Güncelleme Tarihi:
Oruç, Bakara Suresinin 183. ayetinde farz kılınmıştır. Ayette orucun bizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi bizim üzerimize de yazıldığı, diğer ibadetler gibi orucun da müminleri kötülüklerden ve günahlardan koruyacağı bildirilmiştir.
Orucun Farzları Nelerdir?
Orucun üç tane farzı vardır.
1- Niyet etmek:
İmsak vaktine kadar niyet edilmelidir. Niyet dille ikrar edilebileceği gibi içten de edilebilir.
2- Orucu açarken de niyet etmek:
İlk (İmsak) ve son (iftar) vakitlerde niyet etmek.
3- Tan yerinin ağarmasından iftar vaktine kadar orucu bozan ve zedeleyen şeylerin tümünden kaçınmak.
Orucun Şartları Nelerdir?
Orucun vücub yani zorunlu şartlarından ilki Müslüman olmaktır. Diğer ibadetlerde olduğu gibi oruç tutabilmek için de buluğ çağına girmiş olmak gerekir. Dinimizde, sadece akıl sahipleri farz ibadetlerden sorumlu tutulmaktadır. Bu nedenle akli melekelerin yerinde olması da orucun vücub şartları arasında yer alır.
Bunun dışında kişinin oruç tutmasını engelleyecek herhangi bir hastalıktan mustarip olmaması gerekir.
Orucun Rükunları Nelerdir?
Oruç ibadetinin toplam iki rükunu vardır. Bunlardan ilki her oruç için ayrı ayrı niyet etmektir. İkinci rükun ise orucun bozulmasına neden olan şeylerden uzak durmaktır.
Orucun Mekruhları Nelerdir?
Mekruh kelimesinin sözlük anlamı tiksinti veren, iğrendiren şeydir. Dinimizce haram sayılmayan ama yapılması da uygun karşılanmayan küçük günahlara mekruh denir. Orucun mekruhları şu şekilde sıralanabilir:
1- Malayani olarak nitelendirilen boş sözler sarf etmek. Ayrıca bir mümine yakışmayacak kaba ve argo ifadeler kullanmak.
2- Bazı durumlarda Şaban ayının son günü ile Ramazan ayının ilk günü birbirine karıştırılabilir. Bu nedenle İslam alimleri tarafından Şaban ayının sonuncu gününe şek günü, yani şüphe günü denmiştir. Bu günü Ramazanın ilk günü zannederek oruca niyetlenmek mekruhtur. Bu günün gecesinde oruç tutmak, harama yakın olduğu için takrimen mekruh olarak nitelendirilir.
3- İftar vakti orucunu açmamak ve 2 gün aç kalmak suretiyle kesintisiz oruç tutmak mekruhtur. Çünkü bu, kişinin hem vücut hem de ruh sağlığına zararlıdır. İnsanın kendi bedenine eziyet etmesi dinen caiz olmadığı için, iftar vakti oruç açılmalı ve 2 gün üst üste aralıksız oruç tutulmamalıdır.
4- Oruçlu kimse satın alacağı bir yiyeceğin tadını dilinin ucuyla bile olsa kontrol etmemelidir. Aynı şekilde bir yemeğin pişip pişmediğini kontrol etmek için de yemeğin tadına bakmak, her Müslümanın kaçınması gereken mekruhlardan biridir.
5- Şekeri gitmiş bile olsa sakız çiğnemek orucun mekruhları arasında yer alır.
6- Kişi daha öncesinde kan aldırdığında bitap düşmüşse ya da bayılmışsa, bunu bile bile oruçluyken yine kan aldırıp fenalaşırsa mekruh işlemiş sayılır.
7- Susuzluğunu dindirmek için tükürüğünü biriktirmek mekruhtur.
8- Diş macunlarının içinde başta karbonat ve tuz olmak üzere birçok madde vardır. Bu nedenle oruçluyken dişler macun ile fırçalanmamalıdır.
9- Oruç, sadece yemek içmekten değil tüm dünyevi isteklerden arınmak için yapılan bir ibadettir. Bu nedenle oruçlu kimsenin şehevi duygularla eşini öpmesi mekruhtur.
10- Tuvalet temizliğinde aşırıya kaçmak, ağza ve burnuna gereğinden fazla su vermek de orucun mekruhları arasında yer alır.
Kaynak: Diyanet