Zekata Tabi Olan Mallar İle Olmayan Mallar Ve Şartları Nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
İslamiyet'te bir müminin hayatının her alanına ilişkin düzenlemeler mevcuttur. Namaz başta olmak üzere yerine getirilmesi mükellefiyeti yüklenmiş olan ibadetlerden birisi de "zekat vermektir". Zekat da tıpkı namaz gibi İslamiyet'in şartlarından biridir. Zekat meselesi derinliği olan, toplumsal özelliği bulunan hassas bir konudur. Kuran'da pek çok ayette zekatı veriniz emri yer almaktadır. Zekatın tüm inceliklerini bilmek ve mükellefiyet bulunuyorsa zekatı vermek bir Müslümanın borcudur. İşte zekat nedir, zekata tabi olan mallar ile zekata tabi olmayan mallar, şartları ve konu hakkında çok daha fazlasını sizler için derledik.
Zekat; Müslüman bir toplumda sosyal adaleti de sağlamaya yönelik ve aynı zamanda bir ibadet olan İslam'ın beş şartından biridir.
Zekata Tabi Olan Mallar İle Olmayan Mallar ve Şartları Nelerdir?
Allah, Müslümanlara zekat vermelerini emretmiştir. Kuran'da zekat ile ilgili çok sayıda ayet yer almaktadır. İslam'ın beş şartından biri olan zekat ibadetinin oldukça ayrıntılı şartları bulunmaktadır. Kuran'da Nur Suresi'nin 56. Ayetinde şöyle buyurulmaktadır: "Ve rahmet olunmanız için salatı ikame edin ve ( mali yönden ve zihinsel açıdan destek olma; toplumu aydınlatma kurumları oluşturun, ayakta tutun ) zekatı/ vergiyi verin ve o elçiye itaat edin..."
Hz. Muhammed'e vahiy gelmeden önce yani İslam'dan önce toplumsal yapı oldukça bozulmuştu. Kölelik zaten mevcuttu. Fakat bunun dışında toplumdaki zayıf ve güçsüz kişilere yardımlaşma konusunda herhangi bir olumlu yaklaşım yahut düzenleme de yoktu.
Allah, Müslümanlara zekat vermek yükümlülüğünü yükleyerek adeta bir sosyal ve ekonomik mekanizmayı da harekete geçirme çağrısında bulunmuştur. Çünkü zekat çok kaba bir tarifle varlıklı kişilerin mallarının belirli bir bölümünü ihtiyaç sahiplerine ya da ekonomik olarak daha zayıf bulunan kimselere vermek suretiyle sosyal ve ekonomik dengeyi sağlama aracıdır.
Kuran'da zekat hakkında bilgiler yer almaktadır. Kimlerin zekat verme yükümlülüğü olduğu ve kimlere zekat verilebileceği Kuran'da düzenlenmiştir. Zekata tabi mallar ile zekata tabi olmayan mallar ve elbette zekatın şartlarını şu şekilde izah etmek mümkündür:
Dinen zengin sayılan kişiler zekat vermekle yükümlüdür. Bu kimselere zekat farzdır.
Zekatın farz olabilmesi için kişinin akıl sağlığının da yerinde olması gerekir.
Zekatın farz olabilmesi için kişinin hür bir kimse olması gerekir.
Zekata tabi mal sahip kimsenin bu malı edindiği tarihin üzerinden 1 yıl geçmiş olmalıdır.
Zekat vermek için belirlenen bir zaman yoktur, her zaman verilebilir. İlla ki yılın Ramazan ayını beklemeye lüzum bulunmamaktadır.
Zekat, maldan borçlar düştükten sonra hesaplanan tutar üzerinden ister peşin isterse de taksitle ödenir.
Kira geliri zekata tabidir eğer diğer şartlar varsa, kira gelirinin de zekatı ödenir.
Ticaret malları, kar amacıyla alınıp satılan mallardır. Bunların oldukça ayrıntılı ve ince hesapları bulunmaktadır. Zekat için gerekli olan diğer şartlar mevcutsa eğer elbette zekatı verilir.
İhtiyaçlar için zorunlu olan malların zekatı verilmez.
Vergi yerine zekat geçmez. Çünkü vergi devlete ödenen zorunlu bir giderdir. Zekat ayrıdır ve şartları varsa kişi zekatını vermek zorundadır.
Zekat sadaka ile de karıştırılmamalıdır. Sadaka niyetiyle verilen malların da zekat ile bir bağlantısı yoktur.
Kadının ziynet eşyası ( Şafi, Hanbeli ve Maliki mezhebine göre ), kullandığı eşyadan sayıldığı için zekat dışı kalmaktadır. Yani zekat verilmesi gerekmemektedir.
Yine altın ve gümüşün dışında bir madenden olan kadının ziynet eşyası da zekata tabi bulunmamaktadır.
Ancak ziynet eşyası altından ise ve 80,18 gr veya daha fazla ise ayrıca malın edinim tarihi üzerinden 1 yıl geçmişse bunun 1/40ı zekat olarak verilir.
Kaynaklar: webdosya.diyanet.gov.tr/DiyanetAnasayfa/DiniBilgiler/İlmihal
webdosya.diyanet.gov.tr/DiyanetAnasayfa/DiniBilgiler