Anadol STC 16’nın mimarları yeni spor otomobiller peşinde

Türkiye'de üretimi gerçekleÅŸtirilmiÅŸ ilk spor otomobil ünvanını taşıyan Anadol STC 16'nın yaratıcıları Tuzla Tersanesi'nde kurdukları otomobil atölyesinde iki yeni spor otomobil üzerinde çalışıyorlar. Yıllar sonra yeniden bir araya gelen Eralp Noyan ile Ekber Onuk'un geliÅŸtirdikleri iki yeni spor otomobil yollara çıkmak için gün sayıyor.Otomotiv sektöründe geçmiÅŸe dönüş (Retro) akımı, rotasını ülkemize de çevirirse, listenin başına yerleÅŸecek otomobil hiç şüphesiz Anadol'un, 1970'li yıllarda fırtına gibi esen sarışın STC 16'sı olurdu... Seri üretim için Tükiye'de tasarlanmış, ‘Devrim’ gibi garaja kaldırılmayıp, üretimi de gerçekleÅŸtirilmiÅŸ ilk otomobil ünvanını taşıyan STC 16, aynı zamanda spor otomobil rüyalarımızın ilk yerli yıldızıydı...Doların 14 lira, Naim Talu'nun BaÅŸbakan olduÄŸu, Didi'nin Fenerbançe'yi çalıştırdığı, Elizabeth Taylor'ın Richard Burton'dan boÅŸandığı, Beyaz Kelebekler'in sahneye çıktığı 1973 yılını hatırlayabilenler, uzun burunlu, agresif görünümlü, ralli tipi deri direksiyonlu, 200 kilometre kadranlı, 2 kiÅŸilik STC 16'yı, bellek arÅŸivlerinin ‘‘File’’ları arasından mutlaka bulup çıkaracaklar.STC 16 EKÄ°BÄ°Emre Özpeynirci'nin, geçen hafta yayınlanan ‘‘Retro’’ yazısıyla, 30 yıl sonra yeniden aklımıza düşmesine neden olduÄŸu STC 16'nın tarihini kurcalarken, otomobilin Türk tasarımcısı Eralp Noyan'ı ve teknik ekipteki Uçak Mühendisi Dr. Ekber Onuk'u Tuzla'da Yonca-Onuk Tersanesi'nde bulduk. Ve ilk ağızdan, Anadol STC 16'nın gayri resmi tarihini yazdık.HAYAL ETTÄ° BAÅžARDIÄ°ngiliz Reliand firmasının tasarımı, Otosan yapımı Anadol, 1966 yılında yollara koyulduktan sonra 1970'li yılların Türkiye'sinde bir spor otomobil üretme fikri, o yıllar Otosan'ın başında olan, geçtiÄŸimiz yıl kaybettiÄŸimiz ErdoÄŸan Gönül'ündü. Hedef, Otosan'ın spor bir otomobili tasarlayıp üretebileceÄŸini kanıtlamaktı. O günlerde tam bu iÅŸ için biçilmiÅŸ kaftan olan bir ekip de Otosan'ın çatısı altında toplanmış.SANCILI DOÄžUMBelçika Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi'ni bitirip yüksek resim üzerine mastırını tamamladıktan sonra, Fransa, Ä°talya ve Ä°ngiltere'de, otomobil dizaynı yapan butik firmalarda çalışan Eralp Noyan, 1969 yılında Türkiye'ye dönüp Otosan'da iÅŸbaşı yaptı. ErdoÄŸan Gönül'ün talebiyle, STC 16'nın çizgilerini yaratmakla görevlendirildi. STC 16'nın konseptinin belirlendiÄŸi, çizgilerinin saptandığı günler sancılı geçti. Ele avuca sığmama konusunda hala ısrarlı davranan Eralp Noyan, kapıyı çekip gittiÄŸi günlerde, Ä°ngiliz tasarımcı Carl Orsen'in projeyi yürütmesi için yerine getiriliÅŸini, anlattı:‘‘Benim çizimlerimden yola çıkıp, koca burunlu, Jaguar bozması bir ÅŸeyler yapmış, sonra da iÅŸi bırakmıştı. Hyundai'yi Hyundai yapan adam Crosswhite'ı getirmiÅŸler. Benim ilk çizimlerime bakmış, ‘Bu adamı bulun, iÅŸi bitirsin' demiÅŸ. Yeniden Otosan'a dönünce, iÅŸe koyulup STC 16'nın kendi çizdiÄŸim ilk tasarımlarını 6 ayda revize ettim. Maket üzerindeki düzeltmelerden sonra gerçek modele geçtik. Her ÅŸeyi, o zaman Otosan'da üretilen malzemeye göre planlıyorduk.’’ZOR EKÄ°PSTC 16’nın mühendislik çalışmalarını Ekber Onuk, Günay Atuk, Kadri NiÅŸel, Necdet Oral, Zeki Diker yürütüyordu. 30 yıl önce sıfırdan bir otomobilin yaratıldığı günleri STC 16'nın ÅŸasi dizaynı ve mekaniÄŸi üzerine çalışan Ekber Onuk'tan dinledik:‘‘Yüksek sayıda yapılması gerekmeyen bir otomobildi. Daha hafif yatırımlar gerekiyordu. Bu ekibin bir ÅŸey yaratabileceÄŸini göstermek için akıllıca bir karardı. Otosan'ın başında otomobili çok seven, bu iÅŸe gönül koymuÅŸ, ErdoÄŸan Gönül vardı. ErdoÄŸan Bey'in misyonunu takdir etmek gerekir. Projede çalışanlar zor insanlardı. Hepsi de heyecanlıydı. Görev almak yerine herkes kendine görev yaratıyordu. Cumartesi pazar çalışıyorduk. Bu ekip Otasan'a denk düşmüştü. Bu zor adamları ErdoÄŸan Gönül birarada çalıştırdı.’’1 HAFTADA ÅžASÄ°STC 16'nın ÅŸasisi, bir Anadol'un ÅŸasisi kesilerek 1 haftada ortaya çıkarıldı. 1599 cc'lik Ford motoru kullanıldı. 68 beygir gücündeki, fiber glass kaportalı otomobil, 920 kilo ağırlığındaydı. Eralp Noyan, 200 kilometrelik kadranda, ibreyi 176 kilometrede gördüğünü söyledi. 1973 yılında piyasaya sürülen STC 16'nın ilk üretim hızı haftada bir otomobildi. Sonra günde 1 otomobil hızına ulaşıldı. Üç yılda 176 adet STC 16 üretildikten sonra, imalata son verildi. Halk arasında STC'nin açılımı Süper Türk Canavarı oldu.HALA GÃœZELYönetim kurulu BaÅŸkanlığını yaptığı Yonca Onuk firması, Sahil Güvenlik Komutanlığı'na ve Pakistan Deniz Kuvvetleri'ne Kaan sınıfı, hayalet tekneler yapan Ekber Onuk, Anadol STC 16'nın çizgilerinin hala güncelliÄŸini koruduÄŸu görüşünde. STC 16'yı ‘‘Bugün bile güzel bir otomobil’’ diye tanımladı. ‘‘İngilizler buna benzer nostalji otomobillerini raflardan çıkardılar. Yeniden üretip spor otomobil piyasasını ele geçirdiler’’ diye noktayı koydu.Otomobil sevdasıKader, 1970'lerde STC 16 projesinde birlikte çalışan Eralp Noyan ile Ekber Onuk'u yıllar sonra yeniden biraraya getirmiÅŸ. Ekber Onuk'un yönetim Kurulu BaÅŸkanı OlduÄŸu Yonca-Onuk firması tarafından üretilen Kaan sınıfı, kompozit gövdeli, radarlara yakalanmayan hayalet hücumbotların tasarımında görev almış Eralp Noyan. Ä°ki arkadaÅŸ hücumbot üretiminin sürdüğü Tuzla'daki tersanenin küçük bir bölümünde bir otomobil atölyesi oluÅŸturmuÅŸlar. Bir zamanların efsane otomobili Ford Cobra'nın replikasını bu atölyede yapmışlar. Åžimdilerde, Eralp Noyan'ın tasarımını yaptığı iki spor otomobil kızakta. Otobana indirileceÄŸi günleri iple çekiyorlar.2 kiÅŸilik otomobil hata mıydı?Ä°ki kiÅŸilik üretilen STC 16, Marmara Ãœniversitesi Ekonomi Bölümü'nde okurken, pazarlama kitabına konu olmuÅŸtu. Kitapta, kalabalık aile yapısına sahip Türklerin 2 kiÅŸilik otomobili tutmadığı, Otosan'ın bu yüzden projeyi zararla kapattığı yazılmıştı. Otomobilin yaratıcısı Eralp Noyan'a göre ortada hata yok. Çünkü zamanın spor otomobil konsepti 2 kiÅŸilikti. Ve gerisi de şöyleydi:‘‘Spor otomobil belli bir kültür meselesi. Spor otomobil talebi, otomobille belli bir yakınlaÅŸmanın sonucu ortaya çıkar. O zaman 2 kapılı otomobilin sayısı sınırlıydı. Spor otomobile böyle bir yakınlığı yoktu insanların. Spor otomobil biraz fedakarlık ister. Spor otomobilin raconu vardır. Yanına kızını attığın zaman, 3'üncü adam istemezsin otomobilde.’’Replika otomobil: Eskiden belli bir baÅŸarı ve satış rakamı yakalayabilmiÅŸ olan ve ÅŸu anda üretilmiyor olmalarına raÄŸmen, fanatiklerince üretilmiÅŸ gerçek olmasa da yüzde 100 benzer otomobillere denir.Â