Hac nedir, nasıl ve ne zaman yapılır? Hac kimlere farzdır ve dinimizdeki önemi
Güncelleme Tarihi:
İslam dininin beş şartından bir tanesi de hacca gitmektir. Bu ibadet ekli sadece bedeni yönden yapılmamakta olup, ayrıca mali yönü de bulunmaktadır. Bu bağlamda hac etmek için önce sağlıklı olmak, sonra belirli bir seviyede servet sahibi olmak ve yolun emniyetli olması gerekmektedir. Ayrıca akıl sağlığının yerinde olması ile buluğ çağında olmak şartı da bulunmaktadır. Bu bağlamda hac nedir? Hac kimlere farzdır? Ne zaman ve nasıl yapılmaktadır? İşte hac konusunda Diyanet İşleri Bakanlığının ifadelerini derledik.
İslam'ın beş şartından bir tanesi olan hacca gitmek için Müslümanlar Mekke ve Medine' ziyaret etmekte ve Kabe'yi tavaf etmektedir. Hac etmenin İslam dinine göre kuralları bulunmaktadır. Mesela istenilen her zamanda Hacı olunamaz. Yani haccın bir mevsimi bir zamanı bulunmaktadır.
Hac Nedir?
Hac kelimesinin kelimede geçen anlamı yönelmek ve ziyaret etmektir. İslam dininde hac, imkanı el veren her Müslüman kişinin, belli bir zaman içerisinde, Kabe, Arafat ve Mina ziyaretlerini yapıp, buralarda bazı dini görevleri yerine getirmek şartı ile yapılan ibadete denmektedir. Hac ibadetini yapmakta iken, çeşitli zaman ve yerlerde icra edilen uygulamalar "menasık" olarak ifade edilir.
Hac ile ilgili ibadet Hz. Adem'e kadar uzansa da, Kuran-ı Kerimde Kabe'nin Hz. İbrahim ve Haz. İsmail tarafından yeniden inşa edilmesi ile Hac suresinde geçen ayetlere göre insanları hac yapmak için Mekke'ye ilk davet eden Hz. İbrahim peygamber olmuştur. O günden bu güne tüm inananlar Kabe'yi ziyarette bulunmaktadır.
Hac Nasıl Yapılır?
Hac ibadeti uygulanması bakımından üçe ayrılmaktadır. Bunlar kıran, ifrad ve temettü şeklindedir. İfrad haccı, umre olmaksızın hac menasikini yapmak sureti ile yapılmaktadır. Temettü haccında umre yapılır. Umreden sonra ihramdan çıkılır, sonra aynı dönem içerisinde tekrar hac yapmak için ihrama girilir ve hac menasiki yapılır. Kıran haccı da ihrama girerken hem hacca hem de umreye niyet edilmelidir. Böyle aynı ihram ile iki ibadet de yerine getirilebilir.
Temettü ile kıran haccı yapan hacı adaylarının şükür kurbanı kesmeleri vacip olurken, ifrad haccında bulunanların bu kurbanlarını kesmeleri gerekmemektedir. Bu hac türlerinden hangisinin yapılmasının daha eftal olduğu hususunda mezheplere göre farklılıklar vardır. Buna sebep olarak peygamber efendimizin (s.a.s) yapmış olduğu hac şeklinin farklılığı gösterilir.
Hac Ne Zaman Yapılır?
Hac ayları hicri takvime göre esas alınır. Şevval ve zilkade aylarının tümü ile zilhicce ayının ilk 10 günü hac ayları olarak diyanet tarafından belirtilmiştir. Bu aylara hac ayları denmesinin sebebi, hac şartı olan ihrama şevval ayından itibaren girilebilmesi hususu bakımındandır. Bu zaman içerisinde ihrama girilmekle birlikte haccın iki temel rüknünden birisi olmakta olan yalnızca Zilhicce ayının 9. günü öğle vakti ile 10. günü fecr-i sâdık arasında yapılabilmekte olan Arafat vakfesini yapan Müslümanların haccı geçerli olmaktadır. Haccın diğer rüknü ise ziyaret tavafının kurban bayramı günlerinde yapılması gerekir.
Hac Kimlere Farzdır?
Hac ibadetinin farzları bulunmaktadır. Bu farzları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Müslüman olmak,
- Aklı yerinde olmak ve ergen olmak
- Sağlık yönünden iyi durumda olmak
- Özgür durumda bulunmak
- Yurt dışına çıkmakta her hangi bir kısıtı olmamak,
- Gidilecek yolun güvenli olması
- Hac mevsimi içinde olması
- Can ve mal güvenliğinin sağlanmış olması
- Ekonomik bakımdan hac yapmaya elverişli olmak,
- Hacda olan kişinin dönünceye kadar bakmakla yükümlü olduğu kişilerin bakımını sağlayacak gücün olması
- Hac yapmak için gereken zamana sahip olmak.
Kaynak: https://kurul.diyanet.gov.tr/ ve https://istanbul.diyanet.gov.tr/