Suriye ile Türkiye arasında savaş çıkar mı?
Güncelleme Tarihi:
ABD’nin önde gelen haber dergilerinden The Atlantic’in başyazarlarından Robert Wright, Türkiye ile Suriye arasında savaş çıkma olasılığının yüzde 50 olduğunu belirterek, iki ülkenin dört nedenden savaşa gidebileceğini ifade etti.
Pulitzer’e aday gösterilen “Tanrı’nın Evrimi” isimli bestseller kitabın da yazarı olan Wright, Türkiye ile Suriye arasındaki gerginliği ele alarak, “Türkiye ile Suriye neden savaşa gidiyor?” sorusuna yanıt aradı.
“Üniversitede Türkçe eğitimi alan büyük kızım geçen hafta beni aradı ve Türkiye ile Suriye arasında savaş olup olmayacağı konusunda ne düşündüğümü sordu” diye başlayan yazısında Wright, savaş olasılığının yüzde 50 olduğunu belirtti ve muhtemel senaryoları sıraladı.
Yazara göre, iki hükümet de aslında savaş istemiyor zira Suriye’nin eli kolu iç savaşla dolu, Türkiye içinse savaşa girmek Joshua Landis’in de geçtiğimiz günlerde ifade ettiği gibi “potansiyel Vietnam” olabilir. Hatta Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun hafta sonunda yaptığı açıklamalarda Faruk el Şara liderliğinde bir geçiş hükümeti kurulması önerisi de Ankara’nın farklı alternatifler aradığına işaret ediyor.
İKİ ÜLKE BU NEDENLERLE SAVAŞA GİDEBİLİR
Bununla birlikte tarih ülkelerin istemediği halde başlattığı savaşlarla dolu. Bunun en yaygın sebeplerinden biri de ülkelerin “geri adım atma” seçeneğinin altından kalkamayacak olması. Ancak Wright’a göre daha da önemlisi Suriye ve Türkiye’yi savaşa iten farklı dinamikler var:
1- Suriye’deki iç savaş Türkiye için birçok sorunu beraberinde getiriyor. Türkiye topraklarına akın eden Suriyeli sığınmacılar ile Suriyeli Kürtlerin iç savaşı özerk hatta bağımsız bir yönetim elde etmek için kullanma niyetleri ve Türkiye, Irak, Suriye ve İran’daki Kürtlerin bağımsız bir Kürt devleti kurma yönündeki olası girişimleri bu sorunların başında geliyor.
2- Türkiye ile Suriye arasında çıkacak bir savaş, ABD’nin Suriye’ye müdahalesini isteyenler için çok çekici olabilir. Bu grup hem bazı etkili ABD’lileri hem de aralarında bazı Arap ülkelerinin de liderleri olan Amerikalı olmayan aktörleri içeriyor. Aktörler ne kadar etkili olursa, savaş olasılığı o kadar yükseliyor
3- Suriye Türk sınırını gözardı etmeyi kaldıramaz. Zira Suriye rejimi hayatı için savaşıyor ve Türkiye-Suriye sınırı düşmanın can damarı olarak görülüyor. İsyancılar sınırda bir kontrol bölgesi oluşturma çabasıyla sınır kapılarını ele geçiriyor. Suriye rejiminin konumunda bir rejimin kontrolü yeniden ele geçirmek için çabalamayacağını düşünmek mümkün mü?
4- Türkiye bir bakıma şimdiden Suriye rejimiyle savaşta. İsyancılar hem Türkiye üzerinden hem de Türkiye tarafından destekleniyor. Dolayısıyla Türkiye’nin topraklarına düşen Suriye toplarına tepki göstermesi ironik. Suriye’den Türkiye’ye gelen mühimmattan çok daha fazlası Türkiye’den Suriye’ye gidiyor.
Wright’a göre bu dört maddenin hiçbiri Suriye rejiminin Türkiye’yle savaş istemediği gerçeğini de Türkiye rejiminin Suriye’yle bir savaşa sıcak bakmayacağı gerçeğini de değiştirmiyor. Ancak son kertede, “bu iki gerçek o kadar da önemli olmayabilir”.
