Her yıl 3 bin kadın rahim ağzı kanseri oluyor! Kanseri atlatan kadın anne olabilir mi?

Ocak ayı, ‘Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık’ ayı. Ülkemizde her yıl, 3 bin kadına rahim ağzı kanseri tanısı koyuluyor. Yaklaşık bin 500’ü ise rahim ağzı kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor. Bunların hemen hemen tamamı önlenebilirdi. Birkaç nokta var. Bunlardan birincisi HPV aşısı. HPV aşısını 9 yaşından itibaren çocuklara, kız erkek farketmeksizin, öneriyoruz. Aslında HPV aşısı, 100 ülkede ulusal aşılama programına girdi. Türkiye’de henüz programa girmedi ama eninde sonunda girecektir.

5 dakikalık cerrahi işlemlerle tedavi edilebilir

Şu dönemde, insanlar kendi imkanlarıyla aşıyı edinip, yapabilirler. Bu aşı için aşı sınırımız artık neredeyse yok, 45-50 yaşına kadar önerebiliyoruz. İkincisi, kadınların belli aralıklarla HPV testi ve smear testi yani rahim ağzı kanseri taramasına çağırıyoruz. Rahim ağzı kanseri, meme kanseri ve kolon kanseri olmak üzere toplamda 3 tip kanser taranabiliyor.

HPV testi ve smear testine çağırdığımız kadınlarda, pozitiflik gelebilir. Bu sık görülen bir durumdur, çok endişe etmelerine gerek yok. Pozitif gelen kadınlarda kolposkopi yapılır yani, mikroskopla rahim ağzına bakılır. O durumda, eğer gerekirse, şüpheli bir durum görünürse biyopsi alınır.

Biyopsi ile öncü bir lezyon saptanıp, 5 dakikalık cerrahi işlemlerle kanser gelişmeden lezyonlar tedavi edilir. İşte bu iki temel konuda, yani aşılama ve tarama ile rahim ağzı kanserini büyük oranda elimine etmek mümkün. HPV aşısı çocuklarda 2 doz, yetişkinlerde ise 3 doz omuza yapılır. Tıpkı diğer aşılar gibi kas içerisine yapılan bir aşı.

Sigara büyük bir risk faktörü

Diğer önemli nokta ise sigaranın bırakılması. Sigara çok büyük bir risk faktörü. Kötü senaryonun gerçekleşmesi durumunda, kanserin erken evrede tanı alması önem arz eder. Bunun için ise kadınların ne tür şikayetleri olduğunu ve ne tür semptomların gelişebileceğini bilmesi gerekiyor. En önemli semptom kanama. Düzensiz kanamalar, özellikle de ilişki sonrası tekrar eden kanamalar çok önemli. Muhakkak bu durumda bir jinekoloğa, bir jinekolog onkoloğa başvurulabilir.

HPV olmadan, rahim ağzı kanseri olmaz. HPV’nin 150’den fazla tipi var. Bunun yaklaşık 40 tipi genital bölgeyi tutar. Bunların 15-20 tanesi kanserli ilişkili tiplerdir. Bazıları siğil yapabiliyor. HPV, sigara gibi düşünülebilir. Sigara içen biri nasıl sadece akciğer kanseri değil de pankreas, mesane kanseri de olabiliyorsa HPV de öyledir. Bulaştığı yerde kanserojenik etki gösterir. Sadece genital bölgede değil. Bu eğer ağza bulaştıysa dil, gırtlak kanserlerine veya bu bölgede siğillere, içeride papilonlara yol açabilir.

Tedavinin ardından gebe kalınabilir

Eğer erken evrede tanı koyulduysa, yapılacak olan uygun ameliyatlarla yüzde 100’e varan oranda kür sağlanabilir. Sadece cerrahi ile mümkündür ancak bunun için de erken tanı çok önemlidir. Günümüzde, kadınlarda çocuk istem yaşı giderek artıyor. 30’lu hatta 40’lı yaşlarına gelip de ilk çocuğunu bu yaşlarda isteyen kadınlar oldukça fazla.

Dolayısıyla rahim ağzı kanseri olup çocuk isteyen kadınları sık görülüyor. Eğer erken tanı sağlandıysa rahmi koruyacak şekilde sadece rahim ağzı ve çevre dokuları alacak uygun ameliyatlarla önce kanser tedavi edilip, ondan sonra kadınların gebe kalması sağlanabilir. Gebelik tamamlandıktan sonra ise uygun tedavili takipleri yapılır.

HPV aşısını yapmak gerekiyor

HPV pozitif gelen kişi, aile olarak da gelebiliyor ve biraz endişeli olabiliyorlar. Hiç endişe edecek bir şey yok. Cinsel aktif bir kadın veya erkek farketmeksizin, yolda 10 kişiyi çevirirseniz bunların yaklaşık 8-9’u, ömrü boyunca HPV’ye yakalanacaktır.

HPV, dünyada cinsel yolla bulaşan en sık görülen hastalık. Bundan korunmak HPV aşısı ile mümkün. Bu dönemde, aşıdan çok bahsediyoruz. Bu kanserin de HPV virüsünün de aşısı var. Bu aşıyı yapmak gerekiyor. Yakın gelecekte, ülkemizde de ulusal aşılama programına girileceği düşünülüyor. HPV pozitif çıkabilir ancak tedavisi mümkün ve aşı ile önceden de önlenebiliyor.