2 bin 200 yıl önce Türkler yaptı! Yer altında Çin Seddi kadar uzun...

Karız Kanalları, Orta Asya'da Turfan bölgesinde yapılmış yer altı su şebekesi sistemi. Dünya uygarlık tarihinin en önemli buluntularından biri… İşte 2 bin 200 yıl önce Türkler tarafından çölün altına yapılan kanalla ilgili detaylar…

Çin dendiğinde akla hemen 6 bin kilometre uzunluğunda Çin Seddi gelir.

Yalnız Çin Seddi dışında daha ilginç ve daha muazzam bir yapı var.

Doğu Türkistan’ın Turfan bölgesindeki yer altına inşa edilen su şebekesi...

Onu ilginç kılansa yerin altında inşa edilmiş olmasına rağmen, Çin Seddi kadar uzun olması…

Deniz seviyesinin altında olan Turfan vilayetinin merkezi olan Turfan şehri, su kaynakları bulunmayan ve iklimi son derece kurak bir bölgede bulunuyor.

Bölgedeki su sıkıntısından ötürü 2 bin yıl önce Tanrı Dağları’ndan Turfan istikametinde toplam uzunluğu 5 bin 272 kilometre olan yer altı su kanalları inşa edilmesinin ardından bölge, cenneti andıran büyüleyici manzaralara sahip.

Karız Kanalları Tanrı Dağları’ndan topladığı suyu 60 kilometre çölün altından geçirerek Turfan'daki yerleşim birimlerine götürüyor.

Çinliler bu kanalları ülkelerindeki üç harikadan biri olarak gösteriyor.

Türkler tarafından yapıldı
Kanallar bundan 2 bin 200 yıl önce Uygur Türkleri tarafından yapılmış.

Kanalın derinliği 110 metreden başlıyor. Kanallar çölün altından ağ gibi örülmüş.

Aralıklarla açılan kuyular yardımıyla tarım alanları sulanıyor.

Tanrı Dağları ile Turfan arasındaki bölge çöl olduğundan suyun aşırı sıcaktan buharlaşmaması için Karız Su Kanalları yer altında inşa ediliyor.

Şehrin su ihtiyacının yüzde 30’u buradan sağlanıyor

Turfan'ın su ihtiyacının yüzde 30'u, hâlâ bu yer altı kuyuları olan Karız Kanalı'ndan sağlanıyor.

Karız Kanalı'nı Çinliler ‘Yer altındaki büyük kanal’ olarak adlandırıyor.

Karez Kanalı’nın tarihini ve şimdiki özelliklerini anlatmak üzere oluşturulan sergi, bölgeyi ziyaret edenler tarafından büyük ilgi görüyor.

Karız Kanalı müzesinde yer altı su kanallarının üç boyutlu maketi, insanoğlunun doğa koşullarına nasıl meydan okuduğunu net bir şekilde gösteriyor.

Tanrı Dağları’ndan yüzyıllardır bölge halkına hizmet veren yer altı kanalları 1.5 metre yükseklikte, 60-70 cm genişlikte inşa edilmiş.

Günde 858 metreküp su taşıyor.

Ancak bugün bu oran neredeyse üçte bir oranına düşmüş durumda.

2 bin 200 yıl önce sadece yerçekimi kullanılarak çalışması sağlanan Karız Kanalı, 60 kilometre uzaktaki kurak Turfan bölgesini bereketli vaha haline getirmiş.