Altın Ve Gümüşün Zekatı Nasıl Hesaplanır Ve Oranı Kaçtır? Altın Ve Gümüş Zekatı Nasıl Verilir

Zekat; akıllı, özgür, aklı yerinde, doğal ihtiyaçlarından artıcı vasıfta mal ve mülkü olan ve bu mallarının üzerinden bir yıl geçmiş olan kimselerin vermesi gerekmektedir. Bu farzın yerine getirilebilmesi için ehline verilmesi ve zekat verilirken niyet edilmesi gerekmektedir.

Altın ve Gümüşün Zekatı Nasıl Hesaplanır ve Oranı Kaçtır?

Zekat verilirken bu zekatın geçerli olabilmesi için bir takım şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Zekatın iki önemli şartı bulunmaktadır. Bunlar;

Mükellefin ibadet niyeti

Yapılan ödemenin ehline temlik şeklindedir.

Kur'an-ı Kerim'de insanların dünya mallarına olan düşkünlükleri sürekli bir şekilde kınanmaktadır. Zengin olan kimselerin fakir olanlar için harcamalar yapması ve infakta bulunması istenmektedir. altın ile gümüş dünya mallarını simgelemektedir. Bu sebeple Kur'an-ı Kerim'de sürekli bu mallardan bahsedilmektedir.

Hz. Muhammed (SAV) ve sonrasında onu takip eden Hulefa-yi Raşidin ile Emeviler döneminde dirhem (gümüş) ve dinar (altın) kullanılmaktaydı. Bunun yanında külçe şeklindeki altın ile gümüşler de ödemeler için kullanılırdı.

Bu sebeple altın ve gümüş zekat yükümlülüğü konusu 3 başlık altında ele alınmaktadır. Bunlar;

Mübadele aracı olması bakımından nakit ve külçe altın ve gümüş

Altın ve gümüşten yapılan ziynet eşyası

Günümüzdeki paralar

Mübadele Aracı Olması Bakımından Nakit veya Külçe Altın ve Gümüş

Ebu Said el-Hudri'den rivayet edilen hadiste Hz. Muhammed (SAV) 5 ukiye yani 200 dirhemden az olan gümüşün zekat yükümlülüğünün olmadığını söylemiştir. Başka bir rivayete göre para ya da külçe halindeki gümüşün zekat nishabı 200 dirhem nisbeti ise 1/40 olarak belirtilmiştir.

Gümüş hadisi kadar meşhur olmamakla birlikte altın nisab ve nisbetini bildiren hadisler de bulunmaktadır. Hz. Ali ile Hz. Ömer'in 20 dinar altından 1/2 dinar zekat aldığı rivayet edilmektedir.

Din işleri yüksek kurulu 20 miskal altının 80.18 gr, 200 dirhem gümüşün ise 561.2 gr olmasını esas almaktadır. Altın ile gümüş bu nisaba ulaştığında zekatının verilmesi gerekmektedir. Bunların 1/40 kısmının zekat olarak verilmesi gerekmektedir.

Altın ve Gümüşten Yapılan Ziynet Eşyası

Altın ya da gümüşten imal edilmiş kadın ziynet eşyalarının zekata tabi olup olmadığı konusunda sahabe döneminden bu yana pek çok tartışmalar bulunmaktadır. Hanefi mezhebi altından ya da gümüşten yapılan süs eşyalarının zekata tabi olduğunu söylemektedir.

Altın ve gümüşten yapılmış bilezik, kolye, gerdanlık gibi kadın süs eşyaları nisaba ulaşır ve üzerlerinden bir senelik bir zaman geçerse o zamanki altın ve gümüş değerine göre hesaplanarak 1/40 oranında zekatının verilmesi gerekmektedir.

İmam Şafii, İmam Malik ve Ahmed b. Hanbed'e göre ise mubah olan kadın eşyalarının zekata tabi tutulmaması gerekmektedir. Ancak Şafilere göre kadın ziynet eşyasında israfa kaçarsa o zaman bunların zekatını vermesi gerekmektedir.

Kadın süs eşyalarının zekatı konusunda farklı fikirlere sahip olan fakihler, bir takım hususlar konusunda fikir birliği yapmışlardır. Bunlar;

Altın ve gümüş dışında hangi malzemeden yapılmış olursa olsun süs eşyalarının zekatı verilmez.

Erkeklerin kullanmış olduğu ve dinen haram sayılan altın ve gümüş ürünlerinin zekatının verilmesi gerekmektedir.

Madeni ve Kağıt Paraların Zekatı

Zaman içerisinde kağıt ve madeni paralar, gümüş ve altın paraların yerini almıştır. Kağıt ve madeni paralarda da altın ve gümüşte olduğu gibi fakirin hakkı bulunmaktadır. Bu nedenle zekatının verilmesi gerekmektedir. Kağıt ve madeni paralar nisab miktarına ulaşıp üzerinden bir sene geçtikten sonra 1/40 oranında zekatı verilmelidir.

Kaynak: Diyanet