Zor beğenen gezginlerin efsanevi festivali: Kumbh Mela

Kumbh Mela’nın kelime olarak ne anlama geldiğine bakacak olursak; Sanskritçede Kumbh kulpsuz ve ağzı dar olan bir kap ya da güğüm anlamına gelir. Bu kelime aynı zamanda Kova burcuna işaret eder. Mela’ysa toplanma veya festival demektir. Yani Türkçesi Kova Festivali olarak ifade edilebilir.

Bu festivalin gerçekleştirilme zamanlarını ve yerlerini açıklamak için de Kumbh Mela’nın kökenine inmek gerekir. Bu kaynak ise Hint Mitolojisi’ne ve Hint Yaratılış mitlerine dayanır. Puranalar’da, Maharabata ve Ramayana destanlarında geçen anlatıya göre Tanrılar güçlerini kaybeder ve hem bu güçleri yeniden elde etmek hem de ölümsüzlük iksiri Amrita’yı kazanmak isterler. Bunun için ise Süt Okyanusu’nun çırpılması ve köpürtülmesi gerekmektedir. Bunu yapabilmek için iblislerle içeceğin adilce paylaşılması üzerine onların yardımıyla Amrita bir kumbh içinde ortaya çıkar. Fakat iblisler anlaşmaya uymaz ve Amrita’nın tamamını almak için kumbh’u çalar. Bunun üzerine gökyüzünde savaş çıkar. 12 gün ve 12 gece boyunca süren, yeryüzüne ise 12 yıl olarak yansıyan bu savaşta Amrita, Hindistan’ın dört ayrı yerine dökülür. Bu yerler Allahabad (Prayag), Haridvar, Uccain ve Nasik’tir.

 Bu anlatıya uygun olarak Kumbh Mela, bu dört şehirde üç yılda bir olmak üzere 12 yılda bir gerçekleştirilir. Gerçekleştirileceği zaman ise gökcisimlerinin konumlarına göre belirlenir. Ay, Güneş ve Jüpiter’in konumları dinin önde gelenleri tarafından titiz bir hesaplamayla bulunulur ve buna göre Jüpiter Kova burcuna, Güneş ise Koç burcuna girdiğinde Kumbh Mela düzenlenir. Altı yılda bir Haridvar ve Allahabad’da düzenlenen toplanmaya Ardh Kumbh (Yarım Kumbh), 12 yılda bir Allahabad, Haridvar, Uccain ve Nasik’te düzenlenene Purna Kumbh (Tam Kumbh), 12 Parna Kumbh Mela’da bir yani 144 yılda bir gerçekleşen törene ise Maha Kumbh Mela denir. En sonuncusu 2001 yılında düzenlenen Maha Kumbh Mela’ya toplamda 60 milyon kişi katılmıştır. Festival ve törenler yaklaşık olarak 55 gün sürer.

Kumbh Mela Hindu inancına göre, bir hac ve arınma festivalidir. Hacı olmak isteyen Hindular Ay, Güneş ve Jüpiter’in konumundan güç alan nehrin kötülükleri yok etme, günahlardan arındırma ve kişiyi kurtuluşa götürme özelliklerinin güçlenmesinden de faydalanarak nehirde yıkanırlar, arınma umar, bu suyla bedenlerini, ruhlarını temizleyerek kötü karmayı ortadan kaldırırlar. Her Kumbh Mela’ya yaklaşık 15 - 20 bin svami, Naga Baba ve guru yürüyerek katılır. Bu festivalde araçların yeri yoktur, bisikletler bile özellikle ritüellerin gerçekleştirildiği yerlerde bulunmaz. Güneşin doğuşu ve batışı sırasında Ganj’da yıkanılır, meditasyon yapılır. Aarti (ateş-ışık pucaları) törenlerine iştirak edilir, ziyaretçiler guruların konferanslarına katılır. Naga Baba’lara sadaka verilir ve guru kamplarına bağışta bulunulur. Bunlara ek olarak festivalde tahıl dolu çömlekler de nehre batırılır. Bu şekilde kutsanan tahıllar tohumlara karıştırılır ve bu yolla hepsi kutsanmış sayılan tohumlarla bereket sağlanacağı düşünülür.

Bu festivalde yürümek şarttır, bu dini törene katılanlar 5 - 10 kilometre arasında yürür, kutsal mekânlarda fotoğraf makinesi, cep telefonu kullanılmaz. Yine bu mekânlarda sadece vejetaryen beslenilir ve alkollü içki içilmesi yasaktır.

Festivalin kökeninin hikâyesindeki ruhani izlere bakıldığında Amrita herkesin ulaşmak istediği ilahi bilgiyi temsil ederken, bunun içinde belirdiği testi ise insanı, evreni işaret eder. Burada Amrita’ya yani ölümsüzlük iksirine ulaşmak için gereken çırpılma, çalkalama işlemi içte bir araştırmaya ve dipte kalanlara ulaşılmasına sembolize eder. Sonuç olarak bu deneyimle aynı bu anlatıda olduğu gibi insanlar Kumbh Mela’da bilgiye, arınmaya ulaşmayı umar. Dünyanın her yerinden milyonlarca insanın bir araya gelerek aradığı belki de budur. Kumbh Mela festivaline gitmek isteyenler için, 18 Ocak 2019’da hareket eden ve 20 yıldan fazla zamandır bu festival hakkında derin araştırmaları, engin bilgisi bulunan duayen turizmci-rehber Faruk Pekin liderliğinde çok değerli bir program hazırlanmış. Faruk Pekin’in ayrıcalığı sayesinde, Naga Babaların kamplarını gezip Tören Alayı’na katılma, gezginlerin çoğunlukla içine giremediği büyük törenleri çok yakından izleme imkânı olabildiğini de belirtmek isterim. Hatta meraklısının Ganga’daki arınma törenine bile katılabilmesinin mümkün olacağını söyleyeyim. Dünyanın bu en özel dini festivallerinden biri olan ve milyonların katıldığı buluşma için, bir bilenle yola çıkmakta fayda olduğunu düşünüyorum. En değerli keşifleri, en kaliteli ve en keyifli şekilde yapabilmenizi dilerim.

Kaynak: travelpr.com.tr