375 fotoğrafta Türk futbol tarihi
Güncelleme Tarihi:
Alp ULAGAY
Oluşturulma Tarihi: Şubat 28, 2004 01:25
Gazeteci ve araştırmacı Serhat Hürkan üç yıllık bir araştırma sonucu Türk futbol tarihine damga vuran siyah-beyaz fotoğrafları bir kitapta toplamayı başardı. Siyah/Beyaz Futbol Resimleri isimli kitap İstanbul ve İzmir’deki öncü kulüplerden ilk liglerin kurulmasına geçen sürede ilginç enstantaneler yakalıyor.
Kitaptaki 375 fotoğraf 3 yıllık bir çalışma sonunda özel arşivlerden ve tarihi spor dergileri araştırılarak bulunmuş.
Serhat Hürkan’ın 2002 yılında hazırladığı, Yıkılmayan İmparatorluk: Futbol isimli kitap için yaptıkları çalışmada ortaya çıkan malzeme bu kitabın da altyapısını oluşturmuş. O kitap için yapılan çalışmadan Türk futbol tarihini fotoğraflarla işleyen bir kitap meydana çıkmış.
Projenin fikir babası Hürkan ve ekibi en büyük sorunu yeterli kaynak ararken yaşamış: ‘TBMM kütüphanesi haricinde bazı özel koleksiyonlar sayesinde ilginç fotoğraflar toplamayı başardık. En büyük iki kaynağı 1930’lu yılların iki önemli spor dergisi Türkspor ve Kırmızı-Beyaz oluşturdu. Buna karşın futbol kulüpleri çok az katkı yapabildi. Gerek Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray, gerekse Anadolu kulüpleri çok az fotoğraf sağladılar. Birkaç kulüp dışında sağlam bir arşiv bulmak mümkün değil. Zaten çoğu kişisel koleksiyonlar yağmalanmış. Yıllar boyunca ellerine geçenleri saklayan bazı özel meraklılar bize önemli bir kaynak oluşturdu. UEFA kriterleri deyip duruyorlar. Ama tarihine sahip çıkamayan, düzgün bir müze kuramayan kulüpler nasıl bu kriterlere uyamaz.’
Hummalı bir çalışma sonunda bulunan 3 bini aşkın fotoğraf arasında sıkı bir eleme yapılmış. Birçoğu yıpranmış durumdaki fotoğraflardan 375’i yayınlanmaya değer bulunmuş. 3-4 ay da fotoğrafların taramasıyla geçmiş. Ama işin en zor tarafı fotoğraf altlarını yazarken yaşanmış. Fotoğrafın çekildiği tarihi not etme gereği bile duymayan eski futbolcular ve taraftarlar 40-50 yıl önceki yüzleri isimlendirmekte fazlasıyla zorlanmış. Bazı fotoğraflar için 10 ayrı kişiye sorma gereği duyulmuş.
HATIRLANMAK HOŞLARINA GİTTİ
Kitabı özellikle okumaktan çok bakmayı seven Türk futbolseveri için tasarladıklarını anlatıyor Hürkan:
‘Malumunuz Türkiye’de futbol çok geniş bir kitleyi ilgilendiriyor. Ama futbol kitapları için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Futbol kitaplarının çoğu az satıyor. Bu okuyucu kitlenin genişlemesini umut ederek kitabı bol fotoğraflı tuttuk. Bize düşen daha ilginç, daha çok okunabilir yayınlar üretmek. Okuyucuyu suçlamakla bu iş yürümez.’
Kitapta sadece İstanbul’un üç büyüklerine yer ayrılmamış. İstanbul’un ve Ankara’nın köklü semt takımları, Anadolu futbolunun öncü kulüpleri, ordu takımları ve emekleme dönemini bir türlü atlatamayan kadın futbolu ayrı birer bölümle hatırlanmış.
YENİ FOTOĞRAFLARLA GENİŞLEYECEK
Kitabın yayınlanmasından sonra özellikle bu siyah-beyaz dönemin futbolcularından ve taraftarlardan çok sayıda mesaj gelmiş. Yıllar sonra hatırlanmak birçoğunun hoşuna gitmiş. Hatta ellerindeki fotoğrafları vermek isteyenler çıkmış. Hürkan da gördükleri ilgiye göre genişletilmiş bir ikinci baskıyı planlıyor. Kitaptaki konuların her biri için ayrı ayrı projeler hazırlanabileceğini, Anadolu futboluna damga vurmuş Eskişehirspor, Trabzonspor,Gaziantepspor gibi takımları ele alan benzer yayınlar çıkarılabileceğini belirtiyor.
Serhat Hürkan’ın 2002 yılında hazırladığı, Yıkılmayan İmparatorluk: Futbol isimli kitap için yaptıkları çalışmada ortaya çıkan malzeme bu kitabın da altyapısını oluşturmuş. O kitap için yapılan çalışmadan Türk futbol tarihini fotoğraflarla işleyen bir kitap meydana çıkmış.
Projenin fikir babası Hürkan ve ekibi en büyük sorunu yeterli kaynak ararken yaşamış: ‘TBMM kütüphanesi haricinde bazı özel koleksiyonlar sayesinde ilginç fotoğraflar toplamayı başardık. En büyük iki kaynağı 1930’lu yılların iki önemli spor dergisi Türkspor ve Kırmızı-Beyaz oluşturdu. Buna karşın futbol kulüpleri çok az katkı yapabildi. Gerek Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray, gerekse Anadolu kulüpleri çok az fotoğraf sağladılar. Birkaç kulüp dışında sağlam bir arşiv bulmak mümkün değil. Zaten çoğu kişisel koleksiyonlar yağmalanmış. Yıllar boyunca ellerine geçenleri saklayan bazı özel meraklılar bize önemli bir kaynak oluşturdu. UEFA kriterleri deyip duruyorlar. Ama tarihine sahip çıkamayan, düzgün bir müze kuramayan kulüpler nasıl bu kriterlere uyamaz.’
Hummalı bir çalışma sonunda bulunan 3 bini aşkın fotoğraf arasında sıkı bir eleme yapılmış. Birçoğu yıpranmış durumdaki fotoğraflardan 375’i yayınlanmaya değer bulunmuş. 3-4 ay da fotoğrafların taramasıyla geçmiş. Ama işin en zor tarafı fotoğraf altlarını yazarken yaşanmış. Fotoğrafın çekildiği tarihi not etme gereği bile duymayan eski futbolcular ve taraftarlar 40-50 yıl önceki yüzleri isimlendirmekte fazlasıyla zorlanmış. Bazı fotoğraflar için 10 ayrı kişiye sorma gereği duyulmuş.
HATIRLANMAK HOŞLARINA GİTTİ
Kitabı özellikle okumaktan çok bakmayı seven Türk futbolseveri için tasarladıklarını anlatıyor Hürkan:
‘Malumunuz Türkiye’de futbol çok geniş bir kitleyi ilgilendiriyor. Ama futbol kitapları için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Futbol kitaplarının çoğu az satıyor. Bu okuyucu kitlenin genişlemesini umut ederek kitabı bol fotoğraflı tuttuk. Bize düşen daha ilginç, daha çok okunabilir yayınlar üretmek. Okuyucuyu suçlamakla bu iş yürümez.’
Kitapta sadece İstanbul’un üç büyüklerine yer ayrılmamış. İstanbul’un ve Ankara’nın köklü semt takımları, Anadolu futbolunun öncü kulüpleri, ordu takımları ve emekleme dönemini bir türlü atlatamayan kadın futbolu ayrı birer bölümle hatırlanmış.
YENİ FOTOĞRAFLARLA GENİŞLEYECEK
Kitabın yayınlanmasından sonra özellikle bu siyah-beyaz dönemin futbolcularından ve taraftarlardan çok sayıda mesaj gelmiş. Yıllar sonra hatırlanmak birçoğunun hoşuna gitmiş. Hatta ellerindeki fotoğrafları vermek isteyenler çıkmış. Hürkan da gördükleri ilgiye göre genişletilmiş bir ikinci baskıyı planlıyor. Kitaptaki konuların her biri için ayrı ayrı projeler hazırlanabileceğini, Anadolu futboluna damga vurmuş Eskişehirspor, Trabzonspor,Gaziantepspor gibi takımları ele alan benzer yayınlar çıkarılabileceğini belirtiyor.