Neanderthal’ler ile modern insanın ilişkisi ne boyuttaydı?
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 13, 2004 21:23
Neanderthal’ler bizim atalarımız mıydı? Yoksa tümüyle farklı bir tür müydü? Cambridge Üniversitesi’nden bir grup bilim adamı, son çalışmalarından elde ettiklere bulgulara dayanarak, Homo sapien’ler ile Neanderthal’ler arasında türler arası bir birleşmenin olmadığını ileri sürüyor.
Neanderthal’lerin yok olmalarının üzerinden 35.000 yıl geçmesine karşın, hayvan postuna bürünmüş bu kaba görünümlü mağara adamları hayal dünyamızda hálá yaşıyor. İskelet kalıntılarının ilk kez 1856 yılında Almanya’nın Neander Vadisi’nde bulunmasından bu yana bilim adamları, Neanderthal’lerin farklı bir tür mü yoksa modern insanın atası mı olduğunu tartışıyor.
Son yıllarda yapılan çok sayıda araştırma, doğrudan atalarımız ile Ğ150.000 yıl önce Afrika’dan yola çıkarak Asya ve Avrupa üzerinden dünyaya yayılan Aurignacian denilen anatomik olarak modern insanlar- Neanderthal’ler arasındaki ilişki konusundaki tartışmayı yeniden gündeme getirdi.
İddia çürüyor
Son birkaç yıl içinde gerçekleştirilen araştırmaların sonucunda ortaya daha büyük bir resim çıkmaya başladı. Bu yeni bulgular Neanderhal’leri iyice dışlıyor. Cambridge Üniversitesi’nden arkeolog Paul Mellars, Nature adlı bilim dergisinin son sayısında yer alan makalesinde belirttiği üzere, genetik araştırmaların Aurignacian’ların ve Neanderthal’lerin aralarında cinsel ilişki olduğu yönündeki iddiaları çürüttüğünü belirtiyor.
Bu çalışmalar ayrıca insana evrimsel bir avantaj kazandırarak varlığını sürdürmesine olanak tanıyan çok önemli bir geni de su yüzüne çıkartıyor. Ancak aynı gen, Neanderhal’lerin dünya yüzünden silinmesine yol açmış olabilir.
FOXP2 adı verilen bu gen, Aurignacian’lara diğer türlerde olmayan bir lisan yeteneği kazandırdı. Neanderthal’ler daha önce düşünüldüğünden daha zeki olmakla birlikte, hiçbir zaman Aurignacian’larla aynı düzeye çıkamadılar.
Ne kadar yakınlaştılar?
Tarih öncesi dönemde kamp ateşlerinin çevresinde toplanan insanlar, Neanderthal komşularına ne kadar yakınlaşmış olabilirler? "Yeni genetik bulgular Neanderthal’lerin farklı biyolojik bir tür olduğu fikrini destekliyor" diye konuşan Mellars, "Binlecesinin içinde tek bir türler-arası üreme olsaydı dahi bugün bunun izlerini görebilirdik. Elde ettiğimiz kanıtlara göre Neanderthal adamının Homo sapien’lere hiç katkısı yok" diyor.
Daha önceki araştırmalar da Neanderthal DNA’sı ile modern insanın DNA’sı arasında bir benzerlik bulmamıştı. Yedi Neanderthal ve anatomik olarak modern 5 Aurignacian’ın iskelet kalıntıları üzerinde yürütülen en son DNA araştırması, Neanderthal türünün eski insanlardan tümüyle farklı olduğunu ortaya koyuyor.
Cinsel ilişki konusu
Bu iki hominid türü arasında cinsel ilişki olduğunu savunan iddia, ilk gömütlerin keşfi ile ortaya atıldı. Sözgelimi Hırvatistan’daki Velika Pesenica’da modern insan iskeletleri, daha eski kemiklerden yapılmış aletlerin, süs eşyalarının yanında bulunda. İlk başta bunların Neanderthal’ler tarafından yapıldığı sanıldı.
Ancak Mellars bu yorumu kabul etmiyor ve bunları Aurignacian’ların yapmış olması ihtimali üzerinde duruyor. Cambridge’li bilim adamına göre bu iki tür, Avrupa’da yanyana yaşarken, son Neanderthal’ler bazı modern teknolojileri benimsemiş olabilir.
Mellars görüşlerini şöyle savunuyor: "Bu da Neanderthal’lerin bazı şeyleri üretme yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor. Ancak bu, ürettikleri aletleri aynı amaçla kullandıkları anlamına gelmez.
Örneğin Neanderthal’ler statü belirtisi olarak boncuk kullanmazlardı. Yaptıkları yalnızca kopyalamak veya taklit etmekti. Neanderthal’ler vücut boyası olarak manganez dioksit kullanmakla birlikte sanatsal ürünler üretmiyorlardı ve sembolik düşünceden çok uzaktılar."
Niçin silindiler?
Bu son araştırma, ayrıca, tarih öncesi dönemin en zor bulmacalarından birini çözmeye yarayacak anahtarı da içeriyor. Bu bulmaca şu: Batı Avrupa’nın zorlu kış koşullarına daha iyi uyum sağladıkları halde Neanderthal adamı yeryüzünden niçin silindi? Olası yanıtlardan biri şu: 200.000 yıl önce insan beyninin yapısında köklü değişiklikler yaratan FOXP2 geni, Neanderthal ile Homo sapien arasında can alıcı bir fark yaratmış olabilir.
Mellars’ın çalışması bu tartışmalı konuda, kuşkusuz son söz değil. Neanderthal’ler ile Aurignacian’ların birbirleriyle ne kadar yakınlaştıklarını anlamada yaşanan zorluk, doğanın deneylere dayanan işleyişinin bir sonucudur.
Newsweek, 6 Aralık 2004 tarihli sayısındaki yazıya göre, Londra Doğa Tarihi Müzesi’ndeki İnsanın Kökenleri Bölümü’nden Prof.Chris Stringer, "Bizler çok başarılı bir model olmayı başarmışız. Ancak doğa bu başarıyı elde edinceye kadar, ‘insan nasıl olur’ konusunda epey deney yapmış olmalı" diyor.
Son yıllarda yapılan çok sayıda araştırma, doğrudan atalarımız ile Ğ150.000 yıl önce Afrika’dan yola çıkarak Asya ve Avrupa üzerinden dünyaya yayılan Aurignacian denilen anatomik olarak modern insanlar- Neanderthal’ler arasındaki ilişki konusundaki tartışmayı yeniden gündeme getirdi.
İddia çürüyor
Son birkaç yıl içinde gerçekleştirilen araştırmaların sonucunda ortaya daha büyük bir resim çıkmaya başladı. Bu yeni bulgular Neanderhal’leri iyice dışlıyor. Cambridge Üniversitesi’nden arkeolog Paul Mellars, Nature adlı bilim dergisinin son sayısında yer alan makalesinde belirttiği üzere, genetik araştırmaların Aurignacian’ların ve Neanderthal’lerin aralarında cinsel ilişki olduğu yönündeki iddiaları çürüttüğünü belirtiyor.
Bu çalışmalar ayrıca insana evrimsel bir avantaj kazandırarak varlığını sürdürmesine olanak tanıyan çok önemli bir geni de su yüzüne çıkartıyor. Ancak aynı gen, Neanderhal’lerin dünya yüzünden silinmesine yol açmış olabilir.
FOXP2 adı verilen bu gen, Aurignacian’lara diğer türlerde olmayan bir lisan yeteneği kazandırdı. Neanderthal’ler daha önce düşünüldüğünden daha zeki olmakla birlikte, hiçbir zaman Aurignacian’larla aynı düzeye çıkamadılar.
Ne kadar yakınlaştılar?
Tarih öncesi dönemde kamp ateşlerinin çevresinde toplanan insanlar, Neanderthal komşularına ne kadar yakınlaşmış olabilirler? "Yeni genetik bulgular Neanderthal’lerin farklı biyolojik bir tür olduğu fikrini destekliyor" diye konuşan Mellars, "Binlecesinin içinde tek bir türler-arası üreme olsaydı dahi bugün bunun izlerini görebilirdik. Elde ettiğimiz kanıtlara göre Neanderthal adamının Homo sapien’lere hiç katkısı yok" diyor.
Daha önceki araştırmalar da Neanderthal DNA’sı ile modern insanın DNA’sı arasında bir benzerlik bulmamıştı. Yedi Neanderthal ve anatomik olarak modern 5 Aurignacian’ın iskelet kalıntıları üzerinde yürütülen en son DNA araştırması, Neanderthal türünün eski insanlardan tümüyle farklı olduğunu ortaya koyuyor.
Cinsel ilişki konusu
Bu iki hominid türü arasında cinsel ilişki olduğunu savunan iddia, ilk gömütlerin keşfi ile ortaya atıldı. Sözgelimi Hırvatistan’daki Velika Pesenica’da modern insan iskeletleri, daha eski kemiklerden yapılmış aletlerin, süs eşyalarının yanında bulunda. İlk başta bunların Neanderthal’ler tarafından yapıldığı sanıldı.
Ancak Mellars bu yorumu kabul etmiyor ve bunları Aurignacian’ların yapmış olması ihtimali üzerinde duruyor. Cambridge’li bilim adamına göre bu iki tür, Avrupa’da yanyana yaşarken, son Neanderthal’ler bazı modern teknolojileri benimsemiş olabilir.
Mellars görüşlerini şöyle savunuyor: "Bu da Neanderthal’lerin bazı şeyleri üretme yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor. Ancak bu, ürettikleri aletleri aynı amaçla kullandıkları anlamına gelmez.
Örneğin Neanderthal’ler statü belirtisi olarak boncuk kullanmazlardı. Yaptıkları yalnızca kopyalamak veya taklit etmekti. Neanderthal’ler vücut boyası olarak manganez dioksit kullanmakla birlikte sanatsal ürünler üretmiyorlardı ve sembolik düşünceden çok uzaktılar."
Niçin silindiler?
Bu son araştırma, ayrıca, tarih öncesi dönemin en zor bulmacalarından birini çözmeye yarayacak anahtarı da içeriyor. Bu bulmaca şu: Batı Avrupa’nın zorlu kış koşullarına daha iyi uyum sağladıkları halde Neanderthal adamı yeryüzünden niçin silindi? Olası yanıtlardan biri şu: 200.000 yıl önce insan beyninin yapısında köklü değişiklikler yaratan FOXP2 geni, Neanderthal ile Homo sapien arasında can alıcı bir fark yaratmış olabilir.
Mellars’ın çalışması bu tartışmalı konuda, kuşkusuz son söz değil. Neanderthal’ler ile Aurignacian’ların birbirleriyle ne kadar yakınlaştıklarını anlamada yaşanan zorluk, doğanın deneylere dayanan işleyişinin bir sonucudur.
Newsweek, 6 Aralık 2004 tarihli sayısındaki yazıya göre, Londra Doğa Tarihi Müzesi’ndeki İnsanın Kökenleri Bölümü’nden Prof.Chris Stringer, "Bizler çok başarılı bir model olmayı başarmışız. Ancak doğa bu başarıyı elde edinceye kadar, ‘insan nasıl olur’ konusunda epey deney yapmış olmalı" diyor.