O koltuğa herkes oturamıyor

Rusya’nın Novy Urengoy şehrinden Moskova’ya uçacak Pobeda Havayolları’nın uçağında geçen günlerde ilginç bir olay yaşandı. Kabin ekibi kalkış öncesinde sayım yaparken Alexander Kimerov adlı yolcunun acil çıkış kapılarının önündeki koltukta oturduğunu gördü. Rus Voleybol Milli Takım oyuncusu Kimerov, 2 metre 13 santimetrelik boyu ile acil çıkış kapılarının önündeki biraz daha geniş koltuklara bile zorlukla oturmuştu.

Herhangi bir acil durumda, uzun bacakları, çıkışı engelleyeceği için kabin amiri yerinin değiştirilmesini istedi.
Ancak bu isteğe Kimerov itiraz etti. Kendisine bu koltuğun verildiğini söyleyerek yerinden kalkmadı. Sonrasında uçağa gelen onlarca polis Kimerov’u yerinden kaldırmak için dakikalarca dil döktü…

Neden daha geniş

Havayolları koltuk aralıklarını sıkıştırıp kabinde daha fazla yolcu uçurmanın peşinde. Kurallar gereği karışamadıkları tek koltuk sırası, acil çıkış kapılarının önündekiler. Acil durumda, örneğin uçak pistten çıktığında, yolcuların 90 saniye içinde kabini terk etmesi gerekiyor. Bu durumda, uçağa bindiğiniz kapılar ve karşısındakiler kabin memurları tarafından açılıyor.

Bir de kanat üzerindeki daha küçük acil kapılar var. İşte bu kapıların önünde oturan yolcuların görevi aynı kabin memurları gibi o kapıları açıp tahliyeyi başlatmak. Bu nedenle acil çıkış kapılarının önündeki koltukların aralıkları diğerlerinden tek koridorlu uçaklarda 5-10 santimetre daha geniş. Ekstra aralık, uzun menzilli, geniş gövdeli uçaklarda 40 santimetreye kadar yükselebiliyor.

Kurallar sert

Havacılık kuralları sıkı. O koltuğun ücretini ödeseniz de, internetten veya kontuardan acil çıkış kapılarının önündeki koltuk için uçuş kartı alsanız da oturamıyorsunuz. ‘Exit’ olarak adlandırılan bu koltukların aralıkları tahliye için geniş. Ama bu koltuklara oturduğunuzda önemli bir göreviniz var. Acil bir durumda tahliye komutu verildiğinde, çıkış kapısını sizin açmanız ve tahliyeyi başlatmanız gerekiyor.

Havacılıkta hiçbir şey riske atılmadığı için bu koltukta oturanlara kalkış öncesinde kabin memuru “Acil çıkış kurallarını anladınız mı, tahliye emri verildiğinde o kapıyı açabilecek misiniz?” gibi sorular soruyor.
Tereddüt ettiğinizde, konuşulan dili anlamıyorsanız veya bunu yapamayacaksanız, kabin memuru sizin yerinizi değiştirme yetkisine sahip. Örneğin Türkiye’de havayolları hem Türkçe hem de İngilizce emniyet kurallarını anlatıyor. İki dilden en az birini bilmeyen kişinin acil çıkış kapısına oturması sakıncalı.

Kimler oturamaz?

+ 18 YAŞIN ALTINDAKİLER: İlk kural, buraya oturacak yolcunun 18 yaşının üzerinde olması. Çocuk yolculara bu koltuklar verilmiyor.

+ BEBEKLİ AİLELER: İki yaşın altındaki bebek yolcular, anne veya babalarının kucağında uçuyor. Bebekli aileler bu koltuklarda oturamıyor.

+ HAREKET ENGELİLER VEYA YAŞLILAR: 18 yaşın üzerinde olan bedensel engellilere, hareket sorunu olan yaşlılara da bu koltuklar verilmiyor. Özellikle belirli yaşın üzerinde olanlara kontuardaki görevliler hareketlerine bakıyor.

+ KİLO SORUNU: Aşırı kilolusunuz. İkinci bir kemer istiyorsunuz. Hareket yeteneğinizin kısıtlı olması nedeniyle buraya oturamıyorsunuz.

+ HÜKÜMLU YOLCU VE REFAKATÇİLERİ: Polis veya güvenlikle seyahat eden yolcular ve refakatçiler acil çıkış koltuğuna oturamıyor.

Havayolları o koltuklardan para kazanıyor

Birçok havayolu, bu koltukları satıyor. IATA yani Uluslararası Havayolu Taşımacılığı Birliği’nin araştırmalarına göre şirketler acil çıkış kapılarının önündeki koltukların satışından yılda 2 milyar dolara yakın para kazanıyor.
Türkiye’de acil çıkış koltuklarının ücretleri iç hatlarda tek yön 15 TL’den başlıyor.

Üç-dört saate kadar olan dış hatlarda ise 13-20 dolar arasında değişiyor. THY, 6 saatten daha uzun uçuşlarında bu koltuklarını tek yön 59 ila 79 dolar arasında değişen fiyatla satıyor. Özellikle uzun uçuşlarda yolcular bu koltuklara büyük ilgi gösteriyor.