Oluşturulma Tarihi: Kasım 12, 2005 00:00
İlk antibiyotik olan penisilini keşfeden Fleming, Nobel ödülü almıştı. Antibiyotikler, tehlikeli bakterilerle mücadelede etkili olan ilaçlardır. Fakat ne var ki hatalı kullanım yüzünden bakteriler antibiyotiklere karşı dirençli hale geliyor.
Antibiyotik, bakterilerin büyümesini/çoğalmasını önleyen veya öldüren bir maddedir. Bakterisit olarak da adlandırılan bakteri öldürücü antibiyotikler, bakterilerin metabolizmasını bloke ediyorlar. Bakterilerle mücadelenin farklı yolları olduğu için çok sayıda bakteri öldüren antibiyotik çeşidi vardır. Büyümeyi önleyen antibiyotikler (bakteriyostatik) hücreleri öldürmek yerine onların çoğalmasını engellerler. Tabii büyümeleri engellenen hücreler de sonunda ölürler.
Hepiniz en az bir kez antibiyotik almak zorunda kalmışsınızdır herhalde. Mesela orta kulak iltihabı geçirenlere doktor antibiyotiği bitene kadar almalarını önerir.
Bu çok önemli bir noktadır. Hastalar yakınmaları geçince antibiyotik almayı hemen kesiveriyorlar. Geriye kalan ilaçlar genelde yeni bir hastalık için saklanır. Oysa doktorun tavsiyesine uymayıp antibiyotik alımı yarıda bırakılırsa, bedenimizdeki bakteriler tamamen temizlenmez ve aldığımız ilaca karşı direnç kazınırlar.
İlk antibiyotik
Büyüklerinizin, zaman zaman antibiyotiklerin işe yaramadığından yakındıklarını duymuşsunuzdur belki. Antibiyotiklerin etki etmemesi genelde yanlış ilaç kullanımıyla ilgilidir.
İşte bu nedenle sağlık kuruluşları veya vakıflar insanları antibiyotik konusunda aydınlatmalılar. Mesela antibiyotik yazılan bir hastaya doktorun tavsiyesine uyması gerektiğini uyaran broşürler verilebilir. Tabii bu broşürlerin üzerinde antibiyotik alımının niçin yarıda kesilmemesi gerektiği de anlaşılır bir dilde anlatılmalı. Antibiyotik alımı ancak ağır yan etkiler görüldüğü zaman mesela ciltte kızarıklık, bulantı veya alerjik reaksiyonların meydana gelmesi halinde bırakılabilir. Bu durumda doktor başka bir antibiyotik yazar.
Penisilin, 1928 yılında İngiliz bakteriyolog Sir Alexander Fleming (1881 Ğ 1955) tarafından geliştirilen ilk antibiyotik idi. Bakteriyolog, stafilokokların, penicilium notatum küf mantarıyla öldüklerini keşfetmişti. İlk kez 1941 yılında insanlarda kullanılmaya başlanan penisilinle, boğaz ve akciğer iltihapları, cilt ve yara enfeksiyonları veya kızıl hastalığı tedavi ediliyordu ve böylece antibiyotik araştırmaları çağına girildi. Fleming bu keşfi için 1945 yılında Nobel ödülü de aldı.