Araştırma Dünyasından
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 14, 2006 00:00
Enfeksiyonlar ömrü kısaltıyor
Cocuklukta geçirilen ağır enfeksiyonların ömrü kısalttığı ortaya çıktı. Son araştırmalara göre bu kişilerde kalp/dolaşım hastalıkları riski yükseltmekte. Sonuçlar, İsveç, Fransa, İngiltere ve İsviçre’de son 250 yıl içindeki doğum ve ölüm belgelerini inceleyen Amerikalı bilim adamlarına ait. Kaliforniya Üniversitesi’nden Eileen Crimmins ve Caleb Finch’in konuyla ilgili yazısı PNAS dergisinde yayımlandı. İki bilim adamı bu araştırma için geliştirdikleri bilgisayar modeliyle verileri değerlendirirken, çocuklukta yaşanan enfeksiyon hastalıklarının yaşam beklentisinde önemli bir rol oynadığını buldular.
Örneğin solunum yolu hastalıkları veya bağırsak enfeksiyonu gibi hastalıklar yüzünden birçok çocuğun öldüğü bölgelerde hayatta kalan yetişkinler de pek uzun yaşamıyor. Bu tür salgınları atlatıp hayatta kalabilenlerde kalp/dolaşım hastalıkları riski artıyor çünkü.
Fakat modele göre 1900 yılından sonra bu modern tıptaki gelişmeler sayesinde çocuk ölümlerinde düşüş yaşandığı için bu etki zayıflamış. Yani günümüzde böyle bir tehlike yok gibi. Bilim adamları şimdi sağlık hizmetlerinin yetersiz olduğu az gelişmiş ülkelerde benzer etkilerin bulunup bulunmadığını araştıracaklar.
Antioksidanlar görme yetisini koruyor
Besinler içindeki vitaminler ve antioksidanlar, gözleri yaşlılığa bağlı makula dejenerasyonundan koruyor. Erasmus Üniversitesi’nde Redmer van Leewen yönetiminde çalışan araştırmacıların sonucu 4000 gönüllü kişinin incelenmesine dayanıyor.
Bu hastalık Avrupa ülkelerinde 75 yaş üzeri kişilerin %35’inde görülmekte. Makula dejenerasyonu gerçi tamamen körleştirmiyor ama hastalar net göremedikleri için okurken, televizyon izlerken veya otomobil kullanırken zorlanıyorlar. Bu hastalığı neyin sebep olduğu yoğun araştırmalara rağmen bilinmemekte.
Halihazırdaki tedavi yöntemleri hastalığı yavaşlatıyorsa da durdurmaya yetmiyor.
Risk faktörleri olarak sigara içmek, pasif içicilik, kızılötesi ışın ve kalıtımsal özellikler bilinmekte. Son araştırmada besinle alınan antioksidanların etkisi kontrol edilmiş. Anlaşıldığı üzere çinko, C ve E vitaminleri ve beta-karoten gibi maddeler hastalık riskini %35 oranında düşürmekte.
Bu maddeleri yeterli miktarda almayanlarda ise hastalığa yakalanma riski %20 oranında artmakta. Bilim adamları yaşlı insanlara bol miktarda tahıl, ceviz, süt ürünleri, tavuk, havuç, ıspanak ve portakal tüketmelerini öneriyorlar.
İnce tozlar ve yağ, damarları tıkıyor
Farelerle deneyler yapan Amerikalı bilim adamları, kirli hava ve yağlı beslenmenin damar tıkanıklığına zemin hazırladığını saptadılar. Araştırmacılar kalp hastalıklarına eğimli 28 farenin yarısını altı ay New York kentinin hava kirliliğine sahip bir ortamda tutarken, özellikle PM2,5’luk ince toz taneciklerin damarlar üzerindeki etkisini takip etmişler.
Temiz havada tutulan farelerin kan akışı altı ay sonra %13,2 oranında engellenirken, kirli havada tutulan farelerde kan akışı %19,2 oranında engellenmiş. Kirli havada tutulan fareler ayrıca yağlı yiyeceklerle beslendiklerinde kan akışının %41,5 oranında engellendiği görülmüş. Bunun dışında ince toz tanecikleri yüksek kolesterin değeri ve yüksek kan basıncını da tetiklemekte diyor araştırmacılar.
Cocuklukta geçirilen ağır enfeksiyonların ömrü kısalttığı ortaya çıktı. Son araştırmalara göre bu kişilerde kalp/dolaşım hastalıkları riski yükseltmekte. Sonuçlar, İsveç, Fransa, İngiltere ve İsviçre’de son 250 yıl içindeki doğum ve ölüm belgelerini inceleyen Amerikalı bilim adamlarına ait. Kaliforniya Üniversitesi’nden Eileen Crimmins ve Caleb Finch’in konuyla ilgili yazısı PNAS dergisinde yayımlandı. İki bilim adamı bu araştırma için geliştirdikleri bilgisayar modeliyle verileri değerlendirirken, çocuklukta yaşanan enfeksiyon hastalıklarının yaşam beklentisinde önemli bir rol oynadığını buldular.
Örneğin solunum yolu hastalıkları veya bağırsak enfeksiyonu gibi hastalıklar yüzünden birçok çocuğun öldüğü bölgelerde hayatta kalan yetişkinler de pek uzun yaşamıyor. Bu tür salgınları atlatıp hayatta kalabilenlerde kalp/dolaşım hastalıkları riski artıyor çünkü.
Fakat modele göre 1900 yılından sonra bu modern tıptaki gelişmeler sayesinde çocuk ölümlerinde düşüş yaşandığı için bu etki zayıflamış. Yani günümüzde böyle bir tehlike yok gibi. Bilim adamları şimdi sağlık hizmetlerinin yetersiz olduğu az gelişmiş ülkelerde benzer etkilerin bulunup bulunmadığını araştıracaklar.
Antioksidanlar görme yetisini koruyor
Besinler içindeki vitaminler ve antioksidanlar, gözleri yaşlılığa bağlı makula dejenerasyonundan koruyor. Erasmus Üniversitesi’nde Redmer van Leewen yönetiminde çalışan araştırmacıların sonucu 4000 gönüllü kişinin incelenmesine dayanıyor.
Bu hastalık Avrupa ülkelerinde 75 yaş üzeri kişilerin %35’inde görülmekte. Makula dejenerasyonu gerçi tamamen körleştirmiyor ama hastalar net göremedikleri için okurken, televizyon izlerken veya otomobil kullanırken zorlanıyorlar. Bu hastalığı neyin sebep olduğu yoğun araştırmalara rağmen bilinmemekte.
Halihazırdaki tedavi yöntemleri hastalığı yavaşlatıyorsa da durdurmaya yetmiyor.
Risk faktörleri olarak sigara içmek, pasif içicilik, kızılötesi ışın ve kalıtımsal özellikler bilinmekte. Son araştırmada besinle alınan antioksidanların etkisi kontrol edilmiş. Anlaşıldığı üzere çinko, C ve E vitaminleri ve beta-karoten gibi maddeler hastalık riskini %35 oranında düşürmekte.
Bu maddeleri yeterli miktarda almayanlarda ise hastalığa yakalanma riski %20 oranında artmakta. Bilim adamları yaşlı insanlara bol miktarda tahıl, ceviz, süt ürünleri, tavuk, havuç, ıspanak ve portakal tüketmelerini öneriyorlar.
İnce tozlar ve yağ, damarları tıkıyor
Farelerle deneyler yapan Amerikalı bilim adamları, kirli hava ve yağlı beslenmenin damar tıkanıklığına zemin hazırladığını saptadılar. Araştırmacılar kalp hastalıklarına eğimli 28 farenin yarısını altı ay New York kentinin hava kirliliğine sahip bir ortamda tutarken, özellikle PM2,5’luk ince toz taneciklerin damarlar üzerindeki etkisini takip etmişler.
Temiz havada tutulan farelerin kan akışı altı ay sonra %13,2 oranında engellenirken, kirli havada tutulan farelerde kan akışı %19,2 oranında engellenmiş. Kirli havada tutulan fareler ayrıca yağlı yiyeceklerle beslendiklerinde kan akışının %41,5 oranında engellendiği görülmüş. Bunun dışında ince toz tanecikleri yüksek kolesterin değeri ve yüksek kan basıncını da tetiklemekte diyor araştırmacılar.