Güncelleme Tarihi:
Hac ibadeti tüm Müslümanlara hicretten dokuz yıl sonra, yani 631 yılında farz olmuştur. Ali İmran Suresinin 97. ayetinde, Kabe'de apaçık işaretlerin bulunduğu, gücü yeten her Müslümanın Beyt'i haccetmesi gerektiği bildirilir.
Dinimizde her Müslümana farz olan ibadetler belli başlı şartlara bağlanmıştır. Bu şartları elinde bulunduran her Müslüman, kendisine farz kılınmış olan ibadetlerden sorumludur.
Haccın şartları şu şekilde sıralanabilir:
1- Müslüman olmak:
Birçok kaynakta Kabe'nin Hz. Adem'den bu yana olduğu yazılıdır. Birçok kez kafirlerin saldırısına uğrayan Kabe, sel felaketi nedeniyle de yıkılmıştır. Allah'ın emriyle Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail Kabe'i yeniden inşa etmiş ve Hacer'ül Esved'i Kabe'deki yerine koymuşlardır.
Kabe, her Müslüman için kutsaldır ve Hac ibadeti de her Müslüman için farz kılınmıştır.
2- Akıl Baliğ Olmak:
Buluğ çağına giren her Müslümana namaz, oruç, zekat ve Hac ibadetleri farzdır. Erkekler 12 - 14 yaş, kız çocukları ise 10 - 11 yaşları arasında ergenlik çağına girer.
3- Özgür olmak:
Haccın şartlarından bir diğeri herhangi bir yerde hapsedilmemek ve esir tutulmamaktır.
4- Haccın vaktinde yapılması:
Dinimizde tüm ibadetler için bir vakit belirlenmiştir. Hac ibadeti arefe gününde ve Kurban Bayramında yapılır.
Haccın Yükümlülük Şartları Nelerdir?
Haccın yükümlülük şartlarına istitaat denir. Bir Müslümanın Hac ibadetinden sorumlu olması için öncelikle akil baliğ olması gerekir. Bunun dışında sağlıklı olmak da yükümlülük şartları arasında yer alır.
Son olarak Hac ibadetini yerine getirmek için mali imkanların yeterli düzeyde olması gerekir. Bunun için hiç kimseye borçlu olmamak gerekir. Peygamber efendimiz, parası olup da borcunu ödemeyen kişilerin zulüm günahını işlemekte olduğunu söylemiştir. Bu nedenle her Müslüman önce borcunu ödemeli, sonra Kabe'ye giderek Hac ibadetini eda etmelidir.
Haccın Eda Şartları Nelerdir?
1- Sağlıklı olmak:
Dinimizde, tüm ibadetlerini yerine getirmek için sıhhat şartı konmuştur. Bu nedenle, yolculuk yapamayacak ve Kabe'yi ziyaret edemeyecek kadar hasta olan kişiler Hac ibadetinden sorumlu değildir. Bu kişilerin ekonomik durumları elveriyorsa, kendilerinin yerine bir başkasını Hacca gönderebilirler.
2- Kadınlar için iddet müddetinin dolmuş olması:
İslam fıkhına göre eşinden boşanmış olan kadınlar iddet müddeti 3 aydır. Eşi vefat etmiş kadınlar içinse bu süre 4 ay 10 gündür. Bu nedenle eşinden boşanmış olan kadınlar en erken 3 ay sonra Hacca gidebilir. Eşi vefat etmiş olanlar ise 4 ay 10 günlük sürenin sona ermesini beklemek zorundadır.
3- Kadının eşinin ya da mahreminin yanında olması:
Kadınlar için Hac ibadetinin eda şartlarından biri de yanında ya eşinin ya da mahreminin bulunmasıdır.
4- Güvenlik:
Kabe yolu üzerinde savaş olması durumunda Haccın edası farz olmaktan çıkar. Müslümanların can ve mal güvenliği yeniden tahsis edilene kadar Haccın edası farz değildir.
Haccın Geçerlilik Şartları Nelerdir?
Hac ibadetinin geçerli sayılması için üç şartın yerine getirilmesi gerekir. Bunlardan ilki ihrama girmektir. İkincisi ziyaret tavafının ve Arafat vakfesinin, önceden belirlenmiş olan özel vakitlerde yerine getirilmesi. Haccın üçüncü ve son gereklilik şartı ise Kabe'nin tavaf edilmesi ve vakfenin Arafat'ta yapılmasıdır.
Kaynak: Diyanet