At yarışlarını paylaşamıyorlar

Bakırköy Belediyesi ile Büyükşehir Belediyesi Veliefendi'de oynanan at yarışlarında müşterek bahislerden kesilen eğlence vergisi yüzünden dört yıllık mahkemelik. Ama son günlerde ilçe belediyeleri de bu vergiden pay istiyor. Büyükşehir Belediyesi'nde dün taraflar bir araya gelerek soruna çözüm aradılar.

Borç batağındaki belediyeler gelirlerini artırmak amacıyla hergün yeni formüller arıyorlar. Bazı belediyeler kanunlarda yeraldığı halde bugüne kadar tahsil etmedikleri vergileri yeniden canlardırmaya çalışırken bazı belediyeler ise yarım katrilyonluk müşterek bahis pastasından pay kapmaya çalışıyorlar.

Müşterek bahis pastası öyle bildik pastalardan değil. Yarım katrilyonluk bir pasta bu. Ancak pastanın hepsi belediyeleri ilgilendirmiyor. 1999 yılı sonuna kadar Türkiye genelindeki tüm müşterek bahislerden toplam 440 trilyon lira toplanması hedefleniyor. Yılın ilk altı ayında toplanan para 216 trilyon lira. Bu paradan Bakırköy Belediyesi'ne düşen eğlence vergisi 16 trilyon. İlçe belediyeleri 16 trilyondan ilçelerinde oynanan bahislerden pay istiyorlar.

Şişli, Fatih ve Üsküdar belediyeleri kendi ilçelerinde oynanan müşterek bahis oyunlarından 'rüsum' alınması için Büyükşehir Belediyesi Meclisi'ne teklif götürdüler. Büyükşehir Belediye Meclisi ilçe belediyelerinin bu teklifini kabul etti.

Ancak, meclisin bu teklifi kabul etmesi ilçe belediyelerinin müşterek bahis gelirlerinden pay almalarına yetmiyor. Çünkü, 1995 yılının Haziran ayından bu yana müşterek bahis oyunlarından alınan belediye eğlence vergisi Bakirköy Belediyesi'nin kasasına giriyor.

Dün pastayı kimseye kaptırmak istemeyen Bakırköy Belediyesi temsilcileriyle Şişli, Fatih ve Üsküdar Belediyelerinin temsilcileri Büyükşehir Belediyesi'nde toplantı yaptılar. Toplantıya Büyükşehir Hukuk Müşavirliği başkanlık etti. Toplantıda Meclisin aldığı kararın hukukiliği tartışıldı ve tarafların görüşleri dinlendi.

Dört yıllık kördüğüm

Belediyelerin trilyonluk pastadan pay kapmak için başlattıkları mücadele birkaç yıl öncesine dayanıyor. 1995 yılının Haziran ayına kadar Türkiye genelinde oynanan tüm müşterek bahislerin belediye eğelence vergisini İstanbul Büyükşehir Belediyesi alıyordu. İlk itiraz Bakırköy Belediyesi'nden geldi. Bakırköy Belediyesi, 4. No'lu İdare Mahkemesi'ne başvurdu.

Belediye, yasadaki ‘‘10 bin kişiden az kapasiteye sahip eğlence yerlerinin rüsum gelirleri ilçe belediyelerine kalır’’ hükmünden yola çıkarak, her ay Büyükşehir Belediyesi'nin kasasına giren paranın kendisine ait olduğunu iddia ediyordu. İdare Mahkemesi Veliefendi Hipodrumu'nun Bakırköy'ün sınırları içinde olduğunu gözönünde bulundurarak hipodrumda tespit yapılmasını kararlaştırdı. Hipodromdaki koltuklar sayıldı ve eğlence yeri olarak kabul edilen Veliefendi'de kapasitenin 5600 kişilik olduğu tespit edildi. Hipodrom 10 bin kişiden az kapasiteli olduğuna göre, buradan kesilen eğlence vergisinin ilçe belediyesine yani Bakırköy'e verilmesi gerektiğine karar verdi.

Büyükşehir Belediyesi itiraz etti, ama at yarışlarının belediye rüsumunu dört yıldır Bakırköy Belediyesi alıyor. Büyükşehir işin peşini bırakmış değil. Her ay Türkiye Jokey Kulübü'ne vergi tahakkukunda bulunuyor, her defasında da Jokey Kulübü bu isteğe karşı mahkemeye başvuruyor, kazanıyor. Mahkemelerde Jokey Kulübü'nün lehine sonuçlanan en az 30 dava var. Büyükşehir, mahkeme kararlarına rağmen düzenli olarak Jokey Külübüne vergi tahakkukuna devam ediyor.

Jokey Kulübü Hukuk Müşaviri Bülent Gürpınar, ‘‘Biz Büyükşehir Belediyesi'ne vergi vermeyiz demiyoruz. Ancak mahkemenin 1995 yılında aldığı bir karar var. Buna göre belediye eğlence vergisini Bakırköy Belediyesi'ne veriyoruz. Vermezsek suç işlemiş oluruz’’ diyor.

Üç yıl önce Kadıköy Belediyesi'nin de aynı taleple dava açtığını söyleyen Gürpınar, ‘‘Son günlerde belediyelerden çok yoğun talepler gelmeye başladı. Tam bir talep patlaması yaşanıyor’’ şeklinde konuşuyor. Bu arada, müşterek bahislerden alınan vergiye talip olan belediyelerden biri de Adana'nın İmamoğlu Belediyesi. İmamoğlu Belediyesi de ilçelerinde oynanan müşterek bahislerden pay istiyor. Tartışma büyüdükçe pastadan pay kapmak isteyen belediyelerin sayısı da artacak gibi görünüyor.

Müşterek bahislerden yapılan kesintiler

(1 Ocak-18 Temmuz 1999)

Kesinti Tutar (milyon TL)

Katma Değer Vergisi 28.217.420

Savunma San. Destekleme Fonu 18.811.613

Olimpiyat Fonu 1.881.161

Yüksek Öğrenim Kredi Yurtlar 6.310.605

Türk Tanıtma Fonu 5.778.208

Belediye Eğlence Vergisi 8.242.248

Kızılay 48.000

Cumhurbaşkanığı 48.000

Müsessese Hissesi 32.968.994

Yarışseverlere Dağıtılan 114.027.303

TOPLAM 216.333.556

Eğitime Katkı Payı 5.924.534