Yarımada'da metro kazısı

Taksim-Yenikapı Metro Hattı'nın Tarihi Yarımada bölümündeki kazı çalışması on gün önce sessiz sedasız başladı. Ancak metro hattının bu bölümü Beyoğlu bölümünden daha sıkıntılı olacak. Çünkü Tarihi Yarımada SİT alanı ve bilimsel kazılar dışında kazı yapılması mümkün değil.

Şişhane'de binalar zarar görüyor, Fransız Sarayı'nın duvarları çatladı, Nur-u Ziya Sokak'taki binalarda ciddi zararlar meydana geldi, aman dikkat!'' derken sonunda Tarihi Yarımada'da metro kazısı başladı.

Süleymaniye'nin hemen altında, Katip Caddesi, Katip Çelebi Sokak'ta metro kazısı on gündür sürüyor. Molla Gürani Camisi'nin (Kilise Cami olarak da biliniyor) hemen altında açılan tünelden, metro kazısı sırasında çıkarılacak hafriyat boşaltılacak. Böylece bugüne kadar ‘‘metro kazısı başta Süleymaniye olmak üzere Tarihi Yarımada'daki pek çok yer altı ve yer üstü tarihi zenginliğine zarar verecek'' iddialarının da gerçek olup olmadığını deneyerek öğrenmiş olacağız!

Ancak Taksim-Yenikapı metro hattının Tarihi Yarımada ayağı ile ilgili tek sorun tarihi binaların zarar görme tehlikesi değil. Böyle bir kazının nasıl yapılabildiği de ciddi bir soru işareti. Çünkü hem 1 Numaralı Koruma Kurulu'nun 1995'de aldığı karar hem de Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nde bekleyen 5 bin ölçekli planlar metro çalışmalarının bu etabı karşısındaki en büyük engeller.

Burası SİT alanı

1995'te 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından SİT alanı ilan edilen bölgede değil metro, bilimsel nitelikli kazılar dışında herhangi bir kazı yapmak bile mümkün değil. Söz konusu kararı iptal edecek herhangi bir karar da bugüne kadar alınmadı. Yani Tarihi Yarımada kazısının nasıl yapıldığı, yine 1 Numaralı Koruma Kurulu'nun 95'de aldığı karara rağmen 99'da nasıl metro hattını onayladığı önümüzdeki günlerde tartışma yaratacak konuların başında geliyor.

Bölgeyi SİT alanı ilan eden 1 Numaralı Koruma Kurulu'nun o dönemdeki başkanı Prof. Dr. Taner Tarhan, ‘‘Biz Tarihi Yarımada'yı SİT alanı ilan ederken metroyu öngörmedik. Zaten İstanbul'u yoğunlaştıracak her türlü uygulamaya karşıyım,'' diyor ve ekliyor, ‘‘Tüm dünyada tarihi kentlerin eski bölümleri var; Eski Roma, Eski Paris, Eski Viyana... Kimlikleri olan bölgeler bunlar. Bu yapılanların sur dışında olması gerekiyor. Yapılanları onaylamıyorum.''

Planda metro yok

Taksim-Yenikapı Metro Hattı ile ilgili tek sorun 95'te alınan SİT kararı da değil. Şu anda 5 binlik planlarda da metro hattı görünmüyor. Zaten bu planlar da halen Büyükşehir Meclisi'nde onaylanmayı bekliyor. Planlar onaylandıktan sonra itirazlar için askıya çıkacak, daha sonra da yeniden 1 Numaralı Koruma Kurulu'na gönderilecek. Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından onaylandıktan sonra da 1/1000 ölçekli planlara işlenecek. Yani Taksim-Yenikapı Metro Hattı'nın Tarihi Yarımada kısmında başlanan çalışmalar ilk bölümünden çok daha tartışmalı geçeceğe benziyor. Bu arada tarihi Süleymaniye Camisi ve Külliyesi'nin temellerinin kazıya dayanıp dayanamayacağını da hep birlikte izleyeceğiz.