Toroslar'da düğmeli evlerin köyü: Ormana Köyü
"Düğmeli evleri duydunuz mu, gördünüz mü?" soruları üzerine evlerin düğmesi mi olurmuş merakı ile düştük yollara... Toros Dağları’nın arasından geçen yolda zaman zaman karlı dağlar, zaman zaman çam ağaçları ve köylülerin kurduğu sağlı sollu portakal tezgâhları manzarası eşliğinde orada bir köy var uzakta hissiyle sürdü yolculuğumuz. Antalya şehir merkezinden çıktığımız 2,5 saatlik yolculuktan sonra Ormana Köyü’ne vardık. Burası doğdukları yeri unutamayanların beldesiymiş. Köyün girişine bu yazının olduğu bir tabela bile koymuşlar. İşte Ormana Köyü ile ilgili detaylar...
Doğaya yüzümüzü daha çok dönmek istediğimiz bu günlerde hafta sonu gidilecek en güzel, en doğal rotalardan biri Ormana Köyü. Burası el değmemiş doğasıyla Toroslarda saklı bir cennet. 
Çok fazla bilinmeyen, anlattığım zaman “öyle bir yer mi varmış” tepkileri aldığım yerleri keşfetmeyi çok seviyorum. Düğmeli evler de öyle yerlerden biri oldu benim için. Mimarisinden dolayı bu evlere ‘’düğmeli evler’’ adı verilmiş.
Bu evler, tamamen yöredeki malzemeler kullanılarak (ağaç ve taş) yapılan Antalya’nın Akseki ve İbradı ilçeleri ve köylerinde uygulanmış yöreye özgün mimari yapılar. Evlerin en büyük özelliği harç veya çimento gibi herhangi bir malzeme kullanmadan yapılmış olmaları. Katran ağacından kesilen ahşap ile yapının iskeleti oluşturulmuş. Katran ağacı aynı zamanda Lübnan Sediri olarak da biliniyor. Lübnan bayrağına da simge olan bu sedir ağacı Toros Dağları’nın yüksek kesimlerinde yer alıyor. İskeletin dışarıda kalan kısımları düğme gibi görünüyor. Bu özgün mimariye sahip düğmeli evler iki katlı ve duvarları taş, depreme dayanıklı ve hiçbir koruma olmadan yüzlerce yıl çürümeden dayanabiliyor.
Ormana Köyü’nde bazılarının restore edildiği, bazılarının yıkılmaya yüz tuttuğu bazılarında ise hala yaşamın olduğu 300’den fazla tarihi ev yer alıyor. Köy kültür mirası statüsünde olduğu için evlerin restorasyonlarının da aslına uygun yapılması gerekiyor.
Köyün sokaklarında gezerken evlere düğmeli denilmesine sebep olan duvardan taşan ahşap parçalara tutunarak tırmanıyoruz. Kuzenimle birlikte duvarına tırmandığımız bir düğmeli evin yanından geçen adını sonradan öğrenip saatlerce muhabbet ettiğimiz Habibe Teyze “hoş geldiniz kızlar” diyerek selam veriyor. Düğmelerine tek tek basarak aşağı inerken Habibe Teyzeden köyle ilgili epey bir bilgi alıyorum. Ertesi gün bizi çaya davet ediyor ve odun ateşinde yeni pişirdikleri kömbeden ikram ediyor. Ormana Köyü’nde köy halkıyla sabahtan akşama çay eşliğinde sohbet ederek de geçirebilirsiniz zamanınızı. Köy halkı çok sıcakkanlı ve misafirperver.
Düğmeli Evlere nasıl gidilir?
Toroslarda yer alan Ormana Köyü Antalya’nın İbradı ilçesine bağlı, Antalya’ya 170 kilometre, Manavgat’a ise 60 kilometre mesafede. Antalya merkezden arabayla 2,5 saat, Antalya havalimanından 2 saat sürüyor. Ayrıca Antalya otogardan Ormana’ya minibüsler gidiyor. Minibüsler yol üzerindeki köylere de uğradığı için yolculuk 4-5 saati bulabiliyor. Araçla giderken dağ yolunu tercih ederseniz manzaranızın bir bölümü Oymapınar Barajı olacak, yolda sürekli durup fotoğraf çekmek isteyeceksiniz.
Düğmeli Evlerde Konaklama
Ormana köyü, geçim sıkıntısı nedeniyle büyük şehirlere çok fazla göç vermiş ancak Ormanalılar köylerini unutmamış. Köyünü unutamayanlardan biri de Özgüven ailesi. Daha önce İstanbul’da yaşayan aile, tarihi düğmeli evleri restorasyon ve koruma projesi ile turizme kazandırmak ve köyde yaşayanlar için de iş fırsatı yaratma hedefi ile köylerine geri dönerek Ormana Active Projesini hayata geçirmişler.
Ormana Active bünyesinde butik otel olarak hizmet veren üç konak ve iki restoran bulunuyor. Ormana’da doğallığı korunmuş sedir katran ağacının kokusunun etrafa yayıldığı konaklarda uyuyorsunuz. Sabah erken uyanmak için en güzel sebep ise yöresel lezzetlerin sunulduğu muhteşem köy kahvaltısı, kışın soba başında, yazın bahçede. Odun ateşinde taş fırında pişen pideleri ise damak çatlatan cinsten. Düğmeli evlerde gecelik konaklama kahvaltı dahil kişi başı 100 TL. Burası tüm yıl hizmet veriyor. İletişim: 0 242 692 30 30
Bu Bölgede Neler Yapılır?
Altınbeşik Mağarası
Türkiye’nin en büyük, dünyanın üçüncü büyük yer altı gölüne sahip Altınbeşik Mağarası Ormana Köyü’ne 7-8 kilometre uzaklıkta. Bu yolda giderken manzaranız yolda geçeceğiniz Ürünlü Köyü’nün tarihi düğmeli evleri olacak. Altınbeşik Mağarası iki kattan oluşuyor ve uzunluğu 50 kilometre. Havanın yağmurlu olması nedeniyle mağarayı kapısına kadar gitsek de göremedik, kış aylarında genelde ziyarete açık değil.
Eynif Ovası
Ormana'nın Eynif Ovası 90.000 dönümlük alana sahip. Bu bölge tarihi yollara ve kervansaraylara ev sahipliği yapmış. Eynif Ovası'nda yakalayabileceğiniz en güzel manzara ovada özgürce dolaşan vahşi yılkı atları olacak.
Festivaller
Köyde birçok festival de düzenleniyor. Hem Türkiye’nin dört bir yanından hem de yurtdışından ziyaretçiler geliyor bu festivallere.
Üzüm Festivali: Köy halkı için büyük önem taşıyan bu festival tam 50 yıldır bağbozumu ile sonbaharda düzenleniyor. Bu yıl ağustos sonu - eylül ayı başında 51.si düzenlenecek. Bu gelenekselleşmiş festivalde Ormana'nın meşhur çavuş üzümleri tadılıyor, bağlardan toplanan üzümler yarışmaya sokuluyor.
Artoros Sanat Festivali: Artoros, sanat çalıştayı olarak her yıl Eylül ayında düzenleniyor. Bu festivale yurt dışından da birçok sanatçı katılıyor ve sokakları bir sanat galerisine dönüştürüyor.
Rahvan At Yarışları: Atçılık Federasyonu tarafından her yıl Eynif Ovası’nda düzenleniyor. Ülkemizin çeşitli yerlerinden gelen atçıların katılımıyla gerçekleşen yarışlar temsili Selçuklu kervanı geçişiyle başlıyor. Ormana Köyü, hafta sonunuzu geçirmeniz için eşsiz bir fırsat. Evlerin düğmeleri nasıl oluyormuş yerinde görmeniz dileğiyle.
Fotoğraflar: Nurgül BÜYÜKKALAY
