9’unu cinsiyet seçimi amacıyla yapılan incelemeler oluşturuyor. Şimdilerde ise inceleme kapsamındaki kliniklerin %28’inde bu işlem Alzheimer, Huntington, kalıtımsal meme kanseri ve birçok başka kanser türüne yakalanma olasılığının belirlenmesi amacıyla uygulanıyor.
Merkezi Washington’da olan Etik ve Kamu Politikası Merkezi’nin başkanı Eric Cohen kısırlığın üstesinden gelinmesi ve doğacak bebeğin sağlıklı ve verimli bir yaşam sürdürmesi amacıyla geliştirilen PGD yönteminin artık çoğunlukla anababaların çocuklarının cinsiyetiyle ilgili isteklerini karşılamak ve çocuklukta yaşanan hastalıklarla hiç bir ilgisi olmayan hastalıkları çok öncesinden belirlemek üzere uygulandığını belirtiyor.
Hangi deneylerin PGD’ye uygun olduğu yönünde henüz ortak bir görüşün bulunmaması uygulamayla ilgili birtakım değişiklikleri de beraberinde getiriyor.
İzin yok
Britanya’da PGD uygulaması Doğum ve Embriyoloji Dairesi tarafından denetleniyor. Yetkililer bu ülkede tıbbi nedenler söz konusu olmadıkça, salt cinsiyet seçimine yönelik PGD’ye izin verilmediği belirtiliyor.
İlk kez PGD yönteminin yararlarına odaklanan GPPC araştırması A.B.D’deki doğum kliniklerinin yaklaşık dörtte birinde bu yöntemin hastalıklı bir embriyonun yerini alabilecek bir embriyonun seçilmesi amacıyla uygulandığını gösteriyor.
Araştırma ayrıca PGD yönteminin yüzde yüz doğru olmadığını, doğumdan sonra kimi bebeklerin deneyde aklandıkları birtakım hastalıklara yakalandıklarını da ortaya koyuyor. Bunun bir nedeni embriyondaki sekiz hücrenin tümünün genetik açıdan özdeş olmamalarından kaynaklanabilir.
Bu tür yanlış tanılarla ilgili kesin bir istatistik bulunmamakla birlikte, yetkililer işlemin güvenliği ve etkinliği açısından çok daha sağlıklı verilere ve düzenlemelere gerek olduğuna dikkat çekiyorlar.