Kozmopolit Baltık başkenti: Vilnius
Avrupa’nın Kültür Başkenti seçilen Litvanya, birçok tarihi eserle insanı büyülüyor. Litvanya’nın başkenti olan Vilnius ise başka bir dünya. Çünkü Vilnius’ta bulunan ‘’eski şehir’’ bölgesi tam anlamıyla tarih ile iç içe olmanızı sağlıyor. ‘’Eski Şehir’’ bölgesi 1994’te UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmış. Çok sayıda kilise ve Gotik yapıda binaların olması bambaşka bir dünyanın kapılarını açıyor…
2009’da Avrupa Kültür Başkenti seçilen Litvanya’nın başkenti Vilnius’un, eski şehir bölgesinin tümü 1994’te UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmış. 
Vilnius genel olarak Barok bir şehir olarak bilinse de başta St.Anne’s Kilisesi olmak üzere şehirde çok sayıda Gotik yapı da bulunuyor. Vilnia Nehri’nin kenarında yer alan St.Anne’s Kilisesi, eski şehirde yer alıyor. Vilnius’un en güzel kiliselerinden olan bu kilise, rivayete göre, ülkeyi fethi sırasında Napolyon’u bile çok etkilemiş ve Napolyon, bu kiliseyi Fransa’ya taşımak istemiş. Ufak tadilatlar dışında kilisede 500 yıldır hiç değişiklik yapılmamış. Gotik kilisenin iç kısımları Barok tarzda dekore edilmiş. Vilnius’ta 65 kilise bulunuyor. Şehir, yürüyerek gezilebilecek kadar küçük olduğundan sayıyı küçümsemeyin. Neredeyse adım başı karşımıza kilise çıkıyor.
Şehrin dar sokakları sizi eski şehir bölgesine (Old Town) çıkarıyor. Town Hall Square (Belediye Binası Meydanı), ticaretin, kutlamaların ve başkaca her türlü etkinliğin merkezi. Şehir, Belediye Sarayı (Town Hall) etrafında büyümüş. Ana arter Pilies Caddesi, Kraliyet Sarayı (Royal Palace) ve Town Hall arasında uzanıyor. Pilies Caddesi, sokak satıcıları ve sanatçılarla her daim hareketli ve canlı. Bu caddenin paralelinde, Daukanto Meydanı’nda ise Başkanlık Sarayı karşımıza çıkıyor. Eski şehir merkezinde bulunan devasa Lenin heykeli ise 1991’de bulunduğu yerden kaldırılmış.
Pilies Caddesi’nin sonu Katedral Meydanı’na dayanıyor. Eski şehrin bir parçası olan Cathedral Square (Katedral Meydanı), Kent merkezinin ana caddesi Gedimino Bulvarı ve Eski şehrin kesişiminde yer alıyor. Bu meydan, çok sayıda tarihi sembolle çevrili… Meydanda bulunan 52 metrelik çan kulesi ve Katedral son derece görkemli. 1251’de orijinali ahşaptan yapılmış olan St.Stanislav ve St.Vladislav Katedrali veya daha çok bilinen ismiyle Vilnius Katedrali Vilnius’ta en çok ziyaret edilen yapı. Bu kompleks 1922 yılında bazilika unvanı almış. Barok ve Neo Klasik tarzda yapılmış olan bu büyük katedral, 1950’de Sovyetler Birliği tarafından kapatılarak müzeye çevrilmiş, 1989’da ise yeniden ibadete açılmış.
Vilnius’ta “Gediminas” ismine sıklıkla rastlayacaksınız. Gediminas, Vilnius’un kurucusu ve Litvanya Grandükü imiş. İnanışa göre, Grandük, bugünkü Gediminas Tepesi’nin eteklerinde avlanıyormuş. Yorulmuş ve uykuya dalmış. Rüyasında, demir bir kurdun 100 kurt gücünde uluduğunu görmüş. Pagan kahine rüyasını anlattığında kahin, dinlendiği yere bir şehir kurulacağını ve bu şehrin demir bir kurt kadar güçlü olacağını, kentin sesinin tıpkı kurdun uluması gibi tüm dünyaya yayılacağını söylemiş. Bunun üzerine Grandük Gediminas, buraya Vilnius’u kurmuş.
Katedral Meydanı’na çıkan caddelerden biri de Gediminas Bulvarı. Bu cadde, şehrin en işlek caddelerinden... Katedralden, Zverynas Köprüsü’ne kadar 2 kilometre boyunca uzanan cadde boyunca dinlenebileceğiniz restoran ve kafeler bulunuyor. Bu cadde üstünde bulunan Ulusal Drama Tiyatrosu’nun girişinde nöbet tutan, drama, tragedya ve komedyayı temsil eden siyah kıyafetli, altın yüzlü esin tanrıçaları dikkat çekiyor.
Vilnius Kalesi’ne Katedral Meydanı’ndan dik yokuşu tırmanarak veya fünikülerle ulaşılabiliyor. Fünikülerin başlangıç noktası ve Kule arasındaki mesafe 71 metre. Burada bulunan kırmızı tuğladan yapılan Tower of Gediminas Castle (Gediminas Kalesi Kulesi), Yukarı Kale (Upper Castle)’nin bir parçası. 1400’lü yıllarda yapılan ve Vilnius’un en eski yapılarından biri olan Gediminas Kulesi’nden müthiş şehir manzarasını seyredebilirsiniz. Bu hakim tepe, Vilnius’u kuşbakışı görebilmek için yüzyıllardır gerekli yüksekliğe sahip olmuş. Tepenin aşağısına doğru indiğinizde karşınıza çıkan arkeolojik bölge Aşağı Kale olarak ifade ediliyor.
Vilnius’taki çok sayıda tarihi yapıdan biri de Şafak Kapıları Geçidi. The Gates of Dawn (Şafak Kapılar Geçidi), Vilnius’un en çok ziyaret edilen yerlerinden biri. 1500’lü yılların başında, şehir duvarları ve duvarlar arasında 9 kapı yapılmış olup, bu 9 kapıdan geriye sadece bu kapı kalmış. Bu geçit kapısının üstüne daha sonra kilise yapıldığı için kapı, mabede dönüşmüş. Şafak Kapısı Şapeli’ndeki Meryem Ana figürü “Kutsal Bakire Meryem Tablosu” veya “Vilnius Madonnası” olarak tüm Dünya’da biliniyor ve Hıristiyan Hacılar burada dua ediyor.
Litvanya’da çok sayıda müze ve sanat galerisinde de zaman geçirebilirsiniz. Litvanya’nın en geniş sanat koleksiyonu Lithuanian Art Museum’da yer alıyor. The House of The Signatories’te bulunan ve 1918’de imzalanan Act of Independence of Lithuania günümüzde Litvanya’nın simgelerinden. The Museum of Genocide Victims, Sovyet Dönemi sırasında hayatını kaybedenlere veya Komünist rejime karşı faaliyette olduğu iddiasıyla KGB tarafından işkence edilenlere adanmış. Bu yüzden müze, daha çok KGB Müzesi olarak da biliniyor ve o döneme ilişkin çok sayıda belge sergileniyor.
The National Art Gallery, 20.yüzyıl sanatına ışık tutan sanat eserlerinin görülebileceği bir modern sanat müzesi. 2007’e Avant-gard film yapımcısı Jonas Mekas tarafından açılan Jonas Mekas Visual Art Center da görülmeye değer.
İçinden geçen çok sayıda nehirle sulanan Vilnius, yeşil alanlar, parklar ve bahçelerle kaplı. Şehir merkezinde yer alan Vingis Park, bu parkların en büyüğü. Festivaller, konserler ve sergilere ev sahipliği yapan Sereikiskes Park ise Gediminas Kulesi yakınında. Yaz aylarında Vilnius’a gittiyseniz bu parklardan birine uzanıp gökyüzünü izleyebilirsiniz.
Fotoğraflar: Serhat SARISÖZEN
