Güncelleme Tarihi:
Mihrap kelimesi günlük yaşamda sıklıkla duyulan kelimelerden bir tanesidir. Tür Dil Kurumuna göre ne anlama geldiği de merak edilmektedir. Mihrap kelimesinin kökeni Türkçe değildir.
Mihrap Nedir?
Mihrap kelimesi Arapçadan dilimize geçmiş olan bir kelimedir. İmamın namaz kıldırdığı ve cemaatin önünde durduğu alana mihrap denmektedir. Mihrap kıble yönünde durmaktadır. Bu bölüm duvar ortasındaki oyuk ya da girintili kısma verilen isimdir.
Mihraplar günümüzde camilerde bulunan kıble duvarıdır. Bu kısım kıble duvarına oyularak inşa edilmektedir. Mihrap çevresinde çeşitli dini süslemeler ile yazılar yer almaktadır.
Mihrapların çevresine çini, ahşap ya da mermerden sanat eseri değeri taşıyan süslemeler yapılabilmektedir. Camilerin zemininden yaklaşık 15-20 cm kadar yüksek olan mihraplar da bulunur.
Mihrapların günümüzdeki hali ile kültürümüze girmesi Emeviler döneminde olmuştur. Mihrap, Emeviler döneminde camilerin olmazsa olmaz yapısı haline gelmiştir. Peygamber Efendimiz döneminde ise mihrap kısmı taş levha ya da renkli çizgiler ile belirtilirdi.
Emeviler, mihrapları at nalına benzer şekilde veya yarım ay şeklinde dizayn etmişlerdir. Yarım ay şeklindeki mihraplar ilk defa I. Velid döneminde yapılmıştır. Mescid-i Nebevi'de yapılan bu mihrap Emevi halifesi unvanına sahip olan Ömer Abdülaziz tarafından yaptırılmıştır. Sonraları bu yapılar Fustat bölgesinde bulunan Amr Cami ile Şam'da bulunan Emevi Cami'ne de yapılmıştır. Ancak bu mihraplar günümüze kadar korunamamıştır. Günümüze kadar gelen ilk mihrap örneklerinden bir tanesi Basra Ömer Cami'nde bulunan yarım daire şekilli mihraptır.
Mihrap Ne Anlama Gelir?
Mihrap kelimesi Arapçadan dilimize geçmiş olan bir kelimedir. Camilerde ya da mescitlerde Kabe'nin yönünü göstermeye yarayan imama ayrılmış olan duvar içine oyulmuş olan kısma verilen isimdir. Mihrap umut bağlanan bölge anlamına da gelmektedir.
Kur'an'da da mihrap kelimesi bazı ayetlerde geçmektedir. Al-i İmran Suresi 3/37, Meryem Suresi 19/11, es-Sad Suresi 38/21, Ali İmran Suresi 3/39, Sebe Suresi 34/13 ayetlerinde mihrap kelimesi geçer.
Mihrap süslemelerinde bazen Ayet-el Kürsi kullanıldığı da olmaktadır. Bunun dışında mihrabın sağ üst köşesine Allah sol üst köşesine ise Muhammed, üst bölüme ise İhlas suresinin yazıldığı da olmaktadır.
Kaynak: İslam Ansiklopedisi