Son şans

ABD Dışişleri Bakanı Powell'ın bir süre önce ‘‘kanıt’’ diye ortaya attığı iddiaların bir kısmının, denetçiler tarafından yalanlanması dikkat çekiciydi.

Uydu fotoğraflarına dayanarak bir tesisten yasaklı silahların kaçırıldığı iddiası şüpheliydi. Birer hafta ara ile çekildiği halde arka arkaya konan fotoğraflar, bir kaçırma harekatını kanıtlamak için yeterli değildi.

Denetçiler gelmeden önce tesislerin temizlendiği iddiası da doğru değildi. Çünkü, denetçiler hiçbir şekilde Iraklı yetkililere nereye gideceklerini önceden söylemiyorlardı.

Denetçilerin açıklamaları ve bulguları yanlış yorumlanıyordu. Uranyum gibi. Bu konu, Irak'ın silah programı ile ilgili verdiği 2 bin sayfalık raporda bulunuyordu. Iraklılar, uranyum edinmek için gayret içinde olmadıklarını söylediler, ancak tersi yansıdı.

Bir konu daha vardı. Irak'ın elindeki kitle imha silahları ile ilgili istihbaratın, zamanı gelince otaya çıkartılmak üzere saklanmasını kabul etmek mümkün değildi. Denetçiler, bu bilgilerin mutlaka kendilerine verilmesini ve Irak'ın silahsızlandırılmasının çok daha sağlıklı verilerle ve daha kısa zamanda, barışçı yollarla yerine getirilmesini istiyorlardı.

‘‘Tüm ülkeler, elerindeki bilgileri bize vermek zorunda’’ diyorlardı.

* * *

SADDAM Yönetimi, 1991 yılından beri göstermediği işbirliğini üç aydan beri gösteriyordu. Bunun nedeni açık. Savaş ihtimalinin ciddileşmesi Bağdat'ı, işbirliğine mecbur etti.

Kitle imha silahları yapımına yönelik malzeme alım ve ithalatını yasaklayan karar iki gün önce yayınlandı. 12 yıl gecikme ile.

Ama denetçiler, Saddam Yönetimi'nin hálá yeterli bir işbirliği içinde olmadığının altını çizdiler.

El Baradei, ‘‘Irak koşulsuz ve daha üst düzeyde işbirliği yapmalı’’ dedi.

El Samud 2 ve El Fatah füzelerinin menzilleri 150 km'yi aşarak BM kararlarını ihlal ediyordu. Kimyasal silahlarla ilgili yeterli bilgiye ulaşılamamıştı.

Ayrıca, kitle imha silahlarıyla ilgili hálá yanıt bekleyen sorular vardı.

27 Ocak'taki Güvenlik Konseyi toplantısından bu yana, casus uçakların Irak semalarında uçuşu için gerekli çalışmalar hızlanırken, silah programlarına katılan bilim adamlarının listesini iletti denetçilere.

Şimdi Mart başına kadar iki hafta daha var. Denetçiler, bu tarihe kadar yeni bir rapor daha hazırlayacaklar.

Washington, tek başına Irak'a müdahaleye kararlı olduğu sinyalleri veriyor ama eğer gerçekten, denetçilerin istediği düzeyde bir işbirliği sağlanır ve BM kararları yerine getirilirse Bush Yönetimi'nin savaş kararı alması kolay olmaz.

* * *

RUSYA Dışişleri Bakanı İvanov, ‘‘Bugün sevgililer günü. Bugün buradan barışçı çözüm arayışlarına odaklanma kararı çıkmalı’’ dediğinde Güvenlik Konseyi'nde alkış koptu.

Washington'un tek taraflı harekete geçmesi, Birleşmiş Milletler'i yıpratacak. Ya Saddam'ın, BM kararlarını 12 yıldan beri ihlale devam etmesi? Güvenlik Konseyi'nin savaş karşıtı cephesi buna sonsuza kadar göz yummayacak.

Önümüzdeki iki hafta Saddam'a son şans. Barışa da. Barış taleplerinin mutlaka Bağdat'a da duyurulması gerekiyor.