Uçaklarda, havalimanlarında o kelimeler yasak!

Geçen günlerde Frankfurt Havalimanı’nda ilginç bir olay yaşandı. New York uçağına binecek bir ABD vatandaşı yolcunun el bagajında güvenlik kontrolünde sıvı tespit edildi. 100 ml’nin üzerindeki ambalaja sahip deodorantı güvenlik almak istedi. Ancak yolcu bunu vermek istemiyordu. Tartışma başladı. Profesör olan yolcu, araya giren polise “Kahrolası Nazi” dediği iddiasıyla gözaltına alındı. Almanya’da kanunlara göre, birisini ‘Nazi’ olarak itham etmek suç.

Terörü akla getiren kelimelerin uçaklarda, terminallerde kullanılması yasak. Ama Almanya’da yaşanan bu olay gibi listeye ülkelerin hassas olduğu konulardaki kelimeleri de eklemek gerekiyor. Terör riski nedeniyle son yıllarda havalimanlarında ve uçaklarda uygulanan güvenlik giderek sıkılaşıyor. Uçakta kabin memurları, havalimanında güvenlik görevlileri bir yandan yolcuyu gözlemlerken diğer yandan da ne konuştuklarına dikkat ediyor. Bazen yan koltukta oturan bir yolcu duyduğu bir kelimeden şüphelenip bunu kabin memuruna söyleyebiliyor. Güvenlik prosedürü başlıyor.

Hangileri yasak?

Amerikan Havacılık Otoritesi (FAA) tarafından hazırlanan ve güncellenen listede terörist (terrorist), bomba (bomb), füze (missile), silah (gun), 9/11 (11 Eylül saldırılarını hatırlatması nedeniyle) patlamak (explode), patlama (explosion), cinayet (killing), intihar (suicide), kimyasal (chemicals) kelimelerini kullananlar terör şüphesi ile işlem görebiliyor.

Şaka yapmayın!

Güvenlik kontrolünde bagajınız röntgen cihazından geçiyor. Görevli, bavulunuzdaki sıvı veya elektronik eşyanın verdiği görüntüden şüphelendi. “Bagajınızda ne var?” diye sordu. Sizde esprili bir günündesiniz. Gülerek “Bomba var!” diye şaka yaptınız. Bu şakanız büyük sıkıntıya neden olabilir. Güvenlik görevlileri bu şakaya gülüp geçmez. Prosedür uygulanır. “Ben şaka yapmıştım!” bile deseniz bomba şüphesi başınızı ağrıtır.

Sıcaktan ‘patlasanız’ da...

Türkçemiz lastik gibi. Kelimelerin nereye çekileceği belli olmuyor. Geçen yıllarda İstanbul Atatürk Havalimanı’nda uçak yerdeyken bir yolcu yüksek kabin ısısı nedeniyle “Sıcaktan patlayacağız!” demiş, bunu duyan kabin memuru haklı olarak tehlikeli kelimeyle birlikte güvenlik prosedürlerini başlatmıştı. Uçağa gelen polis yolcuyu indirmişti. Yolcu sıcaktan bunalmış ama kullandığı yanlış kelime, başını derde sokmuştu.

İşte güvenlik uygulamaları

Havalimanında: Özellikle güvenlikten geçerken veya görevlilere karşı kullandığınız yanlış bir kelime sonrasında kısa sürede karşınızda polisi bulabilirsiniz. Bu tür durumlarda yolcu güvenlik soruşturmasından geçiriliyor. Herhangi bir sorun yoksa, şüpheli davranış göstermiyorsa, serbest bırakılıyor. Ancak uçağınızı kaçırmanız garanti. Veya ciddi rötara neden olabilirsiniz.

Uçakta (yerde): Bir yolcunun söylediği kelimeler şüphe uyandırıyorsa, kabin memuru durumu kabin amirine, o da kokpitte pilotlara iletiyor. Uçak yerdeyse, hemen polis çağrılıyor. Sorunlu yolcu prosedürü uygulanıyor. O yolcu uçaktan indiriliyor. İşlemlerle birlikte rötar kaçınılmaz.

Havada olursa: Dünyada birçok havayolunda yolcu gibi uçan polis veya özel eğitimli güvenlik bulunuyor. Saniyeler içinde o yolcuya gerekli müdahale yapılıyor. Kabin ekiplerinde yolcunun etkisiz hale getirilmesi için plastik kelepçeler de mevcut. Olay bu aşamaya gelmese bile pilotların ‘divert’ etme yani planlanandan farklı bir havalimanına iniş yaparak o kelimeleri kullanan yolcuyu polise teslim etmek gibi hakları da bulunuyor.