Kan alınınca/ kan verince oruç bozulur mu? Kan vermek orucu bozar mı? Diyanet fetvası!
Güncelleme Tarihi:
Ramazan ayında oruç tutan pek çok kişinin çeşitli sebeplerle kan aldırmak zorunda olması, konuyla ilgili araştırmalara neden oldu. Peki, kan alınınca/ kan verince oruç bozulur mu? Oruçluyken kan aldırılır mı? Konuyla ilgili Diyanet fetvası haberimizde...
On bir ayın sultanı Ramazan ayında oruç ibadetlerini ihya eden Müslüman alemi orucu bozan ve bozmayan durumlar konusunda hassasiyet gösteriyorlar. Sağlık sorunları nedeniyle kan aldırmak zorunda kalan pek çok vatandaş, internet üzerinden konuyla ilgili bilgi edinmek istiyor. Peki, kan verince ya da kan alınınca oruç bozulur mu? İşte detaylar...
KAN ALININCA VEYA KAN VERİNCE ORUÇ BOZULUR MU?
Ramazan’da oruçlu iken kan verenin orucu bozulmaz (İbn Kudâme, el-Muğnî, IV, 50-52). Vücuda kan almak ise, beslenme, gıda alma kapsamına girdiği için orucu bozar. Kan vermenin orucu bozup bozmaması ile ilgili olarak birbirine zıt iki rivayet vardır. Bunlardan birine göre Hz. Peygamber (s.a.s.), “Hacamat yapanın ve yaptıranın (vücuttan tedavi maksadıyla kan alanın ve aynı amaçla vücudundan kan aldıranın) orucu bozulur.” (Ebû Dâvûd, Savm, 28) buyurmuştur. Öte yandan Resûlullah’ın (s.a.s.) oruçlu iken hacamat yaptırdığı rivayet edilmiştir (Buhârî, Savm, 32; Ebû Dâvûd, Savm, 29).
Bu iki hadisi birlikte değerlendiren bilginlerin çoğu, birinci hadisi “Hacamat yapan kişinin, kanı özel alet ile emerken ağzına kaçırabileceği, hacamat yaptıran ise kan verdiği için zayıf düşerek hasta olabileceği için oruçları bozulma tehlikesi ile karşı karşıya kalır.” şeklinde yorumlamış ve ikinci hadisi esas alarak kan vermenin orucu bozmayacağı sonucuna varmışlardır.
Orucu bozup hem kaza hem de kefâret gerektiren durumlar nelerdir?
Oruç, ibadet niyetiyle tan yerinin ağarmasından (fecr-i sadık), güneş batıncaya kadar, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak demektir. Oruçlunun söz konusu yasak fiillerden uzak durması anlamındaki “imsak”ın ihlal edilmesiyle oruç bozulur.
Başlanan Ramazan orucunun aşağıdaki fiiller sebebiyle bozulmasından dolayı hem kaza hem de kefâret gerekir:
a) Cinsel ilişkide bulunmak. Oruçlu iken cinsel ilişkide bulunmak her iki taraf için de kaza ve kefâreti gerektirir.
b) Meşru bir mazeret bulunmaksızın, gıda veya gıda hükmünde olan ya da yenilip içilmesi mutat bir şeyi bilerek yemek ve içmek Hanefilere göre kaza ve kefâreti gerektirir (Merğînânî, el-Hidâye, 1/122; İbn Abidin, Reddü’l-muhtâr, 2/409-411). Şafiîlere göre ise bu durum sadece kazayı gerektirir (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 2/177-178).