15 yıl içinde demode olacak 20 şey
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 08, 2005 00:00
15 yıl içinde ne gibi sürprizlerle karşılaşacağımızı bilemeyiz; ancak bir tahminde bulunmak için geçmişe bakmak yeterli. Demir metalurjisi, barut ve antibiyotik gibi teknolojik buluşlara bir göz attığımız zaman bunların önemsiz bir gelişme gibi başladığını, ancak zaman içinde çığ gibi büyüyerek pek çok başka yeniliğe zemin hazırladığını görürüz. Teknolojik değişikliğin tarihte izlediği yol ile ilgili grafikte, başlangıç noktasından sonra eğrinin aniden dikleşmesi bu olguyu kanıtlar nitelikte.
Bugün pek çok değişiklik başlangıç çizgisinde bekliyor. Bunların içinde geleceği en parlak olanı, her geçen gün küçülmekte olan baskılı devreler. Devrelerin küçülmesi her 18 ayda bir bilgisayarların hızının iki katına çıkmasına yol açıyor. Moor Yasası'na göre dijital gereçlerin tümü, ya daha da küçülerek aynı işi yapacak, ya da aynı boyutta kalıp iki misli iş yapacak.
Zamanımızda diğer bir önemli gelişme de genom projesi. Görüntü ortaya çıktıkça kolaylaşan yap-boz tahtasında olduğu gibi, çözülen gen haritasındaki şifreler okundukça insan sağlığının bilinmeyen yönleri de teker teker ortaya çıkıyor.
A) DEVRE DIŞI KALACAK OLAN TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ
1) Mekano-elektrik teknolojisi giderek yerini daha güvenilir, katı-hal aygıtlarına bırakıyor. Sıkıştırma teknolojisi gelişip, katı-hal bellekleri yaygınlaştıkça, CD, DVD, VCR ve kaset teypleri gibi kayıt ürünleri giderek tarihe karışacak. MP3 tipi depolama aygıtları, bugünkü kapasitelerinin 10.000 katına, 1.28 terabit'e çıkacak. Bu da 200 civarında normal film kaydı anlamına geliyor. Film çekme kameraları ve projektörler devre dışı kalıyor, yerini yüksek-çözünürlüklü dijital görüntüleme ve dijital ışık modülatörlerine bırakıyor. Fotoğraf makineleri ve diyapozitif projektörleri antikacıların vitrinlerini süsleyecek. Mekanik açma-kapatma düğmelerinin yerini ses ile kumanda edilen kontrollar alacak.
2) Yasal belgelerin altına imza atmak tarihe karışacak. Kimlik tespitinde iris, parmakizi, ses-tanıma sistemleri gibi biyometrik yöntemler yaygınlaşacak. Kısaca kimliğinizi kanıtlamanız için fiziksel varlığınız yeterli olacak.
3) Gerçek orkestraların çaldığı film müzikleri yerini bilgisayar çıkışlı müziğe bırakacak. Koral müzik parçaları insan sesleri ile değil, elekronik gereçler tarafından seslendirilecek. Kısaca akustik sazlar ve canlı insan sesi çağdışı sayılacak.
4) TV kanalları bundan böyle çift-yönlü şebeke bağlantısı üzerinden rating'lerini kolaylıkla belirleyecek. Ayrıca program yapımcıları, biyometrik kimlik tespiti teknikleri yardımıyla, kimin hangi programı izlediğini tespit edebilecek. Özel yaşamın gizliliği kavramını tehlikeye atacak olan bu gelişmenin tepki çekmesi bekleniyor.
5) Pek çok analog aygıt yerini dijital aygıtlara bırakacak. Analog TV'ler ve radyolar elekronik hurdalıklarda çürümeye terk edilecek. Digital yayıncılık genel uygulama haline gelecek. Dijital TV ve radyoların kalitesi artacak. Panel ekranlar, uzun ömürlü LED'ler yaygınlaşacak. Analog cep telefonları ve telefon modemleri devreden çıkarak, yerine yüksek-performanslı dijital sistemler kurulacak. Cep telefonları, başta görüntü transferi olmak üzere, bugünkünden daha fazla veri iletecek. Ne var ki dijital sistemler, analog sistemlerin güvenilirliği ile karşılaştırıldığında biraz yetersiz kalacak. Bugün bilgisayarınızın TV'nizden daha sık sorun çıkartmasının altında yatan neden işte bu.
6) Video, plak ve bilgisayar programı satan dükkanlar teker teker kapanacak. Film, müzik ve bilgisayar programlarına sahip olmak isteyenler bilgisayar ağından yararlanılacak. Böylece pazarlama ve satış giderleri azalacak. İretim faaliyetleri, aracı kurumlar ve envanter tutma gereksinimi gibi ekonomik unsurlar ortadan kalkacak.
7) Telsiz bağlantıları ucuzlayacağı için kablolu kulaklıklar demode olacak. Cep telefonunu kulağına dayayıp konuşan insanlara rastlanmayacak, çünkü cep telefonları bilek veya belde taşınacak. Herkes telsiz kulaklık ve mikrofon ile konuşacak.
8) Kaybolma tehlikesi ortadan kalkacak, çünkü herkesin cep telefonu, avuçiçi bilgisayarı veya saatinde GPS (Global Koordinat Sistemi) bulunacak. GPS'ler yardımıyla insanlar bulundukları yeri birkaç metre farkıyla öğrenebilecek.
9) Posta giderleri ortadan kalkacak. Reklam şirketleri mesajlarını Internet kanalıyla evinize veya büronuza gönderecek. Ayrıca bu reklamlar sizin kişiliğinize, yaşam tarzınıza yönelik olacak, çünkü satın aldığınız malların özelliklerinden ve Internet'teki kişisel bilgilerinizden yararlanan reklamcılar size özel reklam hazırlayacak.
10) Film sanayinde dublör kullanmak veya sanatçıları zora koşmak tarihe karışacak. Bilgisayarda canlandırma teknikleri yardımıyla pek çok film daha ucuza ve daha kısa zamanda çekilecek.
B) TIP ALANINDA TARİHE KARIŞACAK UYGULAMALAR
11) Hemofili hastaları uygun kanı bulmak için kan bankalarının kapısını aşındırmak zorunda kalmayacak. Vücudun dışında sentetik olarak geliştirilen proteinler veya vücudun içinde genetik değişikliğe uğramış hücreler, kan nakli aşamasında yaşanan sıkıntıları ortadan kaldıracak.
12) Saç dökülmesi, kafa derisindeki saç köklerinin canlandırılmasıyla tedavi edilecek. Beyaz saçlar genetik tedavi yoluyla eski rengine kavuşacak.
13) Bugün yılda yaklaşık 600.000 bypass ameliyatı yapılıyor. Bu zor ve riskli ameliyat kısa süre sonra tarihe karışacak. Kalp doktorları genetik müdahale ile tıkalı olan kan damarlarının yerine yeni damarların oluşumunu hızlandıracak.
14) Şeker hastaları insülin iğnelerine veda edecek. Doktorlar rutin olarak hastanın pankreasına sağlıklı Langerhans hücreleri yerleştirecek.
15) Genetik hastalıklar bir veya birden fazla genin mutasyonu sonucu oluşur. ılk tedavi edilecek genetik hastalık, büyük olasılıkla tek bir gene bağlı olan türe ait olacaktır, çünkü doktorların tek bir odağın yerini tespit etmeleri daha kolaydır.
16) Vücudun transplant edilen organı reddetmesini önlemek için bağışıklığı bastıran ilaçları kullanmaya gerek kalmayacak, Çünkü transplant edilecek olan organlar hastanın kendi dokusundan üretilecek.
17) Habis tümörleri yok etmeye veya durdurmaya yönelik olduğu halda sağlıklı dokulara da zarar veren kemoterapiler kanser tedavisinde önemini yitirecek, çünkü hastalıklı gene veya genlere yönelik tedaviler ön plana çıkacak.
C) PETROL VE PETROL YAN ÜRÜNLERİNİN TÜKETİMİNDE DEMODE OLACAK UYGULAMALAR
18) Otomotiv sanayinde içten patlamalı motorlar devre dışı bırakılacak, çünkü otomobil ve kamyonlar benzine bağımlı olmaktan kurtulacak. Akü ile çalışan elektrik motorları, hibrit benzin/elektrik motorları, yakıt hücreli motorlar devreye girecek.
19) Soğutma kuleleri dışarı çok fazla ısı yaydıkları için demode olacak. Bunların yerine, gazlı buzdolaplarındaki gibi, doğal gazlı emici soğutucular kullanılacak. Yayılan enerji geri döndürülerek elektrik üretiminde kullanılacak.
20) Plastik ambalajların yerine mısır nişaştası gibi biyopolimerler kullanılacak. Bu malzeme şu anda az da olsa kullanımda, ancak henüz petrolden üretilen ürünler kadar ucuz değil.
Bugün pek çok değişiklik başlangıç çizgisinde bekliyor. Bunların içinde geleceği en parlak olanı, her geçen gün küçülmekte olan baskılı devreler. Devrelerin küçülmesi her 18 ayda bir bilgisayarların hızının iki katına çıkmasına yol açıyor. Moor Yasası'na göre dijital gereçlerin tümü, ya daha da küçülerek aynı işi yapacak, ya da aynı boyutta kalıp iki misli iş yapacak.
Zamanımızda diğer bir önemli gelişme de genom projesi. Görüntü ortaya çıktıkça kolaylaşan yap-boz tahtasında olduğu gibi, çözülen gen haritasındaki şifreler okundukça insan sağlığının bilinmeyen yönleri de teker teker ortaya çıkıyor.
A) DEVRE DIŞI KALACAK OLAN TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİ
1) Mekano-elektrik teknolojisi giderek yerini daha güvenilir, katı-hal aygıtlarına bırakıyor. Sıkıştırma teknolojisi gelişip, katı-hal bellekleri yaygınlaştıkça, CD, DVD, VCR ve kaset teypleri gibi kayıt ürünleri giderek tarihe karışacak. MP3 tipi depolama aygıtları, bugünkü kapasitelerinin 10.000 katına, 1.28 terabit'e çıkacak. Bu da 200 civarında normal film kaydı anlamına geliyor. Film çekme kameraları ve projektörler devre dışı kalıyor, yerini yüksek-çözünürlüklü dijital görüntüleme ve dijital ışık modülatörlerine bırakıyor. Fotoğraf makineleri ve diyapozitif projektörleri antikacıların vitrinlerini süsleyecek. Mekanik açma-kapatma düğmelerinin yerini ses ile kumanda edilen kontrollar alacak.
2) Yasal belgelerin altına imza atmak tarihe karışacak. Kimlik tespitinde iris, parmakizi, ses-tanıma sistemleri gibi biyometrik yöntemler yaygınlaşacak. Kısaca kimliğinizi kanıtlamanız için fiziksel varlığınız yeterli olacak.
3) Gerçek orkestraların çaldığı film müzikleri yerini bilgisayar çıkışlı müziğe bırakacak. Koral müzik parçaları insan sesleri ile değil, elekronik gereçler tarafından seslendirilecek. Kısaca akustik sazlar ve canlı insan sesi çağdışı sayılacak.
4) TV kanalları bundan böyle çift-yönlü şebeke bağlantısı üzerinden rating'lerini kolaylıkla belirleyecek. Ayrıca program yapımcıları, biyometrik kimlik tespiti teknikleri yardımıyla, kimin hangi programı izlediğini tespit edebilecek. Özel yaşamın gizliliği kavramını tehlikeye atacak olan bu gelişmenin tepki çekmesi bekleniyor.
5) Pek çok analog aygıt yerini dijital aygıtlara bırakacak. Analog TV'ler ve radyolar elekronik hurdalıklarda çürümeye terk edilecek. Digital yayıncılık genel uygulama haline gelecek. Dijital TV ve radyoların kalitesi artacak. Panel ekranlar, uzun ömürlü LED'ler yaygınlaşacak. Analog cep telefonları ve telefon modemleri devreden çıkarak, yerine yüksek-performanslı dijital sistemler kurulacak. Cep telefonları, başta görüntü transferi olmak üzere, bugünkünden daha fazla veri iletecek. Ne var ki dijital sistemler, analog sistemlerin güvenilirliği ile karşılaştırıldığında biraz yetersiz kalacak. Bugün bilgisayarınızın TV'nizden daha sık sorun çıkartmasının altında yatan neden işte bu.
6) Video, plak ve bilgisayar programı satan dükkanlar teker teker kapanacak. Film, müzik ve bilgisayar programlarına sahip olmak isteyenler bilgisayar ağından yararlanılacak. Böylece pazarlama ve satış giderleri azalacak. İretim faaliyetleri, aracı kurumlar ve envanter tutma gereksinimi gibi ekonomik unsurlar ortadan kalkacak.
7) Telsiz bağlantıları ucuzlayacağı için kablolu kulaklıklar demode olacak. Cep telefonunu kulağına dayayıp konuşan insanlara rastlanmayacak, çünkü cep telefonları bilek veya belde taşınacak. Herkes telsiz kulaklık ve mikrofon ile konuşacak.
8) Kaybolma tehlikesi ortadan kalkacak, çünkü herkesin cep telefonu, avuçiçi bilgisayarı veya saatinde GPS (Global Koordinat Sistemi) bulunacak. GPS'ler yardımıyla insanlar bulundukları yeri birkaç metre farkıyla öğrenebilecek.
9) Posta giderleri ortadan kalkacak. Reklam şirketleri mesajlarını Internet kanalıyla evinize veya büronuza gönderecek. Ayrıca bu reklamlar sizin kişiliğinize, yaşam tarzınıza yönelik olacak, çünkü satın aldığınız malların özelliklerinden ve Internet'teki kişisel bilgilerinizden yararlanan reklamcılar size özel reklam hazırlayacak.
10) Film sanayinde dublör kullanmak veya sanatçıları zora koşmak tarihe karışacak. Bilgisayarda canlandırma teknikleri yardımıyla pek çok film daha ucuza ve daha kısa zamanda çekilecek.
B) TIP ALANINDA TARİHE KARIŞACAK UYGULAMALAR
11) Hemofili hastaları uygun kanı bulmak için kan bankalarının kapısını aşındırmak zorunda kalmayacak. Vücudun dışında sentetik olarak geliştirilen proteinler veya vücudun içinde genetik değişikliğe uğramış hücreler, kan nakli aşamasında yaşanan sıkıntıları ortadan kaldıracak.
12) Saç dökülmesi, kafa derisindeki saç köklerinin canlandırılmasıyla tedavi edilecek. Beyaz saçlar genetik tedavi yoluyla eski rengine kavuşacak.
13) Bugün yılda yaklaşık 600.000 bypass ameliyatı yapılıyor. Bu zor ve riskli ameliyat kısa süre sonra tarihe karışacak. Kalp doktorları genetik müdahale ile tıkalı olan kan damarlarının yerine yeni damarların oluşumunu hızlandıracak.
14) Şeker hastaları insülin iğnelerine veda edecek. Doktorlar rutin olarak hastanın pankreasına sağlıklı Langerhans hücreleri yerleştirecek.
15) Genetik hastalıklar bir veya birden fazla genin mutasyonu sonucu oluşur. ılk tedavi edilecek genetik hastalık, büyük olasılıkla tek bir gene bağlı olan türe ait olacaktır, çünkü doktorların tek bir odağın yerini tespit etmeleri daha kolaydır.
16) Vücudun transplant edilen organı reddetmesini önlemek için bağışıklığı bastıran ilaçları kullanmaya gerek kalmayacak, Çünkü transplant edilecek olan organlar hastanın kendi dokusundan üretilecek.
17) Habis tümörleri yok etmeye veya durdurmaya yönelik olduğu halda sağlıklı dokulara da zarar veren kemoterapiler kanser tedavisinde önemini yitirecek, çünkü hastalıklı gene veya genlere yönelik tedaviler ön plana çıkacak.
C) PETROL VE PETROL YAN ÜRÜNLERİNİN TÜKETİMİNDE DEMODE OLACAK UYGULAMALAR
18) Otomotiv sanayinde içten patlamalı motorlar devre dışı bırakılacak, çünkü otomobil ve kamyonlar benzine bağımlı olmaktan kurtulacak. Akü ile çalışan elektrik motorları, hibrit benzin/elektrik motorları, yakıt hücreli motorlar devreye girecek.
19) Soğutma kuleleri dışarı çok fazla ısı yaydıkları için demode olacak. Bunların yerine, gazlı buzdolaplarındaki gibi, doğal gazlı emici soğutucular kullanılacak. Yayılan enerji geri döndürülerek elektrik üretiminde kullanılacak.
20) Plastik ambalajların yerine mısır nişaştası gibi biyopolimerler kullanılacak. Bu malzeme şu anda az da olsa kullanımda, ancak henüz petrolden üretilen ürünler kadar ucuz değil.