Güncelleme Tarihi:
Oruç, Müslüman kadın ve erkeklere farz olan bir ibadet çeşididir.
Orucun Kazası Nasıl Olur ve Kaç Gündür?
Orucun genel tanımına bakıldığında; oruç belirli bir süre; yiyecek, içecek ya da her ikisinden kaçınma eylemi şeklinde tanımlanmaktadır. Orucun bu genel tanımının yanında "mutlak oruç, "kısmı oruç " gibi farklı türleri olduğu da görülmektedir. Sözcüğün manası "Bir şeye karşı kendini tutmak yahut bir şeyden uzak durmak"
İslamiyet'te ibadet olan orucun ise bazı özellikleri bulunmaktadır. İbadet olan "Ramazan Orucu", hicri takvime göre yılın 9.ayında tutulur. İslami terim olan oruç; "Tan yerinin ağarmasından, güneşin batmasına kadar şeri olarak belirlenmiş ibadeti yerine getirmek niyetiyle yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmayı" ifade eder.
Bu öngörülen süre içinde müminin kendini orucun yasaklarına karşı tutmasına da imsak denir. Yani imsak sözcüğü; "oruca başlama, orucun başlangıç anı" anlamlarına gelmektedir. Öngörülen vakit girdiğinde orucu usulüne göre açmaya, başka bir anlatımla orucu sonlandırmaya "iftar" denmektedir. Kadın ve erkek her Müslüman'a emredilmiş olan Ramazan orucunun bazı şartlarda kazaya bırakılması olanağı bulunmaktadır. Hangi hallerde Ramazan orucu kazaya bırakılır konusunu başlıklar itibariyle bakmak gerekecektir:
Müslüman hastalık halinde orucunu tutmayıp kazaya bırakabilir.
Orucun kazaya bırakılması sebeplerinden bir diğeri de seyahattir, yani yolculuk hali de orucun kaza edilmesi nedenleri arasında yer almaktadır.
Hayız hali kaza sebepleri arasında bulunur.
Kişi yanılarak da orucunu bozmuş olabilir bu durumda da kaza edilmesi şarttır.
İslamiyet'e göre özürsüz olarak oruç bozmak çok büyük günahtır. Bu halde sadece orucun kazası öngörülmemiştir. Böyle bir günah işleyen Müslüman bunun kefaretini ödemek zorundadır.
Oruç ile ilgili diğer bir konu olan fidye ise; kişinin ağır hastalık ve benzer hallerde hem Ramazan ayında tutamayacağı hem de bunu daha sonra kaza etmesi olanağı da bulunmadı hallerde uygulanır. Bu halde kişi tutamadığı oruç kadar fidye öder. Nitekim Bakara Suresi; 2, 184. Ayet: "Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder." Bu fidye tutarı "sadaka-i fıtır" kadardır. Yani; bir gün için bir kişiyi doyuracak yiyecek ya da bunun karşılığı paradır.
Kaza Orucu Nasıl Tutulur ve Niyet Edilir?
Ramazanda sahura kalkılmayıp tutulamayan, tutmaya başlanıp ilerleyen zamanda özürlü olarak bozulan orucun günü gününe tutulmasına "kaza orucu" denmektedir. Başka bir ifade ile ramazan ayında bazı zorunlu hallerde tutulmamış olan oruçların, daha sonra ramazan ayından sonra tutulmasına kaza orucu denir. Kaza orucunun nasıl tutulacağını aşama aşama izah etmek gerekirse:
Kaza orucu ramazan ayından sonra tutulur.
Kaza orucu, kazaya bırakıldığı miktar kadar tutulur.
Kaza orucuna niyet edilir.
Kaza orucunun bir defada tamamının tutulması tavsiye edilmektedir. Fakat kaza orucunu, kişi ağır işte çalışıyor ve hafta sonları parça parça tutmak istiyorsa bu ve benzeri hallerde buna cevaz olduğu kanaati yaygındır.
Kaza orucunun bir an önce ve geciktirilmeksizin tutmak gerekir.
Kaynaklar: webdosya.diyanet.gov.tr/DiyanetAnasayfa/DiniBilgiler
webdosya.diyanet.gov.tr/DiyanetAnasayfa