Ejderha yuvası Broma ve ölüleriyle yaşayan Toraja! (Endonezya)

Her an patlayabilecek yanardağları, depremleri, tsunamileriyle halk her an büyük felaketlerle karşı karşıya kalabilecek durumda...
Doğal güzellikleri ve vahşi coğrafyasının yanında, zengin kültürü, birçok etnik grubun uyum içinde yaşaması ve eşsiz mimariye sahip tapınakları ile Endonezya diğer Uzak Doğu ülkeleri gibi aynı zamanda turizm açısından eşsiz bir cazibe merkezi... Fakat aktif dumanı tüten yanardağları tek karede muazzam bir atmosferde görebileceğiniz Bromo Tengger Semeru Milli Parkı hayatınız boyunca görebileceğiniz en olağanüstü manzaraya ev sahipliği yapmakta. Endonezya’nın Java Adası'nda bulunan bu eşsiz parkı görebilmek için sabahın çok erken saatlerinde gün doğmadan 4x4 arazi araçlarıyla Pananjakan Dağına akın eden turistler nedeniyle oldukça kalabalık olan yol güzergâhında ilerlemek gerçekten çok zor. Gerek yolun engebeli ve keskin virajları olsun gerek rakım nedeniyle soğuk olması buranın muhteşemliğine gölge düşürmeye yetmiyor. Manzarayı izlemek için devasa turist denizini aşmak benim için her ne kadar zor olduysa da bu eylemlerim gördüğüm manzara için tekrar tekrar yapmaktan zevk alacağım anılara dönüştü.



Gün doğarken aktif yanardağların muhteşem görüntüsü insanı hem ürkütüyor hem de adeta hipnoz ediyor. Soğuğa rağmen insanlar bu olağanüstü ana tanıklık ettiği için kimse şikayetçi olmuyor. Manzarayı en önde uçurum kenarında kaptığım yer sayesinde izleyebildiğim için gerçekten çok şanslıyım zira kalabalık yüzünden manzarayı görmek hakikaten bazen mümkün olmuyor. Bu nedenle herkes erken gelip seyir terasında en iyi yeri kapmaya çalışıyor.

Bu eşsiz manzarayı izledikten sonra Bromo Yanardağı eteklerine varmak üzere 1919 yılından beri koruma altında olan Tengger kum denizini at sırtında geçerek 2329 metre yüksekliğinde ki aktif yanardağın kraterine çıkıyorsunuz. Aktif bir yanardağ krateri görselliğinin yanında çıkardığı homurtularıyla adeta içinde bir ejderha varmışcasına insanı hayret ve dehşete düşürüyor. Bir gezgin kesinlikle aktif bir yanardağa çıkıp bunu deneyimleri arasına katmalı o ses ve çıkan duman adeta başka bir evrene geçmenizi sağlıyor. Bromo doğanın gücü karşında aslında ne kadar aciz ve zavallı olduğunuzu size acımasızca hatırlatmakla tehdit ediyor ama bunu yaparken de kendisine hayran oluyorsunuz.

Endonezya doğal zenginlikleri olduğu kadar kültürel zenginlikleriyle de öne çıkıyor. Fakat güney Sulawesi’deki Toraja bölgesi başka hiçbir yerde göremeyeceğiniz ilginç ev stilleri ile ve halkının enteresan gelenekleriyle tüm dünya üzerinde ki en ilginç ve sıra dışı yer olabilir. Ölümden sonra ki yaşamın anlamı burada ki halk için oldukça önemli bundan dolayı evlerinin şekli olsun, cenaze ritüelleri olsun oldukça sıra dışı…

Başka toplumlar için ürkütücü ve tuhaf gelebilir ama torajalılar ölüleri ile birlikte evlerinde yaşıyorlar. Bunun sebebi cenaze törenlerinin oldukça masraflı olması ve cenaze törenlerine para biriktirmek için geçen sürede ölüleri muhafaza edip o güne kadar beklemek. Bu süre de ölü olan kişiye hasta ya da başı ağrıyor deniliyor önüne yemeği ve suyu her gün konuyor ve ölünün bakımları yapılıyor. Bir toraja cenazesinde en az 15 kadar manda kesiliyor ve tören için büyük bir alana yerleşim yeri kuruluyor. Tüm akrabalar ve misafirler bu törene geliyor ve cenaze sahibine hediyelerini sunuyorlar. Özellikle bir turist olarak cenaze törenine denk gelirseniz sizi oldukça misafirperver karşılıyorlar aralarına dahil ediyor ve ikramlarda bulunuyorlar.Özellikle küçük kız çocuklarının renkli etnik kıyafetleri ile tören alanında en güzel halleriyle koşturmaları cenaze töreninin kasvetini ortadan kaldırıyor… 

oldukça kanın aktığı bu törenlerde bulunmak her bünyeye göre değil ama görüp görebileceğiniz en enteresan ritüellerden biri. Torajada manda oldukça önemli bir unsur törenlerinde kurban edilen ve ölümden sonra ruha eşlik edecek hayvan olmasından dolayı kutsal bu nedenle evlerin şekli manda boynuzunu andıran bir stilde yapılıyor. Bu evlere ‘tongkonan’ deniyor. Her evin önünde de törenlerde kurban edilen mandaların boynuzları sergileniyor torajalılar için kurban edilen manda sayısı bir övünç kaynağı. Cenaze törenlerinin ilginçliği kadar cenazenin gömülmesi de ilginç bir şekilde oluyor.

Torajada ağaç oymacılığı oldukça ileri ve ölen kişinin birebir ağaç heykelleri yapılıp, gömüldüğü mağaralardaki teraslarda sergileniyor ortaya da mağara tepelerinden size bakan ağaçtan yapılmış insanlar çıkıyor. Bu heykellerle ölen aile büyüklerinin köylerini koruyup gözeteceklerine inanıyorlar. Bebekler ise ağaçlara açılan oyuklara gömülüyor. Torajada ölüm yaşamdan daha önemli bir yere sahip bu nedenden dolayı yaşayışları evlerinin şekli ile ölüm kavramı onlar için gerçek dünyayı temsil ediyor bunu da görebileceğiniz tek bölge burası.

Endonezya’da seyahat anlamında dolu dolu bir ülke sadece tek bir kültürü tanımak bile bir evreni tanımak gibi. Ama Endonezya’ya gelip sempatik Toraja halkını ve onların enteresan yaşam şekillerini görmeden ayrılmayın.